Είναι ένας καλλιτέχνης κοσμοπολίτης και πολυπράγμων, τραγουδιστής με μάστερ στην όπερα, συνθέτης, πιανίστας, χορευτής και ηθοποιός.
Ο Πάνος Τσίκος τα τελευταία χρόνια, μετά από τις σπουδές του με υποτροφία σε Ιρλανδία, Γερμανία και Γαλλία, αλλά και στο Λονδίνο που έζησε για πολλά χρόνια, αποφάσισε να κάνει σπίτι του τον τόπο διακοπών του, την Κρήτη, και να ασχοληθεί με τη διδασκαλία και τη σύγχρονη μουσική, μιας και η όπερα αποτελεί, όπως λέει, “είδος πολυτελείας”.
Από το Ηράκλειο και με συνεργάτες από το νησί αλλά και από την Αθήνα, αποφάσισε και κατέθεσε τη δική του μουσική πρόταση για τον 66ο διαγωνισμό της Eurovision που θα γίνει το 2022 στο Τορίνο της Ιταλίας.
Μάλιστα τα γυρίσματα του βίντεο κλιπ του τραγουδιού έχουν γίνει στην Κρήτη εξολοκλήρου και βρίσκεται στην τελική φάση ολοκλήρωσής του.
“Αν και δεν μπορώ ακόμα να αποκαλύψω το είδος της μουσικής” -αναφέρει ο ίδιος μιλώντας στην “Π” – “μπορώ να πω πως όχι δεν κινείται σ’ αυτό το είδος.
Μπορεί όμως να ξεσηκώσει και τον πιο θλιμμένο άνθρωπο και να του φτιάξει τη διάθεση”.
Ο ίδιος μιλά ακόμα για την όπερα, το λυρικό τραγούδι, το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο αλλά και την απαξίωση της τέχνης γενικότερα. “Η τέχνη στην Ελλάδα” -τονίζει- “παραμένει είδος πολυτελείας, ερασιτεχνισμού και απαξίωσης.
Πολλοί συνάδελφοι βρίσκονται στα όρια τις φτώχειας και αγωνίζονται με αλλές δουλειές να ζήσουν τις οικογένειές τους. Όταν η τέχνη καταπιέζεται ή εκλείπει από μια κοινωνία, τότε βλέπουμε την παθογένειά μας σε μορφή εξτρεμισμού και πόλωσης”.
«Το τραγούδι το έγραψα χωρίς να έχω στον νου μου τη Εurovision, αλλά το στείλαμε μετά από παροτρύνσεις φίλων»
Πώς αποφασίσατε να δηλώσετε συμμετοχή υποψηφιότητας για τη Eurovision;
Ήταν μια απόφαση της στιγμής χωρίς σκέψη αλλά με πολύ ενθουσιασμό. Η επιθυμία να πάρω μέρος ήταν από πολύ παλιά. Δυστυχώς τότε η ΕΡΤ είχε αποφασίσει να στείλει τα μεγάλα ονόματα και δυστυχώς τότε πατώσαμε! Έτσι λοιπόν με έπιασε το πείσμα κι έβγαλα τον πρώτο μου δίσκο με Gospel τραγούδια στο Λονδίνο. Ήταν το πρώτο άλμπουμ με ελληνικό και αγγλικό στίχο τραγουδισμένο από αυθεντικούς αγγλοαφρικανούς ταλαντούχους καλλιτέχνες.
Ποιο είναι το τραγούδι που στείλατε και ποιοι είναι οι συντελεστές του;
Το τραγούδι το έγραψα χωρίς να έχω στον νου μου τη Εurovision, αλλά όταν τελείωσε η παραγωγή του ήταν τόσο τέλεια που όταν το βάλαμε να το ακούσουμε οι παροτρύνσεις φίλων μάς έκαναν να δηλώσουμε συμμετοχή στη Εurovision.
Σ’ αυτήν την προσπάθεια μάς στάθηκε στο πλευρό και η δισκογραφική μου εταιρεία από την Αθήνα, η Records on Top, και ευχαριστώ πολύ τον Αλέξανδρο Χρυσίδη, υπεύθυνο της παραγωγής, και Αντώνη Καρατζίκη στις ενορχηστρώσεις όπως και την Athens recording Orchestra. Ένα μεγάλο ευχαριστώ και στους συνεργάτες μου από το Ηράκλειο Μάνο Αντωναίο στο βιολί και τη Μυρτώ Σπυροπούλου από το the Voice of Greece όπως και τη Γιούλη Πρινάρη στα φωνητικά.
Ένα κτήριο δεν αρκεί
για να φέρει την άνοιξη
στην τέχνη, αν και
οι προσπάθειες που γίνονται τελευταία
στο ΠΣΚΗ είναι πραγματικά αξιέπαινες
Έχετε μάστερ στην όπερα. Το τραγούδι σας κινείται σ’ αυτό το μουσικό είδος;
Αν και δεν μπορώ ακόμα να αποκαλύψω το είδος της μουσικής, μπορώ να πω πως όχι, δεν κινείται σ’ αυτό το είδος. Μπορεί όμως να ξεσηκώσει και τον πιο θλιμμένο άνθρωπο και να του φτάξει τη διάθεση.
«…Στην Κρήτη βρέθηκα για διακοπές και πήρα την απόφαση να μείνω»
Είστε “πολιτογραφημένος” Κρητικός αν και έχετε γεννηθεί στη Β. Ελλάδα. Ποια είναι η διαδρομή σας μέχρι να φτάσετε στο νησί μας;
Θα σας πω πώς με χαρακτήρισαν κάποτε στο Βέλγιο… μου είπαν δεν είστε Έλληνας, είστε ένας κοσμοπολίτης!
