Πολλά αρχαία έργα φυγαδεύτηκαν από την Κρήτη παράνομα κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής και δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί, όμως 34 απ’ αυτά βρήκαν τον δρόμο της επιστροφής στην πατρίδα σε διαφορετικές χρονικές συγκυρίες από το 1948 έως σήμερα.
Οι αρχαιότητες αυτές παρουσιάζονται σε μιας μικρής κλίμακας αρχαιολογική περιοδική έκθεση που εγκαινιάσθηκε χθες το απόγευμα στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, παρουσία πλήθους Ηρακλειωτών.
Η περιοδική έκθεση “Κρητικές αρχαιότητες στο δρόμο της επιστροφής’’ γίνεται με αφορμή τον πρόσφατο επαναπατρισμό 26 κρητικών αρχαιοτήτων από την Κνωσό με πρωτοβουλία του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου του Graz, όπου βρίσκονταν μέχρι τον Νοέμβριο του 2017.
Μιλώντας χθες η ΓΓ του Υπουργείου Πολιτισμού Μαρία Βλαζάκη επεσήμανε πόσο σημαντική είναι η “προστασία και διατήρηση του πολιτιστικού αποθέματος’’ ενώ υπογράμμισε ότι τα αρχαία αυτά που επαναπατρίστηκαν αποτελούν την απόκατάσταση της ιστορικής μνήμης και συμβάλλουν… στην επανόρθωση λαθών’’ όπως είπε χαρακτηριστικά. Επίσης, η κ. Βλαζάκη μίλησε για τη γόνιμη συνεργασία που υπάρχει με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Γκρατς Πέτερ Σέρερ, χάρη στις άοκνες προσπάθειες του οποίου επέστρεψαν στο νησί οι 26 αρχαιοτήτες από την Κνωσό.
Ο περιφερειάρχης κ. Σταύρος Αρναουτάκης έδωσε το “παρών” και τόνισε ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντικό το γεγονός της επιστροφής των αρχαιοτήτων αυτών στην Κρήτη ενώ αναφέρθηκε στον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Γκρατς Πέτερ Σέρερ.
Μάλιστα επισημάνθηκε το γεγονός ότι πρέπει να ανοίξει ο κύκλος και να επιστρέψουν στο νησί μας και άλλες αρχαιότητες που είτε έιχαν κλαπεί από τους ναζί είτε αποτελούν προϊόν λαθρανασκαφών.
Ο περιφερειάρχης επίσης έδωσε συγχαρητήρια στους συνδιοργανωτές της σημαντικής αυτής έκθεσης.
Με λόγια του Αισχύλου
Χρησιμοποιώντας λόγια του Αισχύλου, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Γκρατς Πέτερ Σέρερ ζήτησε συγγνώμη για τα αρχαία που φυγαδεύτηκαν την ζοφερή περίοδο της Κατοχής, ενώ ο ίδιος αναφέρηκε στις δυσκολίες που συνάντησε με τους συνεργάτες του για την ταύτιση, την καταγραφή και την τεκμηρίωση των αρχαιοτήτων.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι τις προσπάθειες του καθηγητή συνέδραμαν με την έρευνα τους δύο ιστορικοί που ασχολήθηκαν αποκλειστικά με την υπόθεση επί τέσσερα χρόνια.
Στην εκδήλωση χαιρετισμό απηύθυνε ακόμα η προϊσταμένη του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου δρ. Στέλλα Μανδαλάκη, η οποία επεσήμανε ότι οι αρχαιότητες αυτές απέκτησαν ξανά την ιστορική τους ταυτότητα, ενώ αναφέρθηκε στις καταστροφές που γίνονται σήμερα στη Συρία και το Ιράκ.
Χαιρετισμό επίσης απηύθυνε και ο επιμελητής της Βρετανικής Σχολής στην Κνωσό δρ. Κωστής Χρηστάκης.
Στην ομιλία της η δρ. Γεωργία Φλούδα, προϊσταμένη του Τμήματος Προιστορικών και Μινωικών Αρχαιοτήτων του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, τόνισε ότι πρόκειται κυρίως για ευρήματα από ανασκαφές της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Κνωσό, στη θέση “Μοναστηριακό κεφάλι’’ με ανασκαφέα τον Hutcinson, τα οποία εξήγαγε ο Αυστριακός στρατηγός Julius Alfred Ringel διοικητής της 5ης Ορεινής Μεραρχίας της Βέρμαχτ, τον Σεπτέμβριο του 1941, καταπατώντας το δίκαιο των ενόπλων συγκρούσεων που θεσπίστηκε με την IV Σύμβαση της Χάγης το 1907.
Μάλιστα πολλά από αυτά δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί. O Αυστριακός στρατηγός όπως ανάφερε η κ.Φλούδα χρησιμοποίησε δόλιο τρόπο, αφού στην αρχή δήλωσε ότι ήθελε να τα μελετήσει ώστε να του επιτρέψουν οι φύλακες την πρόσβαση αλλά στη συνέχεια ξεκίνησε να τα συσκευάζει προκειμένου να τα φυγαδεύσει.
Μάλιστα ο Νικόλαος Πλάτωνας έκανε δυο έγγραφα: προς τον στρατηγό ζητώντας την επιστροφή των αρχαίων -τα αποία φυλάσσονται στο αρχείο του μουσείου- ενώ με πολυσέλιδη επιστολή του ενημέρωνε το αρμόδιο Υπουργείο για το θέμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι καποιες από τις αρχαιότητες της συλλογής Ringel εκλάπησαν από την κατοικία του στο τέλος του πολέμου και από τους συμμάχους.