Είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος ενώ ένα “επεισοδιακό φεγγάρι” θήτευσε ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας από όπου απομακρύνθηκε… αφού μηδένισε το υπέρογκο χρέος της δεύτερης μεγαλύτερης κρατικής σκηνής,ανεβάζοντας παράλληλα σημαντικές παραστάσεις.
Ο πολυπράγμων Θεσσαλονικιός Γιάννης Αναστασάκης είναι ο σκηνοθέτης της παράστασης “…και Ιουλιέτα” του Άκη Δήμου που ανεβάζει στο Ηράκλειο η ομάδα MoueTTe Theatre Group. “Πιστεύω” -λέει ο ίδιος μιλώντας στην “Π” με αφορμή την παράσταση-”σε ένα θέατρο επιδραστικό, επομένως θα χαρώ ιδιαίτερα αν το κοινό επικοινωνήσει με την Ιουλιέτα μας, αν χαμογελάσει με τον αυτοσαρκασμό της, αν συγκινηθεί ακούγοντας τα μυστικά της, αν μοιραστεί την αγωνία της”.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο μονόλογο με λόγο μπολιασμένο από το σαιξπηρικό δράμα και τη νεοελληνική ποίηση που αποτελεί πρόκληση όπως και κάθε άλλος μονόλογος για έναν σκηνοθέτη.
Σ’ αυτό το ταξίδι επί σκηνής βρίσκεται η ηθοποιός και σκηνοθέτις. Σοφία Δερμιτζάκη που ερμηνεύει τον ρόλο. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι δύο τους συνεργάζονται αλλά η πρώτη που συναντώνται σε ένα μονόλογο. Είναι μια ιδιαίτερα ταλαντούχα ηθοποιός η Σοφία κι αυτό το χαίρομαι κάθε φορά! Στο μονόλογο «…ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ» ανακαλύψαμε μαζί τους τρόπους να… διασπάσουμε το κέλυφος του ρόλου, να βρούμε τις νότες του, τις στάσεις του, τους φόβους του, τις ελπίδες του, το μονοπάτι που οδηγεί στην τελική του λύτρωση. Το απόλαυσα πολύ αυτό το ταξίδι” υπογραμμίζει.
Ο Γιάννης Αναστασάκης αναφέρεται ακόμα σ’ ένα άλλο του ταξίδι, στη θητεία του στο ΚΘΒΕ που έληξε τον πρώτο χρόνο της νέας τριετίας.
“Και ήταν”-λέει χαρακτηριστικά- “αήθης και αναίτιος ο τρόπος της παύσης μου. Αναγκάστηκα να προσφύγω στο ΣτΕ και κείνο αποφάσισε πρόσφατα πως και η δική μου απόλυση και η αντίστοιχη της αναπληρώτριας καλλιτεχνικής διευθύντριας κ. Μαρίας Τσιμά ήταν άκυρες και παράνομες. Είναι μια ελάχιστη δικαίωση αυτή η απόφαση”. Μιλά για τα χρέη που ξεπερνούσαν τα 8.600.000 ευρώ όταν ανέλαβε και το πλεόνασμα στο ταμείο του όταν το άφησε, τον διπλασιασμό του κοινού, τις ωραίες παραστάσεις.
‘’Μετά από όλα αυτά, θα περίμενε κανείς έστω ένα τυπικό τηλεφώνημα από την κ. υπουργό που θα ζητούσε πιθανόν την παραίτησή μου. Αλλά ούτε καν αυτό έγινε. Αντικαταστάθηκα με ένα λιτό δελτίο Τύπου. Δε μετανιώνω όμως για τον αγώνα μου στη γενέθλια πόλη. Όφειλα να προσφέρω στο θέατρο όπου σπούδασα την υποκριτική τέχνη. Κι αισθάνομαι ότι η προσπάθειά μας είχε νόημα. Και πολλοί το εισέπραξαν”.