Έζησα για χρόνια στο Λονδίνο όπου και συνέχισα τις μουσικές μου σπουδές με υποτροφία σε Ιρλανδία, Γερμανία και Γαλλία.
Τίποτε βέβαια δεν συγκρίνεται με την χώρα μας παρ’ όλα τα στραβά της…
Στην Κρήτη βρέθηκα για διακοπές και πήρα την απόφαση να μείνω και να ασχοληθώ με την διδασκαλία και τη σύγχρονη μουσική, μιας και η όπερα αποτελεί είδος πολυτελείας. Η τελευταία μου παραγωγή στην Ελλάδα όταν ήρθα ήταν με την όπερα Θεσσαλονίκης στο ΚΘΒΕ πριν κλείσει κι αυτή! Κρίμα πολύ κρίμα! Ήμουν εκεί από το ξεκίνημά της και στις τελευταίες της παραστάσεις.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που διαφοροποιούν έναν λυρικό τραγουδιστή από τους υπόλοιπους;
Υπάρχουν κοινά αλλά και διαφοροποιήσεις. Ο λυρικός τραγουδιστής τραγουδά χωρίς μικρόφωνα. Τουτέστιν σ’ ένα θέατρο 1.500 θέσεων αν δεν έχεις καλή τεχνική, καίγεσαι. Δεν υπάρχουν τα μαγικά κουμπάκια του ηχολήπτη.
Επίσης ο λυρικός τραγουδιστής δεν τραγουδά μόνον. Πριν βγει στο σανίδι έχει περάσει από εκπαίδευση στο θέατρο, μουσική και χορό. Υπήρξα τυχερός που σπούδασα στο μοναδικό κρατικό ωδείο της χώρας μας στη Θεσσαλονίκη με την πρώτη μου δασκάλα την Κατερίνα Καρατζά που έβγαλε μια μεγάλη φουρνιά από λυρικούς τραγουδιστές. Κάποιοι από αυτούς λάμπουν παγκοσμίως.
«Η τέχνη στην Ελλάδα παραμένει είδος πολυτελείας, ερασιτεχνισμού και απαξίωσης»
Σήμερα το Ηράκλειο έχει το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο. Μπορεί να έρθει η όπερα πιο κοντά στο κρητικό κοινό;
Δύσκολο, αλλά καθόλου ανέφικτο! Στη ζωή μου έζησα το στήσιμο 2 μεγάλων οργανισμών όπερας, την όπερα Θεσσαλονίκης και την όπερα του Cork, Opera 2005 στην Ιρλανδία. Και οι δύο θεσμοί δημιουργήθηκαν όντας πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Σ’ αυτή την προσπάθεια ήμουν κι εγώ μέρος και ως καλλιτέχνης και ως εκπαιδευτικό προσωπικό με εκπαιδευτικές δράσεις που έφερναν πιο κοντά τον ακροατή με την όπερα. Δυστυχώς εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα.
Ένα κτήριο δεν αρκεί για να φέρει την άνοιξη στην τέχνη, αν και οι προσπάθειες που γίνονται τελευταία είναι πραγματικά αξιέπαινες. Αν δεν υπάρχουν κοιτίδες και φυτώρια πολιτισμού, πώς θα αγαπήσει ο άλλος την όπερα. Θα είναι κάτι ξένο γι’ αυτόν. Καλές οι ορχήστρες που φέρνουν απ’ έξω, καλό είναι να βλέπουμε το καλλιτεχνικό επίπεδο της Ευρώπης στα πόδια μας μπροστά, αλλά δεν είδα μία προπάθεια δημιουργίας μιας όπερας τοπικής αλλά ούτε και μια οργανωμένη αξιοποίηση το έμψυχου δυναμικού της Κρήτης.
Τι σας κράτησε στην Κρήτη; Υπάρχουν ευκαιρίες για έναν καλλιτέχνη;
Στην Κρήτη με κράτησε ο ήλιος, η θάλασσα και η φιλόξενη καρδιά των ανθρώπων. Αυτά μου είχαν λείψει στο εξωτερικό. Τώρα για τον αν υπάρχουν ευκαιρίες πολύ δύσκολο για έναν καλλιτέχνη αν και με τα τόσα ξενοδοχεία στον τόπο μας μπορεί κάποιος να διασκεδάσει τους επισκέπτες αλλά μέχρι εκεί. Πρέπει εσύ να δημιουργήσεις τις ευκαιρίες με σκληρή δουλειά που πολλές φορές δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της καθημερινότητας.
Η τέχνη στην Ελλάδα παραμένει είδος πολυτελείας, ερασιτεχνισμού και απαξίωσης. Πολλοί συνάδελφοι βρίσκονται στα όρια τις φτώχειας και αγωνίζονται με αλλές δουλειές να ζήσουν τις οικογένειές τους. Όταν η τέχνη καταπιέζεται ή εκλείπει από μια κοινωνία τότε βλέπουμε την παθογένειά μας σε μορφή εξτρεμισμού και πόλωσης. Η τέχνη είναι τροφή για τη σκέψη μας και αναπόσπαστο στοιχείο της φύσης μας.
Όταν δεν την τρέφουμε, χάνουμε την ανθρώπινή μας φύση, γινόμαστε άβουλα όντα, χειραγωγήσιμοι, χωρίς σκέψη. Ας διδαχθούμε και λίγο από το ένδοξο παρελθόν μας, δεν βλάπτει ένας επαναπροσδιορισμός της κοινωνίας μας.