Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις είναι πολύτιμα κομμάτια του πολιτισμικού μας πλούτου. Περνούν από γενιά σε γενιά, φέρουν μαζί τους σοφία αιώνων, κωδικοποιημένη σε σύντομες και εύστοχες φράσεις.
Κάθε λέξη, κάθε στίχος, έχει βαθύ νόημα, αποτυπώνοντας την εμπειρία, τις αξίες και τις πεποιθήσεις του κάθε λαού.
Πέρα από απλές φράσεις, οι παροιμίες μας καθοδηγούν στις επιλογές της ζωής μας, προσφέροντας πρακτικές συμβουλές και μαθαίνοντάς μας πώς να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες, πώς να λύνουμε προβλήματα και πώς να χτίζουμε υγιείς σχέσεις.
Επιπλέον, οι παροιμίες αποτελούν πηγή ψυχαγωγίας και χαράς. Η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε από πού βγήκε η φράση «Κάνει την πάπια»
Σίγουρα έχετε ακούσει πολλές φορές τη φράση «Κάνει την πάπια». Την λέμε κάποιον που ξέρει κάτι αλλά κάνει τον αδιάφορο ή για κάποιον που είναι ένοχος, αλλά προσποιείται τον αθώο. Ωστόσο λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν από πού προέρχεται η φράση.
Στη βυζαντινή εποχή, αυτός που κρατούσε τα κλειδιά του παλατιού -ο κλειδοκράτορας δηλαδή- ονομάζονταν Παπίας. «Ο Παπίας με τα του Εταιριάρχου αυτοπροσώπως ήνοιγον και έκλειον απάσας τας εις το παλάτιον εισόδους». Τώρα για ποιο λόγο τον έλεγαν έτσι, παραμένει άγνωστο.
Ωστόσο με τον καιρό, το όνομα αυτό έγινε τιμητικός τίτλος, που δινόταν σε διάφορους έμπιστους αυλικούς. Ο Παπίας είχε το δικαίωμα να παρακάθεται στο ίδιο τραπέζι με τον αυτοκράτορα, να κουβεντιάζει μαζί του και να διασκεδάζει στα συμπόσια του.
Όταν αυτοκράτορας ήταν ο Βασίλειος Β’, Παπίας του παλατιού έγινε ο Ιωάννης Χανδρινός, άνθρωπος με σκληρά αισθήματα, ύπουλος και ψεύτης. Από τη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα κλειδοκράτορα, άρχισε να διαβάλει τους πάντες -ακόμη και τον αδελφό του Συμεώνα – στον αυτοκράτορα.
Έτσι, κατάντησε να γίνει το φόβητρο όλων. Όταν κανείς του παραπονιόταν πως τον αδίκησε, ο Χανδρινός προσποιούταν τον έκπληκτο και τα μάτια του …βούρκωναν υποκριτικά. – «Είσαι ο καλύτερος μου φίλος, του έλεγε. Πώς μπορούσα να πω εναντίον σου στον αυτοκράτορα;».
Η διπροσωπία του αυτή έμεινε κλασική στο Βυζάντιο. Γι’ αυτό, από τότε, όταν κανείς πιανόταν να λέει κανένα ψέμα στη συντροφιά του ή να προσποιείται τον ανήξερο, οι φίλοι του του έλεγαν ειρωνικά: «Ποιείς τον Παπίαν». Φράση που έμεινε ως τα χρόνια μας με μια μικρή παραλλαγή.
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.