Άλλωστε η φιλοσοφία του για τη ζωή είναι “Ας πειστούμε να γίνουμε αισιόδοξοι”. “Πάρτε παράδειγμα το Ηράκλειο, καλή ώρα! Γύρω μας είναι πολλοί που αγωνίζονται κι ελπίζουν. Αν κι εμείς που θέλουμε να θεωρούμαστε καλλιτέχνες, «άνθρωποι του πολιτισμού», χάσουμε την πίστη μας στον άνθρωπο, τότε τι θα σκεφθεί το κοινό μας;”.
ΤΟ ΚΘΒΕ ΚΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ: Αντικαταστάθηκα με ένα λιτό δελτίο Τύπου, δε μετανιώνω όμως για τον αγώνα μου
-Θητεύσατε ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Μια θητεία που έληξε επεισοδιακά με την προσφυγή σας στο ΣτΕ υποστηρίζοντας ότι η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού με την οποία παυθήκατε πρόωρα από τα καθήκοντα σας, είναι παράνομη και για το λόγο αυτό πρέπει να ακυρωθεί. Με την απόσταση που δίνει ο χρόνος θ’ αναλαμβάνατε πάλι μια τέτοια θέση; Μετανιώνετε εν τέλει;
-Η θητεία μου έληξε πρόωρα, όντως. Τον πρώτο χρόνο της νέας τριετούς θητείας μου. Και ήταν αήθης και αναίτιος ο τρόπος της παύσης μου. Αναγκάστηκα να προσφύγω στο ΣτΕ και κείνο αποφάσισε πρόσφατα πως και η δική μου απόλυση και η αντίστοιχη της αναπληρώτριας καλλιτεχνικής διευθύντριας κ. Μαρίας Τσιμά ήταν άκυρες και παράνομες. Είναι μια ελάχιστη δικαίωση αυτή η απόφαση.
Εργαστήκαμε πολύ για να βγει από το τέλμα των χρεών το ΚΘΒΕ- τον Αύγουστο του 2015 τα χρέη ξεπερνούσαν τα 8.600.000 ευρώ και το Μάιο του 2019 το ΚΘΒΕ δε χρωστούσε πλέον τίποτα. Αντίθετα, είχε πλεόνασμα στο ταμείο του. Αλλά αυτό ήταν ένα μονάχα μέρος της προσπάθειας. Θεωρώ πολύ σημαντικό ότι ο κόσμος ξανάρθε στο ΚΘΒΕ, καθώς διπλασιάσαμε το κοινό μας, που ξεπερνούσε πλέον τους 200.000 θεατές κάθε χρόνο, έγιναν ωραίες παραστάσεις, άνοιξαν οι πόρτες του Θεάτρου σε νέους δημιουργούς, έγιναν ακροάσεις, σεμινάρια, διεθνείς Συναντήσεις για το αρχαίο δράμα, περιοδείες σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό, Δράσεις στη Βόρεια Ελλάδα σε συνεργασία με πολιτιστικούς φορείς, πανεπιστήμια και μουσεία, Διεθνές Φεστιβάλ, μετακλήσεις κλπ.
Μετά από όλα αυτά, θα περίμενε κανείς έστω ένα τυπικό τηλεφώνημα από την κ.Υπουργό που θα ζητούσε πιθανόν την παραίτησή μου. Αλλά ούτε καν αυτό έγινε. Αντικαταστάθηκα με ένα λιτό δελτίο Τύπου. Δε μετανιώνω όμως για τον αγώνα μου στη γενέθλια πόλη. Όφειλα να προσφέρω στο θέατρο όπου σπούδασα την υποκριτική τέχνη. Κι αισθάνομαι ότι η προσπάθειά μας είχε νόημα. Και πολλοί το εισέπραξαν.
Στον μονόλογο ο μοναδικός συμπαίκτης είναι το κοινό
-Η MoueTTeTheatreGroup ανεβάζει ως εναρκτήρια παράστασή της τον μονόλογο του Άκη Δήμου «…και Ιουλιέτα». Ποια είναι η σκηνοθετική ματιά;
-Ο μονόλογος του Άκη Δήμου είναι ένα εξαίρετο δείγμα σύγχρονου θεάτρου, με λόγο μπολιασμένο από το σαιξπηρικό δράμα και τη νεοελληνική ποίηση. Στόχος μου είναι να φωτιστεί το πρόσωπο αυτής της σημερινής Ιουλιέτας, ώστε να γίνει οικείο στο θεατή. Δεν είναι μονάχα ένας διάσημος «ρόλος» που διατρέχει τους αιώνες, αλλά και μια γυναίκα που απόψε τολμά να μιλήσει για πρώτη φορά για τον απόλυτο έρωτα που έζησε.
