Η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου,το μικρό Πασχα του καλοκαιριού, έχει ιδιαίτερη θέση στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και συνδέεται άμεσα με τη μοναδικότητα του προσώπου της Παναγίας, αποτελώντας τη μεγαλύτερη από τις γιορτές που καθιέρωσε η Εκκλησία προς τιμήν της Μητέρας του Χριστού, τις ονομαζόμενες θεομητορικές εορτές.
Στην Ελλάδα, η Κοίμηση της Θεοτόκου εορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα ενώ σε πόλεις και χωριά ανά την επικράτεια, διοργανώνονται παραδοσιακά πανηγύρια, που καταλήγουν σε γενικευμένο γλέντι. Χιλιάδες προσκυνητές, γονατιστοί, με ένα τάμα στο χέρι στέκονται ώρες στην ουρά για να προσκυνήσουν τη Θαυματουργή εικόνα, αναζητώντας παρηγοριά, δύναμη και στήριξη από τη Παναγία.
Στη Λέρο η Καστροβασίλισσα, στην Αστυπάλαια η Πορταΐτισσα, στη Ρόδο η Κρεμαστή και στην Πάρο η Εκατονταπυλιανή, στη Λέσβο η Αγία Σιών της Αγιάσου και στη Νίσυρο η Σπηλιανή Κυρά. Στην Ίμβρο η Παναγιά η Ιμβριώτισσα και στη Χαλκιδική η Μεγάλη Παναγιά. Στη Γουμένισσα το Θεομητορικό Μοναστήρι, στην Ήπειρο η Μολυβδοσκέπαστη, στην Κεφαλονιά η Οφιούσα, στην Άνδρο η Φανερωμένη, στην Κάρπαθο η Παναγιά της Ολύμπου και η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό.Στη Σκιάθο η Βαγγελίστρα, στο Λεωνίδιο Κυνουρίας η Παναγιά της Έλωνας και η Επισκοπιώτισσα στη Μαντινεία.
Στην Κρήτη τα πιο σημαντικά προσκυνήματα είναι τα εξής:
Στον νομό Χανίων
Μονή Χρυσοσκαλίτισσας, 76 χλμ. νοτιοδυτικά των Χανίων, κοντά στο Ελαφονήσι, χτισμένη πάνω σε ψηλό βράχο, γεγονός που καλεί τους πιστούς να ανηφορίσουν για το κερί της πίστης και της προσευχής.
Η Μονή Οδηγήτριας Γωνιάς Κολυμβαρίου, το σημαντικότερο ίσως προσκύνημα για τον Δεκαπενταύγουστο στα Χανιά, με χιλιάδες κόσμου και από την υπόλοιπη Κρήτη να βρίσκονται στο μοναστήρι για να προσευχηθούν και να αιτηθούν χάρες από τη μητέρα του Χριστού.
Στον νομό Ηρακλείου
Στο Ηράκλειο οι κυριότεροι ναοί της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που γιορτάζουν είναι η «Παναγίτσα» στο Μασταμπά, η «Βουτιανή» και η Παναγία Καμαριανή στη Ν. Αλικαρνασσό που κάθε χρόνο πλημμυρίζουν από πιστούς.
Οι μονές που γιορτάζουν στο Ηράκλειο είναι:
Mονή Aγκαράθου
Η ανδρική Μονή Αγκαράθου είναι ανάμεσα στα χωριά Σγουροκεφάλι και Σαμπάς, σε απόσταση 23 χλμ. νοτιοανατολικά από το Ηράκλειο.
Mονή Κουδουμά
Είναι μία από τις παλαιότερες Μονές στις νότιες ακτές της κεντρικής Κρήτης. Η θέση της είναι στα νότια της κορυφής Κόφινας (1.231μ.), κοντά σε όρμο, δυτικά από το ακρωτήριο Μάρτσελο. Απέχει 40 μέτρα από τη θάλασσα
Αυτές τις μέρες πλήθος κόσμου κατεβαίνει στο μοναστήρι,κυρίως από την προηγούμενη μέρα και διανυκτερεύει στους ξενώνες και στην παραλία.
Μονή Παλιανής
Η Ιερά Μονή Παλιανής είναι γυναικείο μοναστήρι, σταυροπηγιακό, που υπάγεται στο Δημοτικό διαμέρισμα Βενεράτου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 280μ δίπλα στα χωριά Βενεράτο και Αυγενική, 20χλμ νοτιοδυτικά του Ηρακλείου και ανατολικά από το φαράγγι του Βενεράτου.
Αγία Μονή Βιάννου
Στην έξοδο του φαραγγιού του Αφρατιού βρίσκεται η Αγία Μονή, μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Το δεκαπενταύγουστο, στη γιορτή του μοναστηριού, γίνεται μεγάλο πανηγύρι με πολλούς προσκυνητές από τα γύρω χωριά.
