23.50 το βράδυ της Πέμπτης 20 Ιουνίου θα σημειωθεί το πλανητικό φαινόμενο που ονομάζουμε θερινό ηλιοστάσιο και σηματοδοτεί «αστρολογικά» και την έλευση του φετινού καλοκαιριού, για το βόρειο ημισφαίριο της Γης, όπου ανήκει η Ελλάδα μας.
Πάλι ξύπνησα νωρίς. Δεν πήρα το ποδήλατο τούτη τη φορά. Πήρα να ανηφορίζω με αυτοκίνητο το δρόμο που με οδηγεί πολύ ψηλά, στον δικό μας Γιούχτα, στο ιερό βουνό, σαν μια άλλη συνάντηση με τ’ αστέρια κι ας ήταν σχεδόν ξημέρωμα.
Το καλοκαιράκι σήμερα το πρωί φάνηκε μαζί με τον Ήλιο απέναντι στα Λασιθιώτικα βουνά. Με ένα μάτσο στάχυα κατηφόριζε, κουτρουβαλούσε σχεδόν τις πλαγιές τους. Τα χάχανα από τα γέλια του αντηχούσαν σε ολόκληρη την πλάση. Κι όσο πλησίαζε τον έβλεπα ροδοκόκκινο, με ψάθινο μικρό καπέλο, μανίκια σηκωμένα ίσαμε τους αγκώνες του και ένα ψαράδικο παντελόνι στο χρώμα της πιο γαλάζιας θάλασσας. Ένα καλάθι κρατούσε στ’ άλλο του χέρι μ΄ όλους τους καρπούς που τον είχε φιλέψει ο παππούς ο Χρόνος, ο πατέρας του, απ΄ το μεγάλο περβόλι του. Σύκα, καρπούζια, βερίκοκα, αχλάδια, πεπόνια, ροδάκινα και σταφύλια άγουρα ακόμα, πράσινα να τα κρατά στον Αύγουστο, να του δείξει πως η σοδειά και φέτος θα προκόψει. Είχε βότανα και μυρωδικά μπόλικα το καλάθι του. Μύριζε το βουνό ρίγανη, αρισμαρί, φασκόμηλο και δυόσμο.
Κι έτρεχε με τόση δύναμη που σχεδόν έπεσε πάνω μου.
-Εεεε… στάσου μια στιγμή! Μια φωτογραφία να πάρω στο ξημέρωμα κι ύστερα μπες στ’ αμάξι να κατέβουμε στη θάλασσα! Του ‘πα όσο πιο γλυκά μπορούσα…
– Γρήγορα, γρήγορα έχω μαντάτα μπόλικα για την ξαδέλφη της μάννας μου, τη θεία Θάλασσα. Να στολίσω θέλω με γιρλάντες τα καραβάκια. Να βάλω χρυσόσκονη στα δίχτυα των ψαράδων. Να χαϊδέψω τα ψαροπούλια στις ακρογιαλιές. Να ψάξω να βρω την γοργόνα, την Μυριόκαλλη, να της γεμίσω κοχύλια και μαργαριτάρια τα μαλλιά της να με πάρει βαθιά στα γαλάζια νερά, να μυρίσω την αλμύρα και να γευτώ τ΄αλάτι, το γιατρικό της ψυχής μου.
Ένα σάλτο έδωσε και στρογγυλοκάθισε στο πίσω κάθισμα. Γέμισε φως, ομορφιά και αρώματα το αυτοκίνητο και μουσικές που έρχονταν από τα βάθη της γης, τον ουρανό και τα πουλιά που μας ακολουθούσαν. Σαν πομπή μοιάζαμε, με νταούλια και παράτες, σαν να πηγαίναμε σε κάποιο πανηγύρι κι είχαμε καλεσμένο σπουδαίο επισκέπτη, τρανό! Κι όσο οδηγούσα του ανιστορούσα τι πίστευαν οι άνθρωποι για τούτη τη μέρα. Κι άκουγε με προσοχή κι ανοιγόκλεινε τα γαλάζια του μάτια κι ένιωθα τη λάμψη τους πάνω και γύρω σ΄ολόκληρη την πλάση.
Οι επιστήμονες, αλλά και οι παραδόσεις μας, λένε πως τούτη τη μέρα ξεκινά το «Λιοτρόπι» ή θερινό ηλιοστάσιο. Η ημερομηνία που «πέφτει »κάθε χρόνο εξαρτάται από το Πάσχα, λόγω του τρόπου με τον οποίο υπολογίζουμε τις ημέρες στο Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου, η σημερινή δηλαδή, είχε προχωρήσει το διάβα της και ο πιο καυτός καιρός ήταν προ των πυλών. Στο βόρειο ημισφαίριο, αν και περιμένουν μέχρι τον Ιούλη ή τον Αύγουστο για το πιο καυτό καλοκαίρι επειδή ο ήλιος προβάλει μεγαλόπρεπα καθιέρωσαν την ημέρα τούτη σαν Γιορτή της Μουσικής. Κι από σήμερα ξεκινά και εκείνο που ονομάζουνε «υστέρηση των εποχών». Δηλαδή αν και το καλοκαίρι είναι εδώ η πολύ ζέστη θα ξεκινήσει ένα με δύο μήνες αργότερα. Τον Αύγουστο, το νερό των θαλασσών, θα είναι πολύ πιο ζεστό. Η γη και οι ωκεανοί χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ζεσταθούν μετά το κρύο του χειμώνα.
