1936: Ο Irwin Shaw ξεκινά να γράφει με σκηνικό έναν πόλεμο. Ποιον πόλεμο; Δεν έχει σημασία. Όλα είναι συνηθισμένα και οικεία – στημένα αναχώματα, προτεταμένα όπλα, νεκροί που θάβονται όπως όπως. Όμως ξαφνικά, μέσα από τον πρόχειρο τάφο, ένας νεκρός εξεγείρεται! Αρνείται να θαφτεί, θέλει να ζήσει! Η μόνη λύση στο αδιέξοδο που εντελώς απροσδόκητα δημιουργείται είναι η άνωθεν εντολή: «Θάψτε τους νεκρούς!».
Αυτό το έργο, που έχει χαρακτηριστεί πρωτότυπο στη σύλληψή του, επέλεξε να παρουσιάσει φέτος η Θεατρική Ομάδα Καθηγητών Νομού Ηρακλείου, η οποία συμπληρώνει αισίως τα 25 της χρόνια, έχοντας στο παλμαρέ της σημαντικές παραστάσεις.
«Το έργο “Θάψτε τους νεκρούς”» εξηγεί μιλώντας στην «Π» η σκηνοθέτρια κ. Έφη Περδικογιάννη «είναι ένα κλασικό αντιπολεμικό και ανθρωποκεντρικό έργο. Όταν, λοιπόν, το πρότεινα στην ομάδα και κάναμε την πρώτη ανάγνωση, όλοι συγκινηθήκαμε».
Πρόκειται για ένα έργο «βαθειά ανθρώπινο», καθώς ο συγγραφέας δεν στρέφει τον προβολέα σε πολεμικά κατορθώματα και ηρωισμούς, αλλά αναδεικνύει «αντι-ήρωες»! «Στο “Θάψτε τους νεκρούς” πρωταγωνιστούν» τονίζει η κ. Περδικογιάννη «οι στρατιώτες, νέοι άνθρωποι, που, ενώ έχουν ήδη σκοτωθεί(!), εξεγείρονται αρνούμενοι να στερηθούν τα δώρα της ζωής εξαιτίας ενός πολέμου που δεν τον αποφάσισαν φυσικά οι ίδιοι, αλλά κλήθηκαν να τον υπηρετήσουν…».
Όπως εξηγεί η σκηνοθέτρια, η πρωτοτυπία στη σύλληψη του έργου γίνεται εμφανής ήδη από τον τίτλο: «Θάψτε τους νεκρούς!». «Πρόκειται για μια διαταγή που φαίνεται αχρείαστη. Αλλά η εξέγερση των ηρώων ενάντια στον ίδιο τους τον θάνατο και τον πόλεμο είναι τόσο απροσδόκητη για την εξουσία, που αναγκάζεται να επιβάλει την ταφή τους».
Η κ. Περδικογιάννη μιλά ακόμα για τη φράση του έργου που «μίλησε» περισσότερο σ’ αυτήν, για τις στρατιές ανιστόρητων νέων που δεν πρέπει να ξεχάσουν γιατί απλώς δεν γνωρίζουν αλλά και τα 25 χρόνια της Ομάδας.
«Εμείς, ως μέλη της ομάδας και εραστές της τέχνης» καταλήγει «εναλλασσόμαστε στους ρόλους, άλλοτε παίζοντας κι άλλοτε σκηνοθετώντας, με στόχο να εκφραστούμε αλλά και να καθρεφτίσουμε όλα όσα ζούμε στις προσωπικές μας σχέσεις, στους χώρους της δουλειάς μας, στη δημόσια ζωή».
«Συνειδητοποιούμε πολλές φορές πως
η πρόσβαση στα ντοκουμέντα
είναι αυτή ακριβώς που μας στερεί τη μνήμη»
-Πώς αποφασίσατε ν’ ανεβάσετε το έργο «Θάψτε τους Νεκρούς» του Irwin Shaw;
-Το έργο «Θάψτε τους νεκρούς» είναι ένα κλασικό αντιπολεμικό και ανθρωποκεντρικό έργο. Όταν, λοιπόν, το πρότεινα στην ομάδα και κάναμε την πρώτη ανάγνωση, όλοι συγκινηθήκαμε ακριβώς εξαιτίας του γεγονότος ότι φέρνει στο προσκήνιο την επίδραση του πολέμου στους καθημερινούς ανθρώπους, στη θέση των οποίων βρισκόμαστε όλοι μας.
-Μιλήστε μας για το έργο.
-Όντως πρόκειται για ένα έργο «βαθειά ανθρώπινο». Κι αυτό γιατί ο Irwin Shaw δεν στρέφει τον προβολέα σε πολεμικά κατορθώματα και ηρωισμούς, αλλά αναδεικνύει «αντι-ήρωες».
-Έχει χαρακτηριστεί ως ένα έργο «βαθειά ανθρώπινο και πρωτότυπο στη σύλληψή
Του». Πού έγκειται η πρωτοτυπία του;
-Η πρωτοτυπία στη σύλληψη του έργου γίνεται εμφανής ήδη από τον τίτλο: «Θάψτε τους νεκρούς!». Πρόκειται για μια διαταγή που φαίνεται αχρείαστη. Αλλά η εξέγερση των ηρώων ενάντια στον ίδιο τους τον θάνατο και τον πόλεμο είναι τόσο απροσδόκητη για την εξουσία, που αναγκάζεται να επιβάλει την ταφή τους.
-Ως καθηγήτρια πιστεύετε ότι υπάρχει ένα σύστημα που θέλει στρατιές ανιστόρητων νέων ανθρώπων, που δεν χρειάζεται να ξεχάσουν, γιατί απλώς… δεν
γνωρίζουν;
-«Οι πόλεμοι κερδίζονται μόνον όταν οι νεκροί θάβονται και λησμονούνται» λέει ένας ήρωας που εκπροσωπεί την εξουσία. Επισημαίνει έτσι ότι σ’ έναν πόλεμο η μνήμη επαναφέρει τα τραύματα, από τα οποία πρέπει να απαλλαγεί όποιος θέλει να είναι νικητής. Ακούγοντάς τον να το λέει ασφαλώς προβληματιζόμαστε για τη δική μας εποχή: ζούμε στον αιώνα των ντοκουμέντων, της καταγραφής, των πειστηρίων. Κι όμως, συνειδητοποιούμε πολλές φορές πως αυτή ακριβώς η πρόσβαση μάς στερεί τη μνήμη.
«Η ΘΟΚΝΗ συμπληρώνει φέτος 25 χρόνια
κι έχει χτίσει τη δική της ιστορία»
-Ο άνθρωπος έχει τη δύναμη και τον τρόπο να αλλάξει αυτή τη
φαινομενικά αναπόφευκτη μοίρα του;
-Το σημαντικότερο μήνυμα του έργου, κατά τη γνώμη μου, είναι αυτό ακριβώς: ο άνθρωπος έχει πάντα –ακόμα και την ύστατη στιγμή- τη δυνατότητα να ορίσει τη μοίρα του. Είναι μήνυμα αισιοδοξίας για τον καθένα μας, που έρχεται αντιμέτωπος με τις ιδιωτικές δυσκολίες και τις συλλογικές προκλήσεις.
-Ποια φράση του έργου σάς έχει κάνει ιδιαίτερη εντύπωση;
-Ολόκληρο το έργο είναι γεμάτο φράσεις με χαρακτηριστική δύναμη. Η πιο σπαρακτική, κατά τη γνώμη μου, είναι αυτή που ακούγεται με παράπονο από τον πιο νεαρό στρατιώτη, μόλις είκοσι χρόνων, όταν συνειδητοποιεί πως σκοτώθηκε πριν καν να ζήσει: «Δεν ζεις όταν είσαι παιδί. Ζεις περιμένοντας». Ας αναλογιστούμε τη φράση αυτή φέρνοντας στο μυαλό μας τόσες εικόνες νεκρών παιδιών που μας έρχονται καθημερινά από τον πόλεμο στην Παλαιστίνη… Είναι βέβαιο ότι κάθε πόλεμος σκοτώνει το μέλλον και οι ήρωες του Irwin Shaw το επιβεβαιώνουν.