Mονή Oδηγητρίας
Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Οδηγήτριας βρίσκεται πάνω στον ορεινό όγκο των Αστερουσίων Ορέων στα νότια του νομού Ηρακλείου, που αποτελούν το «Αγιον Όρος» της Κρήτης. Ιδρύθηκε το 14ον αιώνα και σχετίζεται με την οικογένεια των Καλλέργηδων στους οποίους ανήκε.
Μονή Καλυβιανής
Η Μονή της Παναγίας της Καλυβιανής βρίσκεται σε υψόμετρο 80μ περίπου 60χλμ νότια από το Ηράκλειο, κοντά στις Μοίρες.
Στο νομό Λασιθίου
Η Ιερά Μονή Φανερωμένης, είναι κτισμένη 45 χλμ δυτικά της Σητείας και 24 χλμ ανατολικά από τον Άγιο Νικόλαο . Είναι ανδρική μονή κτισμένη σε απότομη πλαγιά σε υψόμετρο 540 μέτρων με εκπληκτική θέα στη θάλασσα.
Το δεκαπενταύγουστο, συρρέει πλήθος πιστών, πολλοί από τους οποίους ανεβαίνουν με τα πόδια προκειμένου να εκπληρώσουν κάποιο τάμα.
Η Μονή Παναγίας Κρουσταλλένιας είναι κτισμένη σε έναν κατάφυτο με πρίνους λόφο κοντά στα χωριά Άγιος Κωνσταντίνος, Μέσα Λασίθι και Μαρμακέτο, στο Οροπέδιο Λασιθίου.
Ο κύριος ναός, είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και εορτάζει με λαμπρότητα στις 15 Αυγούστου.
ΠΑΝΑΓΙΑ ΧΑΡΑΚΙΑΝΗ: Ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Κρήτης![καλύβες Χαρακιανή]()
Ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Κρήτης η Παναγιά η Χαρακιανή στο Μπαλί Ρεθύμνου, το σημαντικό ιερό προσκύνημα που ανήκει στην Ιερά Μονή Ατάλης υποδέχεται αυτές τις ημέρες τους χιλιάδες πιστούς από την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα.
Τριήμερος ο εορτασμός της Παναγίας της Χαρακιανής ο οποίος ξεκίνησε χθες τελετουργικά ολοκληρώνεται την μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας στις 15 Αυγούστου, μέρα της Παναγίας.
Εκεί συναντάμε το έθιμο των δεκαπενταριστών των πιστών που στήνουν πρόχειρα καταλύματα στα οποία και διαμένουν καθ’ όλη την περίοδο της νηστείας του μικρού Πάσχα, όπως ονομάζουν στην Κρήτη την περίοδο νηστείας των 15 ημερών από 1η έως και 15 Αυγούστου.
![καλύβες Χαρακιανή]()
Οι καλύβες που στήνουν οι πιστοί στην ΧαρακιανήΤα τελευταία χρόνια μπορεί το έθιμο των δεκαπενταριστών να φθίνει αλλά παρά ταύτα συνεχίζεται με το εντυπωσιακό στοιχείο ότι πολλοί δεκαπανταριστές είναι νέοι ηλικιακά άνθρωποι. Ιερές ακολουθίες, λιτανευτικές πομπές, Εσπερινοί με τα εγκώμια στην Παναγία και ολονύκτιες αγρυπνίες πλουτίζουν τον λατρευτικό ζήλο των ευλαβών, καταδεικνύοντας για ακόμη μία φορά πως σε δύσκολους καιρούς χιλιάδες Ελλήνων προστρέχουν στην κατανυχτικότητα και την ελπίδα της ορθόδοξης πίστης.
Τριάντα οχτώ χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο η Παναγιά του Χάρακα είναι το προσκύνημα του Μυλοποτάμου, ένας πέρα από θρησκευτικός και ιστορικός χώρος, λόγω του ότι, με ακόμα δύο μαναστηριακούς τόπους ανήκει στη Μεγάλη Οικογένεια των Καλλέργων, το οικόσημο της οποίας σώζεται, στη δυτική όψη του ναού της Χαρακιανής αλλά και στους ναούς Αγίας Μαρίνας Χαλέπας και Αγίων Πατέρων Σισσών.
Η Παναγιά η Χαρακιανή θεωρείται για ολάκερη την Κρήτη θαυματουργή γεγονός που δεν έχει μείνει απαρατήρητο και από πολλούς νέους και νέες οι οποίοι έρχονται με τα πόδια από το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και τα γύρω χωριά επιθυμώντας να αποδείξουν ότι η πίστη δεν επηρεάζεται από στοιχεία του σύγχρονου τρόπου ζωής. Οι αναφορές σε θαύματα πολλές, σε αρκετούς τομείς της ζωής και σε θέματα που απασχολούν έναν άνθρωπο.
