Στον Βάμο η τζαζ, η κλασική μουσική και το πάντρεμα με νέα μουσικά ρεύματα προσθέτουν αξία στο πολιτιστικό χαρτοφυλάκιο της Ελλάδας.
Την 1η Ιουλίου άνοιξε η αυλαία του 8ου Φεστιβάλ Τζαζ.
Έως τις 20 Ιουλίου, όπως τονίζει ο διοργανωτής τού φεστιβάλ, Γιώργος Χατζηδάκης, το “Jazz in July Festival” παρουσιάζει όλες τις μορφές και τάσεις της τζαζ σήμερα, με καταξιωμένους εκπρόσωπους της ελληνικής και ξένης μουσικής σκηνής.
Ναι, το Φεστιβάλ Τζαζ μουσικής στον Βάμο είναι “πασπαλισμένο” με μουσικά χρώματα από όλα το φάσμα της τζαζ σκηνής, με τον κ. Χατζηδάκη να συμπληρώνει ότι το φεστιβάλ μπορεί να ανοίξει τον ορίζοντά του με μετακλήσεις καλλιτεχνών από το εξωτερικό, κάτι που ήδη έχει αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα.
Σε κάθε περίπτωση, ο Βάμος και το Jazz in July festival αποτελούν τον απόλυτο τζαζ προορισμό στην Κρήτη.
Ο “αρχοντικός” Βάμος, όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν οι κάτοικοί του, έχει δώσει ξεκάθαρο πολιτιστικό στίγμα εδώ και δεκαετίες. Τη δεκαετία του 80 γίνεται ο απόλυτος συναυλιακός προορισμός της Κρήτης και όχι μόνο. Μελίνα Μερκούρη, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Μαρκόπουλος, αλλά και ονόματα της τότε πολιτικής σκηνής έδιναν το “παρών” στις εκδηλώσεις.
Το λιθαράκι για την είσοδο του Βάμου στα συναυλιακά δρώμενα είχε βάλει ο στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος και για πέντε καλοκαίρια, από το ’82 και μετά, οι κορυφαίοι πρεσβευτές του ελληνικού τραγουδιού έδιναν κάθε χρόνο το ραντεβού τους σε ένα μαγευτικό περιβάλλον στο υψηλότερο σημείο του χωριού, περιστοιχισμένο από πεύκα. Μαρία Φαραντούρη, Γιώργος Νταλάρας, Μανώλης Μητσιάς, Χαρούλα Αλεξίου έδιναν ξεχωριστό χρώμα στις εκδηλώσεις.
Κανείς από όσους έδιναν το “παρών” στα δρώμενα της εποχής δεν μπορεί να ξεχάσει τις συναυλίες του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, όταν είχε κυκλοφορήσει το δίσκο “Φοβάμαι” το 1982 και όλος ο “Αποκόρωνας” “εσείετο” στους ρυθμούς των στίχων: «Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα, χωρίς εμένα».
Χωρίς κοινωνικά δίκτυα και όλα τα εργαλεία της σύγχρονης επικοινωνίας, οι επισκέπτες του Βάμου εκείνη την περίοδο ξεπερνούσαν τους 60.000 επισκέπτες, οι οποίοι έρχονταν από κάθε μέρος της Κρήτης για να ζήσουν τα συναυλιακά δρώμενα.
Λεωφορεία ναυλωμένα από Σητεία (5 ώρες μακριά από το χωριό) έφταναν γεμάτα κόσμο ώστε να γίνουν ένα με τους άλλους επισκέπτες του χωριού. Τα χρόνια της “μουσικής” αθωότητας πέρασαν και σε κάθε αυλαία, όταν τα φώτα σβήνουν, η εικόνα για το μέλλον είναι αχνή. Στα χρόνια που μεσολάβησαν μουσικά εγχειρήματα επιχειρήθηκαν αλλά αυτά σε καμία περίπτωση δεν αναβίωσαν τη δεκαετία του 80.
«Πρωτομάστορες της κρητικής μουσικής ο Βάμος δεν είχε», σε αντίθεση με τα άλλα χωριά της επαρχίας που κρατούσαν τα σκήπτρα στη μουσική παράδοση. Για τον λόγο αυτό θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι μέχρι σήμερα ο Βάμος δεν έχει πετύχει να καθιερώσει ένα πανηγύρι κρητικής μουσικής, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα χωριά γύρω από αυτόν.
Φτάνοντας στα τελευταία χρόνια και με την άνθηση του τουρισμού, απόρροια των προσπαθειών των ντόπιων επιχειρηματιών, ο Βάμος ανεβαίνει στο τρένο της τουριστικής ανάπτυξης και προσελκύει χιλιάδες ξένους επισκέπτες, οι οποίοι και εντυπωσιάζονται από το φυσικό κάλλος και τη συμπόρευση της ανάπτυξης με την προστασία του περιβάλλοντος.
Σε αυτά τα χρόνια στον Βάμο η μουσική παράδοση ασφαλώς κρατάει τις ρίζες της, αφού πολλοί νέοι ασχολούνται με τα παραδοσιακά όργανα, ωστόσο την εμφάνισή τους κάνουν και μουσικά σχήματα που έλκουν τους επισκέπτες. Οι Vamos Ensemble είναι ένα τέτοιο ξεχωριστό παράδειγμα.
Πρόκειται για ένα σύνολο ερασιτεχνών και επαγγελματιών μουσικών με κοινές καλλιτεχνικές αναζητήσεις και αγάπη για τη μουσική και τη σύμπραξη.
Με βάση τους το χωριό του Βάμου στα Χανιά, όπου ξεκίνησαν πριν από έξι περίπου χρόνια και με καταγωγή από διαφορετικά μέρη, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, παρουσιάζουν μουσικές του κόσμου με εξαιρετικές ενορχηστρώσεις δημιουργώντας απροσδόκητες διασκευές, αλλά και παντρέματα από μουσικές φαινομενικά ασύνδετες.
Έτσι, το λυρικό τραγούδι συναντά το ρεμπέτικο, το ιρλανδέζικο φολκλόρ την παραδοσιακή ελληνική μουσική, ο Βαμβακάρης τους Rolling Stones, ο Kurt Weill τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη, ο Bregović τον Σαββόπουλο και η Κρήτη την Κορσική.