Πόλο έλξης, τόσο των ντόπιων όσων και των επισκεπτών αναμένεται να αποτελέσει το Μουσείο Εκκλησιαστικών Κειμηλίων της Ενορίας Αγίου Ιωάννου Σμαρίου που εγκαινιάστηκε ανήμερα της Παναγίας.
Πρόκειται για έναν καλαίσθητο χώρο πολιτισμού και μνήμης, κόσμημα για την περιοχή της Πεδιάδας -και όχι μόνο- που στεγάζεται σε οίκημα που παραχωρήθηκε με δωρεά από τους κληρονόμους του Αριστείδη και της Στυλιανής Μουδάτσου, φιλοξενώντας σπάνια εκθέματα που ξεδιπλώνουν την τοπική εκκλησιαστική ιστορία του χωριού.
Παράλληλα η βιβλιοθήκη και ο ξενώνας, που συμπληρώνουν το Μουσείο, αποτελούν το επιστέγασμα της σημαντικής προσπάθειας της Ενορίας του χωριού που κατόρθωσε να υλοποιήσει αυτή την αξιέπαινη πρωτοβουλία δίδοντας τη δυνατότητα να αντικατοπτρίζεται μέσα απ αυτή η αίγλη της τοπικής ιστορίας.
Επισημαίνεται ότι ένα μεγάλο μέρος της βιβλιοθήκης ανήκε στον σημαντικό Σμαριανό Γιάννη Χρονάκη που έχει εμπλουτιστεί και από δωρεές βιβλίων από άλλους συγχωριανούς.
Μετά τον αγιασμό των εγκαινίων που τέλεσαν ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου Σμαρίου π. Νικόλαος Χαλεπάκης και ο καταγόμενος από το Σμάρι και εκ των δωρητών του οικήματος, πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Λαγουδιανάκης, αναφέρθηκαν στο ιστορικό της ίδρυσης του Mουσείου.
Ακόμη ο εφημέριος του Σμαρίου ευχαρίστησε τους δωρητές του οικήματος, το εκκλησιαστικό συμβούλιο, όλους που βοήθησαν για τη δημιουργία του αλλά και εκείνους που διαχρονικά διαφύλαξαν τα ιερά κειμήλια.
Στη συνέχεια η εκ των συγκληρονόμων και δωρητών Ουρανία Μαρκάκη, βαθιά συγκινημένη, μίλησε για το χωριό, ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο συναίσθημα της αγάπης και της σύμπνοιας.
Αμέσως μετά οι παρεβρεθέντες στα εγκαίνια ξεναγήθηκαν στους χώρους του Μουσείου και είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά τα εκθέματα.
Στο Mουσείο Εκκλησιαστικών Κειμηλίων στο Σμάρι από την Eνορία-εκτίθενται σε ειδικές προθήκες κειμήλια της εκκλησίας, όπως ιερά σκεύη από τον 18ο aιώνα – άμφια, καμπάνες, αφιερώματα, χειρόγραφα, και ιερές εικόνες Ευαγγέλια, Άγιο Δισκοπότηρο, Σταυροί , φανοί, θυμιατά, με λαξευμένη τη χρονολογία προέλευσης τους, βιβλία εσόδων και εξόδων της ενορίας, εικόνες, μανουάλια κηροπήγια, καθώς και έγγραφα και φωτογραφικό υλικό, στο οποίο καταγράφονται οι θρησκευτικές και κοινωνικές δράσεις των κατοίκων του χωριού και τα οποία διαχρονικά φύλαξαν με ευλάβεια και ως κόρη οφθαλμού οι Σμαριανοί.
Τα εκθέματα παρουσιάζουν ιστορικό και θεολογικό ενδιαφέρον, ενώ η δημιουργία του Μουσείου αναμένεται να συμβάλει και στην ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού της περιοχής.