«Μεταβυζαντινά ιατροσοφικά χειρόγραφα, φαρμακευτικά βοτανολόγια και ένα κρητικο-ιταλικό φαρμακευτικό βοτανολόγιο»: Ο τίτλος αυτός είναι το θέμα της ομιλίας του Αγαμέμνονα Τσελίκα, προϊστάμενου του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης.
Η ομιλία θα γίνει στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη την Τετάρτη 28 Νοεμβρίου, στις 7 μμ.
Ο γνωστός και από τη συμβολή του στα πρόσφατα επιτεύγματα της διεθνούς διεπιστημονικής ομάδας για την ερμηνεία του “μηχανισμού των Αντικηθύρων”, φιλόλογος και παλαιογράφος, Αγαμέμνων Τσελίκας, βρίσκεται στο Ηράκλειο μετά από πρόσκληση του Μουσείου Ιατρικής Κρήτης.
Η ομιλία του θα γίνει στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Επιμόρφωσης και Κατάρτισης, που διοργανώνει το Μουσείο Ιατρικής σε συνεργασία με το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, τη Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας και Τεχνολογίας Τροφίμων και το Αγρόκτημα του ΤΕΙ Κρήτης.
Με την ευκαιρία της ομιλίας του κ. Τσελίκα, το Μουσείο Ιατρικής θέλει να τιμήσει τον Θεσσαλονικέα ιατρό και συλλέκτη Στάθη Χατζηιωαννίδη, ο οποίος δώρησε στο Μουσείο Ιατρικής ένα ιατροσοφικό χειρόγραφο του 1820, έκθεμα μοναδικής αξίας για το Μουσείο.
Ο Α. Τσελίκας για τη διάλεξη
Στην επί σειρά πολλών ετών ενασχόλησή μου με την παλαιογραφική έρευνα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό δεν ήταν σπάνιες οι περιπτώσεις που έπρεπε να περιγράψω κάποια χειρόγραφα που ανήκαν στην κατηγορία που ονομάζουμε ιατροσόφια» σημειώνει ο ομιλητής και εξηγεί:
«Είναι χειρόγραφα με αρθρωτό κείμενο, δηλαδή αποτελούνται από μια σειρά αριθμημένων κεφαλαίων με ιατρικό περιεχόμενο, γραμμένα σε απλοελληνική γλώσσα και κατά μεγάλο ποσοστό χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα έως και τις μέρες μας. Η ιατρική ύλη είναι δομημένη κατά κατηγορία παθήσεων ή ασθενειών σύμφωνα με την κλασική μέθοδο, δηλαδή από την κεφαλή μέχρι τα άκρα, ή κατά φαρμακευτικές παρασκευές και τέλος κατά φαρμακευτικές ύλες κατ’ εξοχήν βοτανολογικές.
Κατά τα τελευταία χρόνια η ιατροφαρμακευτική έρευνα έχει στραφεί στα κείμενα αυτά, δεδομένου ότι, βάσει κειμενολογικών διαπιστώσεων, τα κείμενα αυτά βασίζονται σε επίσημα κλασικά ιατροφαρμακευτικά συγγράμματα από την εποχή της κλασικής εποχής και του Βυζαντίου, όπως επίσης και σε ελληνικές και μεσαιωνικές ευρωπαϊκές φυσικές πραγματείες.
Πειραματικές απόπειρες με την εφαρμογή σύγχρονων εργαστηριακών μέσων και μεθόδων ήδη έχουν επαληθεύσει ότι όντως οι ιατροφαρμακευτικές συνταγές ή οι θεραπευτικές οδηγίες δεν απέχουν από τις σημερινές επίσημες επιστημονικές διαπιστώσεις. Μάλιστα, ακριβώς τα τελευταία χρόνια η φαρμακευτική και διατροφική αγορά κατακλύζεται από σκευάσματα που διαφημίζουν τη βασική τους προέλευση από «παλαιές» συνταγές.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα παρουσιαστούν παραδείγματα του περιεχομένου των χειρογράφων αυτών και επιπλέον το περιεχόμενο ενός κρητικο- ιταλικού φαρμακευτικού βοτανολογίου, που εντοπίστηκε στα Κρατικά Αρχεία της Βενετίας και χρονολογείται τον 17ο αιώνα».