Ο πήχης έχει μπει ψηλά, η Ουάσινγκτον φιλοδοξεί τα offshore αιολικά να καλύπτουν μέχρι το 2030 τις ανάγκες 10 εκατομμυρίων αμερικάνικων νοικοκυριών και στα σκαριά βρίσκονται πολλά μεγάλα έργα με πρωταγωνιστές τη δανέζικη Orsted και τη νορβηγική Equinor, όλα κατά μήκος της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ.
Τέτοιο είναι το Sunrise Wind, 30 μίλια από το Long Island της Νέας Υόρκης, που από το 2027 και μετά θα μπορεί να τροφοδοτεί 320.000 σπίτια. Αποτελεί μάλιστα το δεύτερο μεγάλης εμπορικής κλίμακας έργο στην ίδια Πολιτεία, μετά το South Fork Wind που λειτουργεί ήδη από το περασμένο Μάρτιο, δίνοντας ρεύμα σε 70.000 νοικοκυριά.
Η δυναμική που αποκτά η υπεράκτια βιομηχανία των αιολικών στις ΗΠΑ είναι μεγάλη. Και επαναφέρει στη συζήτηση το αν οι εγκαταστάσεις αυτές είναι συμβατές με τον τουρισμό, αν συνάδουν γενικότερα με θαλάσσιες δραστηριότητες, όπως οι καταδύσεις και το ψάρεμα, και κατά πόσο μπορεί να αποτελέσουν πόλο έλξης προκαλώντας αύξηση του ενδιαφέροντος στους επισκέπτες με περιηγήσεις, εκδρομές, κλπ.
Η απάντηση με βάση το αμερικανικό παράδειγμα είναι καταφατική: Ο τουρισμός και τα θαλάσσια αιολικά πάρκα είναι δύο απόλυτα συμβατές δραστηριότητες υποστηρίζουν όλο και περισσότερες μελέτες στην αντιπέρα όχθη του Ατλαντικού – κάτι που δείχνει άλλωστε και η ίδια η εμπειρία.
Η μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ
Η πιο χαρακτηριστική ίσως μελέτη είναι αυτή που διεξήχθη προ μερικών ετών από το Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ – μια από τις υποψήφιες περιοχές, μαζί με το Μέριλαντ και τη Βιρτζίνια, να φιλοξενήσουν μεγάλα θαλάσσια πάρκα, σύμφωνα με το σχεδιασμό του Γραφείου Διαχείρισης Ωκεάνιας Ενέργειας των ΗΠΑ (Bureau of Ocean Energy Management – BOEM).
Στην κατεύθυνση αυτή έχει ξεκινήσει η χαρτογράφηση δύο περιοχών στον Κεντρικό Ατλαντικό, η μία περίπου 26 ναυτικά μίλια από τον κόλπο του Ντέλαγουερ, η οποία θα μπορούσε δυνητικά να εξυπηρετήσει και το Μέριλαντ, και η δεύτερη 35 ναυτικά μίλια από τις εκβολές του Κόλπου Τσέζαπικ με στόχο να εξυπηρετεί τη Βιρτζίνια.
Των κινήσεων αυτών είχε προηγηθεί η εκπόνηση μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ για να «ζυγίσει» τις αντιδράσεις των παραθεριστών σε πλειάδα περιοχών της Ανατολικής Ακτής, από τη Μασαχουσέτη μέχρι τη Νότια Καρολίνα.
Την εποχή εκείνη βρίσκονταν σε φάση σχεδιασμού καμιά 20αριά μεγάλα projects σε offshore πάρκα και ορισμένες τοπικές κοινότητες, όπως στο Ocean City του Μέριλαντ, είχαν αρχίσει να εκφράζουν προβληματισμό ως προς πιθανές επιπτώσεις στην τουριστική τους οικονομία.
Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που οι ερευνητές ζήτησαν τη συνδρομή της εξιδεικευμένης ιρλανδικής εταιρείας Macroworks, ώστε μέσα από κατάλληλες προσομοιώσεις να είναι απολύτως σαφές στους ερωτηθέντες πώς ακριβώς θα μοιάζει το θαλάσσιο τοπίο εφόσον υλοποιηθούν οι εγκαταστάσεις των αιολικών πάρκων.
