Πεσκέσι στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης πηγαίνουν τα κατοικίδιά τους πολλοί Κρητικοί που αποφασίζουν πως, τελικά, είναι δύσκολο στις μέρες μας να μεγαλώνεις ένα ιγκουάνα!

Πολλά έχουν δει τα μάτια των επιστημόνων του μουσείου και ελάχιστα, πια, τους φέρνουν τρόμο, ακόμα και σκοτωμένο καγκουρό, που πιθανότατα δεν κολύμπησε αλλά κάποιος το έφερε από την Αυστραλία ως την Κρήτη, έχει φτάσει στο ΜΦΙΚ!

Κάποιοι προτιμούν μία πιο εύκολη λύση, να τα αφήσουν στη φύση, σε μια λίμνη, σε κάποιο απομακρυσμένο από το δικό τους σπίτι χωράφι.

Λίγο η μόδα, ένα δημοφιλές σίριαλ στην τηλεόραση, όπως το «Είσαι το ταίρι μου», όπου ένα συμπαθές ερπετό είχε κομβικό ρόλο, τα μικρά παιδιά που ζητούν επίμονα ένα ζωάκι, ωθούν πολλούς στο να αγοράσουν κάτι, πέρα από τα συνηθισμένα και… βαρετά σκυλάκια και γατάκια.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, ωστόσο, που οι ιδιοκτήτες αυτών των ζώων, που θέλουν ιδιαίτερη περιποίηση και φροντίδα αλλά και συνθήκες διαβίωσης, καταλήγουν, τελικά, στην απόφαση να τα εγκαταλείψουν.

Ο διευθυντής του Μουσείου, καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Πουλακάκης αναφέρει στην «Π» πως είναι προτιμότερο τα συγκεκριμένα ζώα, εκείνα, δηλαδή, που δε συναντά κανείς στο φυσικό περιβάλλον της Κρήτης, να καταλήγουν στο μουσείο, παρά στη φύση. Όταν αφήνεται ελεύθερο ένα ζώο που δεν αποτελεί μέρος της πανίδας, της τοπικής βιοποικιλότητας, τότε κινδυνεύει το ίδιο, τα άλλα ζώα αλλά και το περιβάλλον συλλήβδην. Αποτελεί πραγματική απειλή για τους ντόπιους πληθυσμούς. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η λίμνη της Αγυάς, όπου χελώνες από την Αμερική που αφέθηκαν εκεί κατάφεραν να εξαφανίσουν τις κρητικές!

Ο Έφορος Σπονδυλωτών του Μουσείου, κ. Πέτρος Λυμπεράκης, τονίζει πως το μουσείο σε καμία περίπτωση δεν είναι ζωολογικός κήπος ή δεν έχει την δυνατότητα να φροντίζει όποιο ζώο καταλήγει εκεί. Ωστόσο, προκειμένου να αφεθεί στην τύχη του, κάπου στο φυσικό μας περιβάλλον, είναι προτιμότερο οι μέχρι χθες ιδιοκτήτες του ζώου να το πηγαίνουν στο μουσείο.

Έτσι και το ίδιο έχει περισσότερες ευκαιρίες να έχει μία καλύτερη ζωή, αλλά δεν κινδυνεύουν και οι ντόπιοι πληθυσμοί.

«Όλα τα ξενικά είδη είναι επικίνδυνα για την τοπική χλωρίδα και πανίδα», υπογραμμίζει ο κ. Λυμπεράκης. Κάποιες χελώνες μπορεί να είναι πιο ανταγωνιστικές από τις δικές μας, πιο διεκδικητικές, να διεκδικούν πρώτες το φαγητό τους. Δεν ξέρουμε τι αρρώστιες μπορεί να μεταφέρουν, που είναι επικίνδυνες για τις ίδιες, όχι για τον άνθρωπο.

Η δικαιολογία κάποιων είναι ότι δεν ήξεραν πως ένα ζώο, όπως ένα ιγκουάνα, θέλει τόση φροντίδα ή ότι ένα φίδι θα μεγαλώσει τόσο πολύ.

Η απόφαση, όμως, να το αφήσει κανείς σε μία λίμνη ή ένα δάσος είναι λάθος, «είναι μέγα σφάλμα για το φυσικό περιβάλλον να σκεφτεί κανείς «το καημένο, να το αφήσω στη φύση»», σχολιάζει ο επιστήμονας του μουσείου.

Ως το κατώφλι του ΜΦΙΚ έχουν φτάσει ιγκουάνα, φίδια, διάφορες σαύρες, ποντίκια, σκιουράκια, ακόμα και κροκόδειλοι… Ποιος μπορεί να ξεχάσει την ιστορία του Σήφη του κροκόδειλου που έφυγε άδοξα από τη ζωή αφού είχε γίνει μόνιμος κάτοικος του φράγματος Ποταμών;

«Είναι θέμα κοινής λογικής. Θέλουμε να ικανοποιήσουμε την προσωρινή καταναλωτική μας μανία ή υποκύπτουμε στις πιέσεις ενός παιδιού, χωρίς να σκεφτόμαστε λίγο μπροστά», αναφέρει.

Τα τελευταία 20 με 25 χρόνια έχουν καταλήξει στο μουσείο πολλά περίεργα ζώα, κάποια σκοτωμένα, ένα καγκουρό που είχε σκοτωθεί στην Εθνική Οδό είχε βρεθεί στο ΜΦΙΚ.

Ο κ. Λυμπεράκης αναφέρει πως, ευτυχώς, στην Κρήτη δεν είδαμε το φαινόμενο Χάρι Πότερ, πολλές οικογένειες, δηλαδή, να σπεύδουν να αγοράζουν κουκουβάγιες.

Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν επιστήμονες σε όλη την χώρα, είναι κάτι που αποτελεί και αντικείμενο συζήτησης στα μέλη της ελληνικής ερπετολογικής εταιρείας. Κάποιοι κυκλοφορούν στην Ελλάδα χελώνες όχι μόνο του γλυκού νερού αλλά και χερσαίες που έρχονται από τα βουνά, μένουν στον κήπο ενός σπιτιού για ένα διάστημα, μετά φεύγουν ή τις αφήνουν να φύγουν και πολλαπλασιάζονται.

Αυτή τη στιγμή, υπάρχει αίτημα… επαναπατρισμού 90 με 80 χελώνων από την Κρήτη στον τόπο καταγωγής τους.

Η ευθύνη της Πολιτείας

Ο κ. Λυμπεράκης τονίζει πως πέρα από τους ανεύθυνους ιδιοκτήτες, υπάρχουν ευθύνες και της Πολιτείας. Κατ΄αρχάς, δεν υπάρχει ένα εξειδικευμένο κέντρο συλλογής των συγκεκριμένων ζώων. Ακόμα, ενώ απαγορεύεται, με ευρωπαϊκή νομοθεσία, η εμπορία κάποιων ζώων, εύκολα τα βρίσκει κανείς ακόμα και σε pet shop της γειτονιάς.

Χρειάζεται, λοιπόν, έλεγχος στην πηγή πώλησης.