Πιστεύω σε ένα θέατρο επιδραστικό, επομένως θα χαρώ ιδιαίτερα αν το κοινό επικοινωνήσει με την Ιουλιέτα μας, αν χαμογελάσει με τον αυτοσαρκασμό της, αν συγκινηθεί ακούγοντας τα μυστικά της, αν μοιραστεί την αγωνία της. Σε ένα περιβάλλον λιτό, που σχεδίασε η φίλη Άννα Μαχαιριανάκη, προσδοκούμε, μέσα σε μια ώρα περίπου, να ξεδιπλώσει μπροστά μας η Ιουλιέτα/Σοφία κάποιες πτυχές της ανθρώπινης φύσης. Για να γεννηθούν μέσα μας καινούρια ερωτήματα και για να βρεθούν απαντήσεις λυτρωτικές. Αν υπάρχουν.
-Ποια είναι τα «αιθέρια ψέματα κι απίστευτες αλήθειες» του έργου;
Νομίζω, ότι τα «αιθέρια ψέματα κι οι απίστευτες αλήθειες» είναι οι φράσεις που δεν ακούγονται στο έργο μας, αλλά όλοι τις έχουμε πει στη δική μας ζωή: «Θα σ’ αγαπώ για πάντα», «ο Έρωτας κρατά αιώνια», «είσαι ο πιο όμορφος στον κόσμο». «είσαι η μοναδική γυναίκα που αγάπησα», «δε φοβάμαι το θάνατο γιατί έχω εσένα», «δε μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου δίχως σου», «με την αγάπη σου ανακινείς έναν κόσμο», «δε θα χωρίσουμε ποτέ» κλπ κλπ. Τα ψέματα που λέμε και τα πιστεύουμε γι αλήθειες, οι αλήθειες που μας λένε κι εμείς δεν τις πιστεύουμε. Και πάλι απ’ την αρχή. Αυτό το υπέροχο γαϊτανάκι που το λέμε Ζωή.
-Η σκηνοθεσία ενός μονολόγου ποιες ιδιαιτερότητες έχει σε σχέση με τη σκηνοθεσία ενός μεγάλου θεατρικού έργου;
Η μεγάλη διαφορά είναι ότι στο μονόλογο ένας μονάχα ηθοποιός αναλαμβάνει να κινήσει λέξεις κι αισθήματα στο χώρο. Τη δική του ανάσα ακούμε, τα δικά του μάτια μας έλκουν, η δική του φωνή μας δονεί. Επομένως, πρέπει νάναι ένας ηθοποιός που έχει απόλυτο έλεγχο των μέσων του κι επιπλέον την τόλμη να εκτεθεί στο θεατή χωρίς κανένα «προστατευτικό δίχτυ».
Με μοναδικό συμπαίκτη το κοινό κι όχι κάποιον άλλο ηθοποιό στη σκηνή, ορίζει το ρυθμό της παράστασης, τις παύσεις, τις σιωπές. Η δουλειά του σκηνοθέτη σε ένα μονόλογο είναι να ξεκλειδώσει μαζί με τον ηθοποιό τα μυστικά του ρόλου, να βρει μαζί του το ρυθμό της αφήγησης, να του ενισχύσει την πίστη στις δυνάμεις του. Να τον πείσει πως στην πραγματικότητα στην παράσταση δε θα είναι μόνος του. Και δεν έχει κανένα λόγο να φοβάται. Σε όλους αρέσει να τους αφηγούνται ιστορίες κι όλοι είναι έτοιμοι ν΄ ανοίξουν την αγκαλιά τους σε μια εξομολόγηση. Άρα οι θεατές δεν είναι αντίπαλοι- είναι αφοσιωμένοι σύμμαχοι. Το σύνθημα είναι απλό: «Ένας για όλους κι όλοι για έναν»!
“Το απόλαυσα πολύ αυτό το ταξίδι”.
