Έφυγαν οι βιομηχανίες, «καθάρισαν» τα αυτοκίνητα και έμειναν οι ψησταριές να ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα!
Ερευνητές του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό «Atmospheric Chemistry and Physics», ανέδειξαν πως η Τσικνοπέμπτη βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον, χωρίς να έχουν καμία πρόθεση να ποινικοποιήσουν το ελληνικό έθιμο!
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι σε ένα αστικό περιβάλλον όπως η Αθήνα, κύρια πηγή ρύπανσης αναμένεται να αποτελεί η κίνηση των οχημάτων και η βιομηχανία. Σύμφωνα όμως με τη μελέτη τους που παρακολουθεί διαχρονικά την ποιότητα της ατμόσφαιρας των Αθηνών και ακόμη πιο συστηματικά και εντατικά την τελευταία πενταετία, προκύπτει ότι το μαγείρεμα και ειδικότερα το ψήσιμο κρέατος συνεισφέρει σε ετήσια βάση περίπου 10% με 15% της συνολικής μάζας του οργανικού αερολύματος.
Σημειώνουν ότι την ίδια στιγμή η κίνηση των αυτοκινήτων συνεισφέρει κατά περίπου ίδιο ποσοστό, της τάξης του 15%, στην μάζα των οργανικών υπέρλεπτων αερολυμάτων. Παρόμοια αποτελέσματα, έχουν παρατηρηθεί και σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Παρίσι, όπου η συνεισφορά του παράγοντα «μαγείρεμα» στη συνολική οργανική μάζα είναι 17% (συγκεκριμένα τις ώρες του μεσημεριανού αγγίζει το 35%), και αντιστοίχως 17% στη Βαρκελώνη, 27% στο Λονδίνο, 19% στο Μάντσεστερ, η δε συνεισφορά ειδικά του ψησίματος κρέατος στα κάρβουνα (charbroiling) κυμαίνεται ανάμεσα στο 10% και 15%, σύμφωνα με μετρήσεις στη Ζυρίχη.
Για να καταδειχθεί η σημασία του ψησίματος του κρέατος στα επίπεδα των αιωρουμένων σωματιδίων, οι επιστήμονες μελέτησαν ενδελεχώς τη σύσταση της ατμόσφαιρας την Τσικνοπέμπτη κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών (2014, 2017, 2018 και 2019).
Ως περιόδους αναφοράς είχαν τρεις ημέρες πριν και τρεις ημέρες μετά την Τσικνοπέμπτη. Π
ροέκυψαν δύο σημαντικά συμπεράσματα, πρώτον η μάζα των οργανικών υπέρλεπτων σωματιδίων τις ημέρες της Τσικνοπέμπτης εμφανίζει υπερδιπλάσιες ή ακόμη και υπερτριπλάσιες συγκεντρώσεις σε σχέση με τις περιόδους πριν και μετά.
Τα οργανικά συστατικά ξεπερνούν τα 25 μg m-3 τις τρεις από τις τέσσερις χρονιές υπό μελέτη, τιμή που αποτελεί το θεσμοθετημένο όριο της συνολικής ημερήσιας μάζας των ΡΜ2.5 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Επιπλέον η συνεισφορά του ψησίματος στη μάζα του οργανικού αερολύματος φαίνεται να ξεπερνάει το 45%, ποσοστό που είναι σχεδόν τριπλάσιο από το συνολικό ποσοστό συνεισφοράς του μαγειρέματος σε ετήσια βάση τις περιόδους αναφοράς. Είναι, επομένως, εμφανές το πόσο σημαντική είναι η συνεισφορά της συγκεκριμένης πηγής και μια τόσο χαρακτηριστική περίπτωση όπως η Τσικνοπέμπτη, αποτελεί τυπικό παράδειγμα μελέτης της αντίστοιχης επιβάρυνσης στην ποιότητα της ατμόσφαιρας της Αθήνας, αλλά και όλων των μεγάλων αστικών κέντρων της Ελλάδας.
Πάντως, σκοπός της εργασίας δεν είναι η «ποινικοποίηση» του ψησίματος ούτε μιας πατροπαράδοτης συνήθειας που απαντάται την Τσικνοπέμπτη, αλλά να καταδειχθεί πως η εξέλιξη της τεχνολογίας και τα νέα εργαλεία και μεθοδολογίες που εφαρμόζονται στο ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ επιτρέπουν μετρήσεις μεγάλης ακριβείας που μπορούν να αναδείξουν σημαντικές επιστημονικές «εκπλήξεις», αλλά και να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην μελέτη της ταχείας αλλαγής της σύστασης της ατμόσφαιρας που συντελείται τα τελευταία έτη λόγω της οικονομικής κρίσης, της αποβιομηχανοποίησης του λεκανοπεδίου, της άρσης απαγόρευσης της πετρελαιοκίνησης και άλλων μέτρων αντιρύπανσης.
Την επιστημονική ομάδα της μελέτης αποτέλεσαν οι Ιάσων Σταυρούλας, Αικατερίνη Μπουγιατιώτη, Γεώργιος Γρίβας, Δέσποινα Παρασκευοπούλου, Μαρία Τσαγκαράκη, Παύλος Ζάρμπας, Ελένη Λιακάκου, Ευάγγελος Γερασόπουλος και ο καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος.
Ισχύει και στο Ηράκλειο
Ο κ. Νίκος Μιχαλόπουλος, από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, εξηγεί στην «Π» πως είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα τελευταία χρόνια η Αθήνα έχει αποβιομηχανοποιηθεί, λόγω κρίσης και άλλων συνθηκών, ενώ πλέον τα αυτοκίνητα είναι πιο «καθαρά».
Παράλληλα, τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους οι επιστήμονες, τα όργανα που χρησιμοποιούν, είναι πιο εξελιγμένα και ευαίσθητα, «συλλαμβάνουν» ό,τι υπάρχει στην ατμόσφαιρα, πηγές ρύπανσης που τις προηγούμενες δεκαετίες δε φανταζόμασταν ότι υπάρχουν.
«Το ψήσιμο, η ευχάριστη μυρωδιά του λίπους, αφήνει οργανικές ενώσεις στην ατμόσφαιρα» σχολιάζει ο κ. Μιχαλόπουλος.
Διευκρινίζει πως στόχος τους δεν είναι να «χτυπήσουν» κάποιο καμπανάκι. Προσθέτει πως ενώ οι μετρήσεις έγιναν στην Αθήνα, ανάλογη εικόνα επικρατεί και σε άλλες πόλεις, όπως το Ηράκλειο, όπου την Τσικνοπέμπτη οι ψησταριές έχουν την τιμητική τους.