Στην ίδρυση του Παρατηρητηρίου Περιβάλλοντος και Υγείας προχωρά ο Δήμος Ηρακλείου σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πενταμοδίου και την υποστήριξη του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου, του Εργαστηρίου Τοξικολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο φορέας αυτός θα είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και θα έχει στόχο την εκτίμηση κινδύνων από περιβαλλοντικούς ανθρωπογενείς ρύπους σε σχέση με την αύξηση νοσηρότητας και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Σκοπός του Παρατηρητηρίου είναι η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών κινδύνων, η ανταλλαγή απόψεων και η διάχυση της εμπειρίας και της γνώσης των ειδικών επιστημόνων ιατρικής, βιολογίας, τοξικολογίας, τεχνολογίας, χημείας, διατροφής κ.ά.
Το περιεχόμενο της δράσης του Παρατηρητηρίου θα είναι η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και η αξιολόγηση των κινδύνων της μακροχρόνιας έκθεσης σε ρύπους με βάση τα στατιστικά δεδομένα και τις υπάρχουσες μετρήσεις.
Θα υπάρχει συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα, πανεπιστήμιο, ερευνητικά κέντρα, οργανισμούς, εκπροσώπους θεσμικών, παραγωγικών, αυτοδιοικητικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών φορέων. Ο φορέας θα συμμετέχει σε ενημερωτικές, επιστημονικές, συνεδριακές εκδηλώσεις άλλων φορέων προστασίας υγείας και περιβάλλοντος.
Θα εκπονεί επιδημιολογικές μελέτες συσχέτισης έκθεσης και αύξησης νοσηρότητας, υπογονιμότητας, διαταραχών σε ατμόσφαιρα, υδροφορέα, έδαφος, κλίμα και περιβάλλον. Τέλος, θα καταρτίζει ετήσιο πρόγραμμα δράσης και θα γίνεται αξιοποίηση εθελοντισμού στις προγραμματισμένες εκδηλώσεις, αλλά και σε παράλληλες δράσεις που θα σχετίζονται με αγροτική παραγωγή, διατροφή, πολιτιστικές εκδηλώσεις, φυσιολατρικές διαδρομές και σεβασμό περιβάλλοντος.
Έδρα του Παρατηρητηρίου έχει ορισθεί το παλιό Δημοτικό Σχολείο Πενταμοδίου, που στεγάζει το Πολιτιστικό Σύλλογο, με την ενθάρρυνση και ενεργό πρακτική του Δήμου Ηρακλείου για αξιοποίηση της υποδομής σε εκδηλώσεις που θα γίνουν.