-Πως ήταν η συνεργασία σας με την κ.Δερμιτζάκη;
Δεν είναι η πρώτη φορά που δουλεύουμε μαζί, αλλά είναι η πρώτη που συναντιόμαστε σε ένα μονόλογο. Κάθε φορά υπάρχει σύμπνοια και κοινός στόχος, και, φυσικά, μια αμοιβαία εκτίμηση που ανοίγει δρόμους σε ολοένα και πιο δύσκολα μονοπάτια. Είναι μια ιδιαίτερα ταλαντούχα ηθοποιός η Σοφία κι αυτό το χαίρομαι κάθε φορά! Στο μονόλογο «…ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ» ανακαλύψαμε μαζί τους τρόπους να …διασπάσουμε το κέλυφος του ρόλου, να βρούμε τις νότες του, τις στάσεις του, τους φόβους του, τις ελπίδες του, το μονοπάτι που οδηγεί στην τελική του λύτρωση. Το απόλαυσα πολύ αυτό το ταξίδι! Και, βέβαια, ήμουν τυχερός που είχα συνοδηγό τη Στέλλα Κουφάκη, την ακαταπόνητη Βοηθό μου και σ΄ αυτή τη δουλειά.
“Λείπει ένα… κανονικό χειμερινό θέατρο απ’ το Ηράκλειο
-Πως βλέπετε ως Θεσσαλονικιός το θεατρικό δυναμικό του Ηρακλείου, δεδομένου ότι έχετε σκηνοθετήσει ξανά παράσταση στην πόλη μας;
-Δεν γνωρίζω πολύ καλά το δυναμικό της πόλης, μα οι ηθοποιοί που συνάντησα ως τώρα στις συνεργασίες μου εδώ, είναι πολύ δεκτικοί και έτοιμοι να στηρίξουν οποιοδήποτε έργο. Αρκετοί από αυτούς είναι έμπειροι κι έχουν οι περισσότεροι έντονη την ανάγκη να εκφραστούν καλλιτεχνικά σε μια πόλη όμως που δεν προσφέρει τις αντίστοιχες δυνατότητες.
Έχω την εντύπωση, για παράδειγμα, πως λείπει ένα…κανονικό χειμερινό θέατρο απ΄ το Ηράκλειο. Δυο-τρεις μιικρές σκηνές προσπαθούν να αναπληρώσουν το κενό, υπάρχει η Πειραματική Σκηνή στο Πολιτιστικό, ο Θεατρικός Σταθμός που θα μπορούσε εύκολα να αναδειχθεί ξανά, αλλά, νομίζω, πως δεν αρκούν. Χρόνο με το χρόνο η ανάγκη μοιάζει να γίνεται πιο επιτακτική για μια γενναία και δραστική επέμβαση του Δήμου ή της Περιφέρειας. Μαθαίνω πως ο Δήμος, που τα τελευταία χρόνια πρωτοπορεί σε πολιτιστικές πρωτοβουλίες, αναζητεί μόνιμες λύσεις που θα στεγάσουν τα όνειρα των θεατρικών ομάδων της πόλης – ελπίζω να καρποφορήσουν σύντομα οι προσπάθειές του.
![]()
“Υπάρχουμε για να σμίγουμε τις αναπνοές των ανθρώπων”
-Είστε ηθοποιός, σκηνοθέτης, δάσκαλος. Ποιο ρόλο απολαμβάνετε περισσοτερο;
-Η θεατρική σκηνοθεσία αισθάνομαι πως είναι πιο σύνθετη διαδικασία και μου δίνει μεγαλύτερη χαρά. Το παραδέχομαι. Αλλά κι η διδασκαλία μου έχει δώσει μεγάλη ικανοποίηση. Είναι ωραίο να μεταδίδεις τη γνώση και να θαυμάζεις τους μαθητές σου που προκόβουν στην πορεία. Όσο για τη δουλειά του ηθοποιού, ξέρετε, με τρομάζει καμιά φορά. Νομίζω πως το σανίδι ενισχύει τη ματαιοδοξία μου, λαχταρώ το χειροκρότημα κι αγχώνομαι όταν το κοινό δεν έχει ενθουσιαστεί. Προσωπική αναπηρία, μάλλον! Είμαι πολύ πιο χαλαρός όταν παίζω σε ταινίες ή στην τηλεόραση. Και νομίζω ότι, πράγματι, χαίρομαι περισσότερο την… κάμερα!
