Σημαντική επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2020 στο 2,8% καθώς και πρωτογενές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ προβλέπει το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα. Μέτρα αναθέρμανσης της οικονομίας 1,2 δισ. ευρώ
Ο νέος προυπολογισμός προβλέπει μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 15,6% το 2020 απο 17,4% το 2019 καθώς και ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8% και των επενδύσεων κατά 13,4% παράγοντες οι οποίοι αναμένεται να στηρίξουν τους εκτιμώμενους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Το ΑΕΠ με βάση την αύξησή του κατά 2,8% προβλέπεται να ανέλθει στα 197,315 δισ. ευρώ, ενώ το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει πτώση κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στο 167,8% του ΑΕΠ ή 331 δισ. ευρώ.
Ο νέος προϋπολογισμός “σηματοδοτεί μια ριζική στροφή της οικονομικής πολιτικής από την υπερφορολόγηση και την αποεπένδυση, προς την ανάπτυξη, την απασχόληση και την αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των πολιτών” αναφέρεται χαρακτηριστικά στο εισαγωγικό σημείωμα του προσχεδίου.
Αναλυτικότερα οι προβλέψεις για την πορεία των βασικών μεγεθών του νέου προϋπολογισμού με βάση το προσχέδιο είναι οι ακόλουθες:
Έσοδα
Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 53.964 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 322 εκατ. ευρώ ή 0,6%, έναντι των εκτιμήσεων του 2019. Η μείωση οφείλεται κυρίως στα μειωμένα έσοδα στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις» και στην κατηγορία «Λοιπά τρέχοντα έσοδα».
Ειδικότερα:
– οι φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 27.764 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 3 εκατ. ευρώ, έναντι των εκτιμήσεων του 2019,
– οι τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας προβλέπονται σε 2.708 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 32 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019,
– οι λοιποί φόροι επί παραγωγής προβλέπεται να ανέλθουν σε 1.151 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 112 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019,
– ο φόρος εισοδήματος προβλέπεται να διαμορφωθεί στο ποσό των 17.042 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 488 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019,
– οι μεταβιβάσεις προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 4.603 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 221 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, λόγω του ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί τα ποσά που αναμένονται από ANFAs και SMPs από τον ESM, τα οποία εντάσσονται κατ’ έτος στον προϋπολογισμό αφού εισπραχθούν, ενώ στο έτος 2019 περιλαμβάνονται τα ποσά που έχουν εισπραχθεί ύψους 644 εκατ. ευρώ,
– τα λοιπά τρέχοντα έσοδα εκτιμώνται σε 1.754 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 524 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, λόγω πρόβλεψης μειωμένων εσόδων από μερίσματα, από επιστροφές ιδίων πόρων από ΕΕ, καθώς και από τις προσαρμογές κατά ESA στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ, οι επιστροφές φόρων προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 4.773 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 127 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
Δαπάνες
Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2020 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν (σε δημοσιονομική βάση) σε 57.009 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 707 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2019.
Μέτρα στήριξης 1,2 δισ. ευρώ το 2020
Στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού ενσωματώνονται αναλυτικά το σύνολο των εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ ύψους 1,2 δισ. ευρώ (καθαρό δημοσιονομικό κόστος 1 δισ. ευρώ).
Οι εξαγγελίες αυτές (φοροελαφρύνσεις, ενίσχυση οικογένειας κ.λπ.) περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο «Αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις». Παράλληλα, υπάρχουν και οι «Παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος», στις οποίες ξεχωρίζουν η θεσμοθέτηση οριζόντιου αυξημένου συντελεστή 30% για δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για την κατοχύρωση του αφορολόγητου (με την κατάργηση των συντελεστών 15%, 20% και 25% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος), καθώς και η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών που θα «αγγίξει» και περιοχές της χώρας με πολύ υψηλή αξία ακινήτων (πολυτελείς παραθεριστικές περιοχές).
Το πακέτο των εξαγγελιών του πρωθυπουργού καλύπτεται από δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα 1,231 δισ. ευρώ, που θα αφορούν, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών (επιπλέον έσοδα 642 εκατ. ευρώ), στις νέες αντικειμενικές αξίες (επιπλέον έσοδα 142 εκατ. ευρώ) και στους αυξημένους ελέγχους στις πλατφόρμες Airbnb (επιπλέον έσοδα 60 εκατ. ευρώ). Ενώ, θα υπάρξουν και εξοικονομήσεις δαπανών 500 εκατ. ευρώ.
