Τα σωματίδια από τη φθορά των ελαστικών οχημάτων είναι η μεγαλύτερη πηγή νανοπλαστικής ρύπανσης από μικροπλαστικά στις κορυφές των Άλπεων, όπως αποκάλυψε ένα πρωτοποριακό έργο.
Ειδικοί ορειβάτες συνεργάστηκαν με επιστήμονες για τη συλλογή δειγμάτων χωρίς μόλυνση ώστε να συμβάλλουν στην πρώτη παγκόσμια αξιολόγηση των νανοπλαστικών, τα οποία μεταφέρονται εύκολα σε όλο τον κόσμο από τους ανέμους.
Εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορριμμάτων απορρίπτονται στο περιβάλλον και πολλά διασπώνται σε μικρά θραύσματα. Τα μικροπλαστικά ήταν ήδη γνωστό ότι είχαν μολύνει ολόκληρο τον πλανήτη, από την κορυφή του Έβερεστ έως τους βαθύτερους ωκεανούς.
Ωστόσο, τα νανοπλαστικά είναι ακόμη πιο μικροσκοπικά και είναι πιο δύσκολο να συλλεχθούν και να αναλυθούν. Οι ερευνητές ανησυχούν για τον αντίκτυπο της πανταχού παρούσας πλαστικής ρύπανσης στην υγεία και τα νανοπλαστικά μπορεί να είναι ακόμη πιο επικίνδυνα από τα μικροπλαστικά καθώς είναι αρκετά μικρά ώστε να διεισδύουν στις κυτταρικές μεμβράνες και να παραμένουν στο ανθρώπινο σώμα.
«Ήμασταν πραγματικά χαρούμενοι που αυτά τα αρχικά αποτελέσματα [από τις Άλπεις] ήταν καλά», δήλωσε ο Δρ Dušan Materić, στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας Helmholtz στη Λειψία της Γερμανίας. «Τότε σκεφτήκαμε τι να κάνουμε στη συνέχεια και είπαμε: “Ας κάνουμε κάτι τρελό, ας το κάνουμε παγκοσμίως”».
«Θα είναι η πρώτη μελέτη της παγκόσμιας νανοπλαστικής ρύπανσης», είπε. «Πρέπει να δημιουργήσουμε αυτή τη γραμμή βάσης, ώστε να μπορέσουμε να επιστρέψουμε στις επόμενες δεκαετίες και να δούμε αν τα πράγματα έχουν γίνει καλύτερα ή χειρότερα. Είναι μια πρωτοποριακή μελέτη που βάζει αυτό το θέμα στη συζήτηση». Η χαρτογράφηση θα βοηθήσει επίσης στον εντοπισμό των πηγών των νανοπλαστικών και θα καθοδηγήσει τις προσπάθειες για τη μείωση της ρύπανσης.
Από τις αποστολές των Άλπεων, οι ορειβάτες έχουν λάβει δείγματα χιονιού σε μεγάλο υψόμετρο από τα βουνά της Σελήνης στα σύνορα Ουγκάντα-Κονγκό, καθώς και από τη Βολιβία, τη Γεωργία, το Κιργιστάν, το Νεπάλ, τη Νέα Ζηλανδία και τον νότιο πόλο και τα βουνά Ellsworth στο Ανταρκτική.
Το 2025, η Global Atmospheric Plastics Survey σχεδιάζει να λάβει περαιτέρω δείγματα από το Σβάλμπαρντ και την Ισλανδία, στην Αρκτική, καθώς και από το Έβερεστ, την Ινδία, το Ουαϊόμινγκ και την Αλάσκα στις ΗΠΑ και τον βόρειο Καναδά, καθώς και άλλα ευρωπαϊκά δείγματα από τα ισπανικά Πυρηναία, την Πολωνία και τη Νορβηγία.
«Αυτά τα απομακρυσμένα μέρη είναι πολύ σημαντικό να αναλυθούν γιατί θέλουμε να καλύψουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του κόσμου», είπε ο Materić. «Αλλά αυτό θα ήταν αδύνατο χωρίς τους ορειβάτες».
Η λήψη δειγμάτων από πολύ απομονωμένα μέρη σημαίνει ότι οι επιστήμονες αποφεύγουν το ενδεχόμενο οι τοπικές πηγές νανοπλαστικών να κυριαρχούν στις μετρήσεις και η χρήση του χιονιού του παγετώνα σημαίνει ότι συλλέγονται μόνο σωματίδια που πέφτουν από τον ουρανό.
Η έρευνα Alpine, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Scientific Reports, βρήκε νανοπλαστικά σε πέντε από τις 14 τοποθεσίες του δείγματος στις γαλλικές, ελβετικές και ιταλικές Άλπεις. Το πιο άφθονο νανοπλαστικό ήταν τα σωματίδια ελαστικών (41%), μετά το πολυστυρένιο (28%) και το πολυαιθυλένιο (12%). Κάθε ελαστικό στα 1,6 δισεκατομμύρια οχήματα του κόσμου μπορεί να είναι η μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης από μικροπλαστικά.
Ο καθηγητής Andreas Stohl, στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ο οποίος δεν ήταν μέλος της ομάδας μελέτης, είπε ότι τα νανοπλαστικά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για την υγεία, καθώς, σε αντίθεση με τα περισσότερα μικροπλαστικά, μπορούν να διεισδύσουν στους πνεύμονες και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος.
Τα δείγματα των Άλπεων συλλέχθηκαν το καλοκαίρι και ο Stohl είπε ότι αυτό θα μπορούσε να περιπλέξει την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Η θερινή τήξη θα μπορούσε να συγκεντρώσει τα νανοπλαστικά ή σε άλλες συνθήκες να τα ξεπλύνει, είπε, και το χιόνι που έπεφτε για μήνες θα μπορούσε να συλλέξει νανοπλαστικά από διαφορετικές περιοχές προέλευσης καθώς άλλαζαν οι άνεμοι.
Μια άλλη ομάδα εξερευνητών λαμβάνει επίσης μικρο- και νανοπλαστικά δείγματα από άλλα απομακρυσμένα μέρη της Γης. Η Mission Spiritus μόλις ολοκλήρωσε μια διαδρομή 1.000 χιλιομέτρων από το τεράστιο τοπίο της ερήμου του Ομάν. Η ομάδα υπέμεινε αμμοθύελλες και πολύ υψηλές θερμοκρασίες και διέσχισε μερικούς από τους υψηλότερους αμμόλοφους στον κόσμο για να συλλέξει 52 δείγματα άμμου για ανάλυση στο Παρατηρητήριο Γης Lamont-Doherty του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Οι άνθρωποι είναι ήδη γνωστό ότι καταναλώνουν μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια μέσω της τροφής και του νερού, καθώς και την εισπνοή τους. Μικροπλαστικά έχουν ανακαλυφθεί στο ανθρώπινο αίμα, το σπέρμα και το μητρικό γάλα και στον εγκέφαλο, το συκώτι και τον μυελό των οστών, υποδεικνύοντας άφθονη μόλυνση του σώματος των ανθρώπων. Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι ακόμη άγνωστες σε όλο το εύρος τους, αλλά τα μικροπλαστικά έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν βλάβη στα ανθρώπινα κύτταρα στο εργαστήριο και έχουν συνδεθεί με εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια.
Πηγή: Lifo (Με πληροφορίες από Guardian)