Το Ashmolean, μουσείο της Οξφόρδης στοχεύει να «αποκαταστήσει την αλήθεια» σχετικά με την ανακάλυψη του παλατιού της Κνωσού στην Κρήτη, αποδίδοντας… τα του καίσαρος τω καίσαρι με μια μεγάλη έκθεση που ξεκινά στις 10 Φεβρουαρίου.
Ο διάσημος Άγγλος αρχαιολόγος Άρθουρ Έβανς, ο οποίος έχει λάβει τα εύσημα ως εκείνος που ανακάλυψε το μινωικό ανάκτορο της Κνωσού, ήταν τελικά αυτός που έριξε σκυρόδεμα στο χαμένο παλάτι και παραμέρισε τον ντόπιο που ανακάλυψε πρώτος τη διάσημη τοποθεσία. Παρ’ όλα αυτά, η αναγνώριση που έχει λάβει το όνομά του είναι τεράστια.
Τώρα, όμως, η ολοκληρωμένη ιστορία της Κνωσού, της φημισμένης πατρίδας του μινώταυρου, πρόκειται να παρουσιαστεί για πρώτη φορά σε μια μεγάλη έκθεση στη Βρετανία.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Guardian, η έκθεση αυτή θα αναγνωρίσει μεν τη θετική κληρονομιά του Έβανς, δίνει, όμως, έστω και καθυστερημένα, πλήρη αναγνώριση στον Μίνωα Καλοκαιρινό, τον Κρητικό επιχειρηματία και μελετητή που αρχικά βρήκε τα περίφημα ερείπια.
«Θέλουμε να διαλευκάνουμε την ιστορία» είπε ο Άντριου Σάπλαντ, έφορος του τομέα της εποχής του χαλκού και της κλασικής Ελλάδας στο μουσείο Ashmolean, στην Οξφόρδη.
«Ο Έβανς μπορεί να ήρθε σε ρήξη με τον Καλοκαιρινό, αλλά η ιστορία του είναι αντίθετη από αυτή του Έλγιν. Ο Έλγιν δαιμονοποιείται στην Ελλάδα επειδή μετέφερε τα μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο, ενώ ο σερ Άρθουρ εξακολουθεί να τιμάται λόγω του τρόπου με τον οποίο εκλαΐκευσε τον Μινωικό πολιτισμό. Έτσι η έκθεσή μας είναι μια χαρούμενη συνεργασία με την Κρήτη, η οποία μας έχει δανείσει βασικά τεχνουργήματα».
Η έκθεση «Λαβύρινθος: Κνωσός, Μύθος & Πραγματικότητα», που εγκαινιάζεται στις 10 Φεβρουαρίου, θα περιλαμβάνει περισσότερα από 100 δανεικά ευρήματα από την Αθήνα και την Κρήτη, τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά εδώ και έναν αιώνα μαζί με το μοναδικό αρχείο της Οξφόρδης, που τεκμηριώνει την αποκάλυψη του παλατιού μεταξύ 1900-1905. Αυτή είναι μια έκθεση που μόνο το Ashmolean μπορεί να φιλοξενήσει, επειδή, τη στιγμή της ανασκαφής, ο Έβανς διηύθυνε το μουσείο, ως «φύλακας» και διευθυντής του.
«Θα ήταν δύσκολο να δουλέψουμε μαζί με την Ελλάδα έτσι στο Βρετανικό Μουσείο λόγω του Έλγιν» είπε ο Σάπλαντ, του οποίου η διοικητική θέση φέρει το όνομα του Έβανς. «Το έχω δει από πρώτο χέρι, γιατί εργάστηκα εκεί για σχεδόν μια δεκαετία. Είναι αξιοσημείωτο πόσο πιο εύκολο είναι τώρα για μένα», προσθέτει ο Βρετανός.
Οι ταξιδιώτες μάταια έψαχναν τον Λαβύρινθο του ελληνικού μύθου μέχρι το 1878, όταν ο Καλοκαιρινός βρήκε αρχαία λείψανα, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει ανασκαφές στην Κνωσό, επειδή το νησί βρισκόταν υπό τον μερικό έλεγχο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και τυχόν σημαντικά ευρήματα κινδύνευαν να μεταφερθούν στην Τουρκία. Έτσι, το 1900, ήταν ο Έβανς που έλαβε την άδεια των κρητικών Αρχών να σκάψει.
«Γίνονται κινήσεις στην Ελλάδα τώρα για να δώσουμε στον Καλοκαιρινό τα εύσημα για την ανακάλυψη» είπε ο Σάπλαντ, και συμπλήρωσε: «Το 2019 έστησαν μια προτομή στην είσοδο, απέναντι από την προτομή του σερ Άρθουρ. Ήταν μια σημαντική στιγμή».