Αναπτυξιακές και Κοινωνικές Παρεμβάσεις
- Οικογένεια και Υπογεννητικότητα
- Χορήγηση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2020, με εξαιρετικά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια που καλύπτουν το 90% των οικογενειών (κόστος στον προϋπολογισμό 123 εκατ. ευρώ).
- Μετάπτωση στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13%, των ειδών βρεφικής ηλικίας και των κρανών ασφαλείας (κόστος 12 εκατ. ευρώ).
Φυσικά Πρόσωπα
- Μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί (κόστος 281 εκατ. ευρώ).
- Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων πλήρους απασχόλησης κατά περίπου μια μονάδα βάσης (κόστος 123 εκατ. ευρώ).
Επιχειρήσεις
- Μείωση του φόρου εισοδήματος Νομικών Προσώπων από 28% στο 24% από τη χρήση του 2019 (κόστος 566 εκατ. ευρώ).
- Μείωση της φορολογίας των κερδών που θα διανεμηθούν το 2020 από 10% σε 5% (κόστος 69 εκατ. ευρώ).
Οικοδομική Δραστηριότητα
- Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για τρία έτη, καθώς και του φόρου υπεραξίας ακινήτων (κόστος 26 εκατ. ευρώ)
- Επιστροφή μέρους των δαπανών για ανακαινίσεις, ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, η οποία δεν θα επιφέρει επιπλέον δημοσιονομική επιβάρυνση στον προϋπολογισμό.
Καταπολέμηση φοροδιαφυγής
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η μείωση της παραοικονομίας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, επισημαίνεται στο προσχέδιο, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μειωθούν περαιτέρω τα φορολογικά βάρη στους πολίτες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.
Η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αποδεδειγμένα το πιο αποτελεσματικό μέτρο σε αυτήν την κατεύθυνση. Για αυτόν τον σκοπό θεσμοθετείται αυξημένος συντελεστής 30% κατά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Η προσπάθεια αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής δεν είναι άλλωστε υπόθεση αποκλειστικά και μόνο του κράτους.
Αφορά ολόκληρη την κοινωνία και ιδίως τους φορολογούμενους πολίτες, η κινητοποίηση των οποίων σε συνδυασμό με τη μείωση των φορολογικών συντελεστών την οποία ενσωματώνει ο προϋπολογισμός του 2020, δημιουργεί το απαραίτητο πλαίσιο περιορισμού της φοροδιαφυγής και εξασφάλισης πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου που θα χρησιμοποιηθεί στα επόμενα έτη για τον περαιτέρω περιορισμό των φορολογικών βαρών και την αύξηση των κοινωνικών δαπανών (επιπλέον έσοδα 642 εκατ. ευρώ).
- Αναπροσαρμογή αντικειμενικών αξιών ακινήτων
- Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με βάση τις πραγματικές αξίες, θα συμβάλλει στην αύξηση της εισπραξιμότητας σε ιδιοκτησίες συγκεκριμένων περιοχών της χώρας, που τώρα το επίπεδο των αντικειμενικών αξιών είναι αρκετά χαμηλότερο έναντι της εμπορικής αξίας, καθώς και σε περιοχές της χώρας με πολύ υψηλή αξία ακινήτων (πολυτελείς παραθεριστικές περιοχές), που έως τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη. Αυτή η παρέμβαση, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο, θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των βαρών στους πολίτες που κατέβαλαν δυσανάλογα υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας (έσοδα 142 εκατ. ευρώ).
- Ενίσχυση των ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων (π.χ. Airbnb), με επιπλέον έσοδα 60 εκατ. ευρώ
- Επιτάχυνση επίλυσης εκκρεμών φορολογικών διαφορών στα διοικητικά δικαστήρια
- Η ταχύτερη εκκαθάριση των φορολογικών εκκρεμοτήτων των πολιτών θα συμβάλλει στην αύξηση των εσόδων του προϋπολογισμού, καθώς και στην αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων (επιπλέον έσοδα 50 εκατ. ευρώ).