Ένας αρχαιολόγος που σκοτώθηκε σαν πολεμιστής

Το βιβλίο της αρχαιολόγου και συγγραφέως Imogen Grundon, με τίτλο «Ο αρχαιολόγος Τζων Πέντελμπερυ. Βιογραφία ενός παράτολμου ανθρώπου», με πρόλογο του Πάτρικ Λη Φέρμορ και μετάφραση της φιλολόγου Γεωργίας Κατσαλάκη – Γιανναδάκη, παρουσιάζει η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, ενόψει του εορτασμού των 77 χρόνων από τη Μάχη της Κρήτης.

Η παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Δευτέρα, στις 7.30 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων της «Β.Δ.Β» στο ισόγειο του Μεγάρου «Αχτάρικα».

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει χαιρετισμούς από τον δήμαρχο  κ. Βασίλη Λαμπρινό και την αντιδήμαρχο Πολιτισμού κ.Αριστέα Πλέυρη.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν η Σοφία Ν. Γιανναδάκη, ιστορικός, η οποία θα κάνει μια παρουσίασή του. Λίγα λόγια για τον Τζων Πέντελμπερυ θα πει η ίδια η συγγραφέας Imogen Grundon, ενώ η αρχαιολόγος και καθηγητρια του Π.Κ Κατερίνα Κόπακα θα μιλήσει με θέμα: “Ο Τζον Πέντελμπερυ ως αρχαιολόγος”. Την εκδήλωση θα συντονίσει ο προϊστάμενος της Β.Δ.Β. Δημήτρης Χ. Σάββας.

Το βιβλίο

 Στο παρόν πόνημα, την πρώτη βιογραφία του Τζων Πέντελμπερυ, η Imogen Grundon ανασυνθέτει μια ζωντανή εικόνα ενός λαμπρού και χαρισματικού λόγιου ηρώα, του οποίου η ζωή καταναλώθηκε, και τελικά θυσιάστηκε, στη βάση ενός ιδανικού ρομαντικής ιπποσύνης.

Ο Τζων Πέντελμπερυ (1904-1941), ο “Κρητικός Λώρενς”, σκοτώθηκε κατά τις πρώτες ημέρες της γερμανικής κατοχής της Κρήτης, ενώ οργάνωνε ντόπιες ομάδες ανταρτών για να πολεμήσουν τους εισβολείς.

Παρότι δεν ήταν εκπαιδευμένος στρατιώτης, ο Πέντελμπερυ επιλέχθηκε για τον συγκεκριμένο σκοπό εξαιτίας της ολοκληρωμένης γνώσης του της Κρήτης, των ανθρώπων της και της γλώσσας τους, γνώση που αποκτήθηκε μέσα από τα χρόνια της αρχαιολογικής του εμπειρίας στο νησί. Στα 1928-35, η αθλητική του κράση και η όρεξή του για περιπέτεια τον είχαν ωθήσει στην περιήγηση ολόκληρης της Κρήτης προς αναζήτηση αρχαιολογικών θέσεων.

Ως Επιμελητής στην Κνωσό (1929-34), διαδέχτηκε (μετά τον Ντάνκαν Μακένζη) τον Σερ Άρθουρ Έβανς, ενώ στο διάστημα 1936-39 ανέσκαψε το Καρφί.

Ο λαμπρός και χαρισματικός αυτός λόγιος ήρωας,  του οποίου η ζωή θυσιάστηκε στη βάση ενός υψηλού ιδανικού,  ήταν φίλος του Καπετάν Αντώνιου Γρηγοράκη ή Σατανά και συνδεόταν επίσης με τους Πετρακογιώργη και Μπαντουβά.  Ήξερε τις διαλέκτους της Κρήτης,  φορούσε την κρητική ενδυμασία,  εκτιμούσε το χιούμορ των βοσκών,  επικοινωνούσε συνεχώς με το Κάϊρο,  ζητώντας τουφέκια για τον εξοπλισμό των μαχόμενων Κρητικών,  τα οποία αν στέλνονταν θα είχαν αλλάξει την έκβαση του πολέμου στο νησί μας.

Ο σπουδαίος αρχαιολόγος Νικόλαος Πλάτων,  το 1947, ως διευθυ-ντής τότε του Μουσείου Ηρακλείου,  απέδωσε τον παρακάτω συγκινητικό φόρο τιμής για τον Τζων Πέντελμπερυ: «Αγαπημένε Φίλε!  Η Κρήτη θα διατηρήσει τη μνήμη σου στα πιο ιερά της κειμήλια.  Το χώμα που έσκαψες με τη σκαπάνη του αρχαιολόγου και πότισες με το αίμα του πολεμιστή,  θα σε περιβάλλει πάντοτε με ευγνωμοσύνη».