Κλιματική αλλαγή είναι μόνο η αύξηση της θερμοκρασίας, η ξηρασία και η διάβρωση των ακτών; Μάλλον όχι. Αυτό άλλωστε φαίνεται από την πρόταση της Περιφέρειας Κρήτης για την κατάρτιση Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, όπου γίνεται απόλυτα σαφές ότι η κλιματική αλλαγή άπτεται παραμέτρων που λίγο έως πολύ θεωρούνται δεδομένες, αλλά και άλλων, εντελώς άγνωστων.
Με απλά λόγια, τα επόμενα χρόνια, αν δεν αλλάξουν τα πράγματα, η κλιματική αλλαγή πρόκειται να επηρεάσει την καθημερινότητά μας, αναφορικά όχι μόνο με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, αλλά και αναφορικά με την υγεία, την ευεξία και την τοπική οικονομία, τον τουρισμού, την αγροτική παραγωγή, αλλά ακόμα και την πολιτισμική κληρονομιά. Όπως προκύπτει άλλωστε, από τη γενικότερη ευρωπαϊκή οδηγία, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν σημαντικές συνέπειες σε όλους αυτούς τους τομείς.
Για το λόγο αυτό μάλιστα, η Περιφέρεια Κρήτης προχωρά άμεσα στην κατάρτιση του σχετικού σχεδίου, που σε πρώτη φάση αφορά την ενεργοποίηση και δράσεις για την επόμενη δεκαετία, ενώ παράλληλα διερευνά δεδομένα και περιπτώσεις μέχρι και το 2100.
Η περίπτωση της Περιφέρειας Κρήτης, είναι ιδιαίτερη περίπτωση με τον συγκεκριμένο σχεδιασμό, αφού με βάση και τις εισηγήσεις των αρμόδιων τμημάτων, παρουσιάζει έντονη πολυπλοκό- τητα λόγω θέσης και γεωμορφολογίας.
Η τεράστια ακτογραμμή της Κρήτης, παράλληλα, εκθέτει το νησί στις επιπτώσεις των έντονων καιρικών φαινομένων και στη μελλοντική ανύψωση της στάθμης της θάλασσας. Υπάρχουν, δε περιπτώσεις, όπου οι επιπτώσεις των φαινομένων επιφέρουν ολοσχερείς καταστροφές από τη διάβρωση των ακτών στο φυσικό παράκτιο οικοσύστημα, αλλά και στις δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές, με σοβαρές οικονομικές επιβαρύνσεις.
Το πρόβλημα ενισχύεται από τη διάβρωση των εδαφών, των πυρκαγιών, αλλά και της συνεχόμενης λειψυδρίας. Η θέση της Κρήτης επιπρόσθετα και η νησιωτικότητά της κάνει ακόμα δυσκολότερη τη διαχείριση των προβλημάτων ξηρασίας, λειψυδρίας, ερημοποίησης, καύσωνα.
Στρατηγική – Στόχος
Γενικότερος στόχος της Περιφέρειας είναι η υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου για τη μείωση της ευπάθεια του νησιού στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει εκτίμηση και κατανόηση των αλλαγών που αναμένεται να συμβούν τις επόμενες δεκαετίες και εκτίμηση των κινδύνων για το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία.
Η στρατηγική έχει επίσης στόχο να βοηθήσει στη δημιουργία και την ενδυνάμωση των δομών της Περιφέρειας που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, να αναπτύξει ένα σύστημα παρακολούθησης τόσο του ίδιου του προβλήματος όσο και της εξέλιξης και της πιθανής αναθεώρησης στο μέλλον του προγράμματος προσαρμογής. Η στρατηγική πρέπει να εμπλέξει τέλος, την τοπική κοινωνία, τους κοινωνικούς και παραγωγικούς εταίρους σε ένα διάλογο με στόχο να δημοσιοποιηθεί το πρόβλημα, να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία και να συμμετέχει ενεργά στην διαμόρφωση και την εφαρμογή της στρατηγικής για την προσαρμογή.
Υλοποίηση
Στο πλαίσιο υλοποίησης του σχεδίου για την κλιματική αλλαγή προβλέπεται αρχικά η ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και οι εκτιμήσεις των αναμενόμενων κλιματικών μεταβολών. Θα πραγματοποιηθεί παράλληλα κατάρτιση εκτιμήσεων τρωτότητας για διάφορους τομείς, αναλυτικά για τη δεκαετία που ακολουθεί του έτους σύνταξης του ΠεΣΠΚΑ και συνοπτικότερα μέχρι το 2100. Οι τομείς ενεργοποίησης περιλαμβάνουν τους κλάδους γεωργίας και κτηνοτροφίας, δασοπονίας, βιοποικιλότητας, αλιείας και υδατοκαλλιεργειών, υδατικών πόρων, παράκτιων ζωνών, τουρισμού, ενέργειας, υποδομών και μεταφορών, δομημένου περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονομίας.
Επίσης, η Περιφέρεια θα χωριστεί σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές ενδιαφέροντος και κάθε περιοχή θα μελετηθεί τόσο ξεχωριστά όσο και συνολικά. Τονίζεται ότι η ανάλυση τρωτότητας θα πρέπει να αφορά κάθε πιθανή και αναμενόμενη κλιματική μεταβολή. Βάσει των εκτιμήσεων αυτών θα γίνει καταρχάς η επιλογή των τομέων προτεραιότητας, και έπειτα, θα γίνει επιλογή των σημαντικότερων μέτρων και δράσεων προσαρμογής, και η ιεράρχησή τους.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσει ένας χρονικός προγραμματισμός για τα μέτρα και δράσεις προσαρμογής, και να διερευνηθεί ο τρόπος χρηματοδότησης και υλοποίησής τους.
Σε όλη τη διάρκεια ανάπτυξης αλλά και θεσμοθέτησης του προγράμματος, θα πρέπει να υπάρχει μια συνεχόμενη και οργανωμένη διαβούλευση με την κοινωνία ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή συμμετοχή και συναίνεση του συνόλου των κοινωνικών εταίρων.
Ένταξη έργου
Το έργο θα υποβληθεί για ένταξη στο ΕΠ «ΚΡΗΤΗ» 2014-2020, σε πρόσκληση που αναμένεται να εκδοθεί από την ΕΥΔ ΕΠ Περιφέρειας Κρήτης. Η αμοιβή του αναδόχου για το σύνολο του έργου δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 180.000 ευρώ. Κριτήριο ανάθεσης της Σύμβασης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής. Ο ανάδοχος θα πρέπει να συστήσει Ομάδα Έργου, η οποία θα απαρτίζεται από τουλάχιστον δεκαπέντε βασικούς εμπειρογνώμονες.
Θα υπάρξουν συνέπειες
Την επισήμανση ότι η διαχείριση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί ένα μείζον ζήτημα για τη χώρα και ειδικότερα την Περιφέρεια Κρήτης, κάνει ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Νίκος Καλογερής:
«Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει ο οποιοσδήποτε για την κλιματική αλλαγή έχουν καταγραφεί σημαντικές αλλαγές στο κλίμα που αναμένεται να φέρουν σημαντικές συνέπειες τα επόμενα χρόνια, ακόμα και στην καθημερινή μας ζωή» αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Καλογερής που επισημαίνει ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή εξαιτίας της τρωτότητας που παρουσιάζει η Κρήτη.