-Το ελληνικό θέατρο ζει στην εποχή του meToo. Ποιά είναι η άποψη σας;
Είναι θλιβερά κι αποτρόπαια όσα έχουν συμβεί. Εύχομαι να έρθει η κάθαρση και να προχωρήσουμε με τον σεβασμό και το ήθος που απαιτεί η καλλιτεχνική μας ιδιότητα. Μπράβο σε όσες κι όσους βρήκαν τη δύναμη να καταγγείλουν τέτοιες συμπεριφορές. Είμαι βέβαιος ότι η Δικαιοσύνη θα αποδώσει τιςευθύνες και οι ένοχοι θα τιμωρηθούν. Αντίστοιχα φαινόμενα συμβαίνουν και σε άλλους κοινωνικούς χώρους κι είναι, πιστεύω, η ώρα να καθαρίσει ο τόπος. Φτάνει πιά!
-“Ας πειστούμε να γίνουμε αισιόδοξοι” είχατε πει ότι είναι η φιλοσοφία της ζωής σας. Μετά από την 10ετη κρίση, την πανδημία και τον πόλεμο χωρίς ανάσα το πιστευετε ακόμα;
-Δεν γίνεται να μην το πιστεύω. Παλεύω με την απαισιοδοξία που μας κατακλύζει, αντιστέκομαι με όλες μου τις δυνάμεις στην απογοήτευση και στο φόβο που μας περιβάλλουν. Και δε νιώθω καθόλου μόνος. Πάρτε παράδειγμα το Ηράκλειο, καλή ώρα! Γύρω μας είναι πολλοί που αγωνίζονται κι ελπίζουν. Αν κι εμείς που θέλουμε να θεωρούμαστε καλλιτέχνες, «άνθρωποι του πολιτισμού», χάσουμε την πίστη μας στον άνθρωπο, τότε τι θα σκεφθεί το κοινό μας; Υπάρχουμε για να σμίγουμε τις αναπνοές των ανθρώπων, εμπνεόμαστε από τη δική τους ύπαρξη, αναζητούμε την Αλήθεια, την Ελπίδα, το Φως. Κι όλοι μας ξέρουμε πως υπάρχει το Φως αυτό. Ε, λοιπόν, είμαι σίγουρος ότι η ανθρωπότητα θα βρει τη λύση στο τέλος. Και δε θάναι ο πόλεμος η λύση. Θάναι η Αλληλεγγύη, η Αγάπη, η Ειρήνη. Ελπίζω μονάχα να μη μας πάρει πολύν καιρό ακόμα.
Από αύριο έως 4 Απριλίου 2022 στην Πειραματική Σκηνή του ΠΣΚΗ
Τον μονόλογο του Άκη Δήμου «…και Ιουλιέτα», ανεβάζει ως εναρκτήρια παράστασή της η MoueTTe Theatre Group, αύριο Σάββατο 2, την Κυριακή 3 και τη Δευτέρα 4 Απριλίου 2022, στην Πειραματική Σκηνή του Πολιτιστικού και Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου,στις 9 το βράδυ.
Συντελεστές:
Κείμενο: Άκης Δήμου
Σκηνοθεσία: Γιάννης Αναστασάκης
Σκηνικό – Κοστούμια: Άννα Μαχαιριανάκη
Φωτισμοί: Αντώνης Αλεξάκης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Στέλλα Κουφάκη
Στον ρόλο της Ιουλιέτας, η Σοφία Δερμιτζάκη.
Φωτογραφίες: Μάνος Πολιτάκης
Γραφιστική Επιμέλεια: Νίκος Μαργαριτάκης
Παραγωγή: MoueTTe Theatre Group
Τιμές εισιτηρίων: 15€ (κανονικό), 12€ (φοιτητές, ΑΜΕΑ, άνεργοι, άνω των 65 ετών) και 5€ (ατέλεια).
Προπώληση: