Μαζική πρόσκληση για ρύθμιση των οφειλών τους απευθύνουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη, με δέλεαρ γενναίες διαγραφές, κατά το πρότυπο αυτών που επιδικάζουν τα ειρηνοδικεία της χώρας.
Οι διαγραφές φθάνουν το 80% για τα καταναλωτικά δάνεια, ενώ σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά δάνεια, το «κούρεμα» για πρώτη φορά αποδεσμεύεται από την εμπορική αξία του ακινήτου και μπορεί να διαμορφωθεί κάτω από αυτήν. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση των καταναλωτικών δανείων το «κούρεμα» φθάνει το 80% και είναι οριζόντιο για οφειλές από δάνεια και κάρτες έως 50.000 ευρώ.
Στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων λαμβάνεται υπόψη η αξία του ακίνητης περιουσίας του δανειολήπτη όπως αυτή διαμορφώνεται σήμερα, δηλαδή με βάση τις εμπορικές τιμές. Ετσι, ακόμη και αν η οφειλή υπερβαίνει την αξία της ακίνητης περιουσίας, η τράπεζα προσαρμόζει την τελική οφειλή στο 80% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την εισοδηματική κατάσταση του οφειλέτη και την ικανότητά του να πληρώνει τη δόση που προκύπτει από τη ρύθμιση.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η τράπεζα λαμβάνει υπόψη της το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη –και όχι μόνο την αξία της πρώτης κατοικίας που θέλει να προστατεύσει–, πρακτική που εφαρμόζει και το δικαστήριο. Η προσέγγιση, ωστόσο, αυτή είναι αρκετά ευέλικτη, στον βαθμό που δεν υπολογίζει τα αγροτεμάχια που μπορεί κάποιος να διαθέτει, αλλά την περιουσία που θεωρείται εμπορεύσιμη, δηλαδή τα ακίνητα που με κάποιον τρόπο μπορούν να αποφέρουν εισόδημα.
Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να αποκλειστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, δηλαδή όσοι έχουν μεταβιβάσει τα ακίνητά τους σε διάφορα μέλη της οικογένειας, προκειμένου να εμφανίζονται ως κάτοχοι μόνο της κατοικίας που θέλουν να προστατεύσουν. Για πρώτη φορά, πάντως, όπως διαβεβαιώνουν οι τράπεζες, ο υπολογισμός αυτός μπορεί να οδηγήσει τον δανειολήπτη να αποπληρώσει το 80% της αξίας της πρώτης του κατοικίας, αποσυνδέοντας την εμπορική αξία της από το υπολειπόμενο της οφειλής, ακόμη και αν αυτή υπερβαίνει την αξία της.
Η λύση βασίζεται στη διατραπεζική συνεργασία των τραπεζών, που έγινε δυνατή μέσω της καταγραφής όλων των εκκρεμών περιπτώσεων του νόμου στη βάση δεδομένων μέσω του «Τειρεσία», στην οποία «φορτώθηκαν» και όλες οι εκδοθείσες αποφάσεις, βάσει των οποίων έχει σχεδιαστεί και η περίμετρος της λύσης που προτείνεται στους δανειολήπτες.
Με δεδομένο, άλλωστε, ότι οι οφειλέτες του νόμου Κατσέλη προσφεύγουν στη δικαστική προστασία για να ρυθμίσουν όχι μόνο το στεγαστικό τους δάνειο, αλλά και τις οφειλές από καταναλωτικά δάνεια και κάρτες, τα οποία είναι σε περισσότερες από μία τράπεζες, η συνεργασία των τραπεζών κρίνεται επιβεβλημένη. Προκειμένου μάλιστα αυτή τη φορά να αποφευχθούν καθυστερήσεις, οι τράπεζες έχουν συμφωνήσει τον πρώτο λόγο στις ρυθμίσεις να έχει ο κύριος πιστωτής, δηλαδή η τράπεζα στην οποία ο δανειολήπτης οφείλει το στεγαστικό δάνειο και η οποία λειτουργεί κατ’ εντολήν και με τη σύμφωνη γνώμη και των υπολοίπων πιστωτών.
Με τον τρόπο αυτό επιδιώκουν να επισπεύσουν τη ρύθμιση εκατοντάδων υποθέσεων δανείων, οι οφειλέτες των οποίων αναμένουν επί μακρόν την εκδίκαση της υπόθεσής τους, διαιωνίζοντας το πρόβλημα. Το κάλεσμα θα λάβει μαζικό χαρακτήρα από τον Σεπτέμβριο, καθώς οι τράπεζες είναι αποφασισμένες να λύσουν εδώ και τώρα το πρόβλημα των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων, που αποτελεί την πιο ευαίσθητη κατηγορία, ενόψει μάλιστα των τιτλοποιήσεων στεγαστικών δανείων που έχουν ήδη δρομολογηθεί και αναμένεται να κυριαρχήσουν το προσεχές διάστημα.
Αποδέκτες των γενναιόδωρων προτάσεων που έχουν συμφωνηθεί από όλες τις τράπεζες είναι όχι μόνον όσοι έχουν κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο και η εκδίκαση της υπόθεσής τους εκκρεμεί, αλλά και όσοι έχουν περιπτώσεις που έχουν εκδικαστεί, αλλά δεν έχει εκδοθεί ακόμη η απόφαση. Οπως εξηγούν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, σε αρκετές από αυτές τις περιπτώσεις ο χρόνος έκδοσης της απόφασης ξεπερνάει ακόμα και την πενταετία και η τράπεζα δεν έχει κανένα λόγο να αφήσει το πρόβλημα να διαιωνίζεται.
Πρόκειται για 80.000 δανειολήπτες που η εκδίκαση της υπόθεσής τους εκκρεμεί, ενώ ανάλογος είναι ο αριθμός των περιπτώσεων που έχει ήδη εκδικαστεί και καταχωρίσθηκαν προκειμένου να διαμορφωθεί η λύση που από κοινού προτείνουν οι τράπεζες. Σύμφωνα με στοιχεία από τα αρμόδια επιτελεία των τραπεζών, «οι καλόπιστοι οφειλέτες που δεν έχουν λόγο να παρατείνουν την αγωνία τους για την πρώτη τους κατοικία ανταποκρίνονται και παρά το γεγονός ότι η καλοκαιρινή ραστώνη δεν βοηθάει για την κινητοποίηση ή ακόμη και για τον εντοπισμό των οφειλετών, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η προσέλευση είναι αξιοσημείωτη».
Για πρώτη φορά, όπως εξηγούν, «γίνονται ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων εν μέσω θέρους», οι οποίες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν το επόμενο διάστημα, στον βαθμό που οι πελάτες θα αξιολογήσουν θετικά την πρόταση των τραπεζών, που σε τίποτα δεν υστερεί αυτών που επιδικάζουν τα δικαστήρια της χώρας. Η μαζική ρύθμιση αυτών των υποθέσεων εκτιμάται ότι θα αποσυμφορήσει και τα ειρηνοδικεία όλης της χώρας, στα οποία μέχρι σήμερα είχε πέσει το βάρος της διευθέτησης των οφειλών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.