Για τις ανάγκες της μελέτης, που δημοσιεύθηκε το Σεπτέμβριο του 2020 στο περιοδικό Energy Policy, είχαν γίνει διαδικτυακές προσομοιώσεις 100 ανεμογεννητριών στον ωκεανό σε αποστάσεις που κυμαίνονταν από τα 2,5 έως και τα 20 μίλια από την παραλία.
Οι 1.725 συμμετέχοντες, αμιγώς παραθεριστές, είχαν κληθεί να απαντήσουν κατά πόσο θα ενοχλούνταν από τη παρουσία των αιολικών, με βάση διάφορα σενάρια αποστάσεων των projects από την ακτή.
Το 53% είχε δηλώσει ενοχλημένο στο σενάριο ανάπτυξης ανεμογεννητριών στα 2,5 μίλια από την παραλία, ποσοστό που έπεσε στο 38% όταν η απόσταση μεγάλωσε στα 7,5 μίλια. Οι διαφωνούντες μειώθηκαν περαιτέρω στο 29% όταν η απόσταση διευρύνθηκε στα 10 μίλια, για να υποχωρήσουν στο 10% για έργα στα 20 μίλια από την ακτή.
Η μελέτη διεξήχθη σε μια περίοδο κατά την οποία η ίδια η αδειοδοτούσα αρχή offshore αιολικών, δηλαδή το κρατικό Bureau of Ocean Energy Management (ΒΟΕΜ), προσπαθούσε να καταλάβει ποιοι ακριβώς τύποι τουριστικών παραλιών μπορεί να επηρεαστούν περισσότερο από τη νέα αυτή τεχνολογία. Σε ποιες περιοχές, δηλαδή, είναι πιο πιθανό να εγερθούν περισσότερες αντιδράσεις και γιατί.
Έως τότε υπερίσχυε η αντίληψη ότι είναι λάθος η αδειοδότηση θαλάσσιων ανεμογεννητριών έξω από πολυσύχναστες παραλίες, τύπου Atlantic City, καθώς ήταν ούτως ή άλλως επιβαρυμένες με πλειάδα τουριστικών δραστηριοτήτων.
Τα «ταξίδια περιέργειας»
Τα αποτελέσματα της έρευνας εξέπληξαν τις αρχές. Σε αντίθεση με την ισχύουσα άποψη, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι πιο εύκολα θα επέλεγαν να επισκεφτούν μια παραλία με ένα αιολικό πάρκο κάπου στα ανοικτά της θάλασσας, παρά ένα αντίστοιχο θέρετρο με μεγάλο συνωστισμό ή ιδιαίτερα επιβαρυμένη κίνηση στο πεζοδρομημένο του τμήμα.
Σε ένα άλλο ερώτημα, «κατά πόσο θα πραγματοποιούσατε ένα ταξίδι από περιέργεια και μόνο για να δείτε θαλάσσιες ανεμογεννήτριες», όσο πιο μεγάλωνε η απόστασή τους από την ακτή, τόσο μειωνόταν και το ενδιαφέρον. Στο σενάριο που αυτές βρίσκονταν στα 20 μίλια από την ακτή, θετικά είχε απαντήσει μόλις το 3,6%, έναντι ενός 11,4% στο σενάριο που η απόσταση μειώνονταν έως τα 12,5 μίλια.
Η ύπαρξη δηλαδή ενός offshore πάρκου ορατού από τη παραλία, αποτελούσε για αρκετούς παραθεριστές, κίνητρο για να την επισκεφτούν, όχι αντικίνητρο. Η έρευνα μέτρησε συνολικά 10-12 εκατομμύρια τέτοιων «ταξιδιών περιέργειας», όπως ονομάζονται, μόνο και μόνο λόγω των θαλάσσιων ανεμογεννητριών.
Άλλη μελέτη, πάλι στις ΗΠΑ, είχε επιχειρήσει να «μετρήσει» τις επιπτώσεις από το πρώτο, μικρής κλίμακας, υπεράκτιο αιολικό πάρκο της χώρας, περίπου τρία μίλια μακριά από την ακτή του Block Island, στο Ρόουντ Άιλαντ, ικανό να καλύπτει τις ανάγκες 17.000 σπιτιών.
Η έρευνα είχε επιχειρήσει να καταγράψει τη δραστηριότητα ενοικίασης Airbnb στο νησί, πριν και μετά την εμφάνιση του πάρκου.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι μετά τη κατασκευή του, τα ποσοστά πληρότητας για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο είχαν καταγράψει αύξηση 19%.