-Πώς είναι να σκηνοθετείτε συναδέλφους σας; Τι σας προσφέρει η επαφή σας με το θέατρο;
-Πρέπει να σημειώσουμε ότι η ΘΟΚΝΗ συμπληρώνει φέτος 25 χρόνια! Άρχισε να δραστηριοποιείται το 1999 με πρώτο ανέβασμα, τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, με αφορμή τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Από τότε έχει -με την πολύτιμη στήριξη της ΕΛΜΕ Ν. Ηρακλείου– συνεχή παρουσία, επιλέγοντας να παρουσιάζει πάντα παραστάσεις που συνδέονται με την κοινωνική πραγματικότητα.
Είναι, λοιπόν, μεγάλη τιμή να είναι κανείς μέλος αυτής της ομάδας, που πράγματι έχει χτίσει τη δική της ιστορία, την οποία επιχειρούμε και με τη φετινή μας παράσταση να συνεχίσουμε. Εμείς, ως μέλη της ομάδας και εραστές της τέχνης, εναλλασσόμαστε στους ρόλους, άλλοτε παίζοντας κι άλλοτε σκηνοθετώντας, με στόχο να εκφραστούμε αλλά και να καθρεφτίσουμε όλα όσα ζούμε στις προσωπικές μας σχέσεις, στους χώρους της δουλειάς μας, στη δημόσια ζωή.
«Θάψτε τους Νεκρούς» από 7-9 Ιουνίου
Η θεατρική παράσταση «Θάψτε τους Νεκρούς» του Irwin Shaw ανεβαίνει με τη συμπαράσταση της Περιφέρεια Κρήτης.
Οι παραστάσεις θα γίνουν στο κινηματοθέατρο Αστόρια, στις 7, 8 και 9 Ιουνίου, στις 9:00μ.μ., με ελεύθερη είσοδο και εντάσσεται στις «Ημέρες Θεάτρου» της Περιφέρειας Κρήτης.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Έφη Περδικογιάννη
Κινησιολογία: Ρενή Παπαδάκη-Πλουμίδου
Σύνθεση πρωτότυπης μουσικής: Νίκος Σκιαδάς
Σκηνογραφία: Ειρήνη Σπυριδάκη
Ενδυματολογία: Ντεσισλάβα Τοπάλοβα
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Κατσούλη
Μακιγιάζ: Κωνσταντίνος Μανιάς
Σχεδιασμός – Επιμέλεια ήχου- φωτισμού: Αντώνης Αλεξάκης
Σχεδιασμός αφίσας- προγράμματος: Ρένα Χατζηανέστη
ΔΙΑΝΟΜΗ
Γιώργος Βουζαξάκης, Δημήτρης Καλογεράκης, Νίκος Νικολάκης, Γιάννης Διαμαντίδης, Στέλλα Αραβιάκη, Κατερίνα Δαμιανάκη, Τζωρτζίνα Βογιατζάκη, Κατερίνα Καφούση, Κατερίνα Κεχαγιαδάκη, Ευαγγελία Καλογερίδη, Μαρία Συγγελάκη, Αλέξια Αγαπάκη, Μάρω Σωμαράκη, Αναστασία Φαβιάνου, Γιώργος Παυλίδης, Βάσω Μοσχούρη, Μαρία Κατσούλη, Χριστόφορος Κουτελιέρης
Μάρθα/ Ηχογραφημένη φωνή: Σωτηρία Βλαχάκη.