Από την έναρξη της κρίσης το 2009 μέχρι σήμερα και ενώ η έκταση της παραοικονομίας ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ε.Ε. μειώθηκε από 19,2% σε 16,7%, στη χώρα μας αυξήθηκε δραματικά από το 23,2% στο 28,4% το 2012, οπότε και άρχισε να μειώνεται για να φτάσει στο 26,5% το 2015 . Για το διάστημα 2004-2015, η χώρα μας βρίσκεται στην τέταρτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ως προς την έκταση της παραοικονομίας.
Αυτό δεν είναι τυχαίο, δεδομένου ότι η Ελλάδα βρισκόταν το 2016 στην έκτη υψηλότερη θέση ως προς τη μέση συνολική φορολογική επιβάρυνση μιας τετραμελούς οικογένειας, με ποσοστό 38,2% του εισοδήματος, έναντι 28,6% μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.
Τα συμπεράσματα αυτά προέκυψαν στη διάρκεια του 14ου Athens Tax Forum του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου.
Πλην των υψηλών φορολογικών συντελεστών, οι ομιλητές ανέδειξαν ως βασικές αιτίες της έξαρσης της παραοικονομίας στη χώρα μας τη σχετική ευκολία και της φοροδιαφυγής, δεδομένου του χαμηλού κινδύνου ανίχνευσης και της μη επιβολής σημαντικών κυρώσεων, τη δυσκολία συμμόρφωσης με το φορολογικό και κανονιστικό πλαίσιο και την επικρατούσα φορολογική ηθική και κουλτούρα που απορρέει και από τη δυσαρέσκεια ως προς τη δικαιοσύνη και την ανταποδοτικότητα του συστήματος.
Ωστόσο, όπως τόνισαν οι ομιλητές, λύσεις που μπορούν να δώσουν αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα υπάρχουν, αν ξεκινήσουμε από τη σωστή βάση. Βασικές προτεραιότητες, σύμφωνα με την ΕΥ, είναι:
- Η μείωση των φορολογικών συντελεστών και ανταποδοτικότητα φορολογικού συστήματος.
- Εκτεταμένη χρήση πλαστικού χρήματος και καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
- Απλοποίηση διαδικασιών για την προώθηση της συμμόρφωσης και τη διευκόλυνση φορολογουμένων.
- Κατάρτιση και εκπαίδευση των υπαλλήλων της Φορολογικής Διοίκησης και καταπολέμηση φαινομένων διαφθοράς.
- Αλλαγή φορολογικής παιδείας και κουλτούρας.