Γύρισα και κοίταξα το Καλοκαίρι που δεν χόρταινε να βλέπει τα λιοδεντρα και τις κρεβατίνες μας και το ρώτησα με όσο πιο φυσικό τρόπο μπορούσα:
– Λοιπόν, πρόλαβες χθες βράδυ το άνοιγμα των Ουρανών;
Με κοίταξε με έκπληξη και με χαμηλή φωνή μου ΄πε πως τον είχε πάρει ο ύπνος…
Γέλασα δυνατά και άρχισα να του λέω όσες ιστορίες θυμόμουνα:
Πριν μερικές ώρες, λίγο μετά τα μεσάνυχτα που πια το ημερολόγιο γραφεί 21 Ιουνίου είναι αρχή του θερινού ηλιοστάσιου και η 21η Δεκεμβρίου αρχή του χειμερινού. Η μεγαλύτερη μέρα και η μεγαλύτερη νύχτα, αντίστοιχα. Οι δύο μέρες που «κρίνεται» το φως του Ήλιου και γιορτάζεται με Φωτιά, με «φωτάκια» μικρά την μέρα του Δεκέμβρη, εκείνα των Χριστουγέννων που φωτίζουν τη νύχτα και το δρόμο του Ήλιου και με αποκορύφωμα τις πελώριες φωτιές ή λαμπαδηδρομίες την ημέρα των Φώτων και αντίστοιχα το καλοκαίρι με τις φωτιές του Κλήδονα, του Άι Γιαννιού. Τις μέρες επίσης των ηλιοστασίων κυριαρχούν τα μαντέματα και η τύχη. Την Πρωτοχρονιά με το φλουρί της βασιλόπιτας ή την χαρτοπαιξία τότε που η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει, ενώ τον Ιούνιο που αρχίζει να μικραίνει, στο χάσιμο της, τα κορίτσια αναζητούν την τύχη στα μαντέματα του κλήδονα και στα σημάδια της στάχτης της φωτιάς του Άι Γιάννη.
Στα πιο παλιά χρόνια, στις 20 του Ιούνη διανυκτέρευαν όλη την νύχτα οι άνθρωποι, σε ομάδες τρώγοντας, πίνοντας και χορεύοντας και μόλις χάραζε σε πολλά μέρη της Ελλάδας έβαζαν μια μαγείρισσα μέσα στο καζάνι, περνούσαν ξύλα από τα χέρια του καζανιού και το σήκωναν τέσσερις άνδρες. Κατέβαιναν όλοι μαζί με αυτήν την σύνθεση στην εξοχή . Εκεί περίμεναν να βγει ό ήλιος να δουν πως γυρνά εκείνη την μέρα, σαν τον τροχό της τύχης ή αλλιώτικα, και πάλι με χορό γύριζαν πίσω και πήγαιναν στην εκκλησιά.
– Δηλαδή μπορεί να τους συναντήσουμε κι εμείς τώρα που θα περνάμε από τον Μεγάλο Κάμπο; Ρώτησε σα μαγεμένο το καλοκαίρι!
– Μπορεί, του απάντησα, κι έσκασα στα γέλια…
Με όλα τούτα τα παμπάλαια παρατηρήματα φτάσαμε κάτω στη θάλασσα. Είχε ανέβει ήδη ο ήλιος ψηλά. Βοριαδάκι φυσούσε και τα μαλλιά του ξανθού αγοριού ανεμίζανε ανέμελα. Κατέβηκε γρήγορα γρήγορα…Στην πρώτη βάρκα που είδε στο λιμάνι θέλησε να μπει με μια δρασκελιά, να συναντήσει όλα, εκείνα που μου περιέγραψε…Τον έχασα απ’ τα μάτια μου, αλλά ένιωθα πως θα μένε για πολύ καιρό γύρω μου…
Όσο για σας βγείτε κι απόψε το βράδυ και αγναντέψτε απ’ τα μπαλκόνια ή τις αυλές σας τον ουρανό. Κάντε και μίαν ευχή, μπορεί και κι απόψε να μην έχουν κλείσει ολότελα οι Ουρανοί. Άλλωστε η Πεντηκοστή έρχεται ….
Και στο μικρό καλοκαιράκι να ΄χετε το νου σας. Τριγυρίζει ξυπόλυτο σε αυλές, μπαλκόνια, παραλίες και σκορπά μόνο το γέλιο, τη χαρά και το φως. Να «παίζετε» μαζί του, να γελάτε και να χαίρεστε την παρέα του, σε ίσκιους και γαλάζια νερά, σε βουνοκορφές και φαράγγια. Παντού τρυπώνει και χαρίζει την ψυχή του…
Καλό καλοκαίρι … επισήμως λοιπόν!
https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/