Σάλο έχει προκαλέσει σε ιδιοκτήτες ακινήτων, έφορους, αλλά και συμβολαιογράφους, η απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Εσόδων να μετατρέψει σε ηλεκτρονική τη διαδικασία για τη μεταβίβαση ακινήτου.
Ενώ όμως θεωρητικά μια τέτοια απόφαση θα έπρεπε να διευκολύνει το σύστημα συνολικά, φαίνεται πως δημιουργεί πολλαπλές και πολύ σοβαρές αγκυλώσεις, που έχουν παράπλευρες απώλειες και… εκπλήξεις.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι με τη νέα ηλεκτρονική διαδικασία δίνεται η δυνατότητα στον έφορο που θα παραλάβει ηλεκτρονική δήλωση μεταβίβασης, να υπολογίσει τον τελικό φόρο, ακόμα και μετά από χρονικό διάστημα 60 ημερών.
Την ίδια στιγμή ωστόσο, στις 60 αυτές ημέρες, το συμβόλαιο θα έχει υπογραφεί, το ακίνητο θα έχει δηλωθεί στο Ε9 κι είναι πολύ πιθανό να προκύψει μια πολύ μεγάλη αλλαγή φόρου λόγω του νέου συστήματος αντικειμενικών αξιών.
Το θέμα έχει φθάσει ως και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με τους συμβολαιογράφους απ’ όλη τη χώρα να έχουν κοινοποιήσει σχετική επιστολή στην οποία επισημαίνουν τα προβλήματα, αλλά και τη δυσλειτουργικά ενός υποτιθέμενα ευέλικτου και αξιόπιστου συστήματος.
Όπως υποστηρίζουν οι συμβολαιογράφοι, η διαδικασία αποτελεί «παγίδα» για τον πολίτη, αφού καλείται να υπογράψει συμβόλαια χωρίς να γνωρίζει το τελικό ποσό του φόρου.
Σε σχέση με τη διαδικασία, οι συμβολαιογράφοι μεταξύ άλλων στην επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό αναφέρουν:
«Προ κοροναϊού, προσερχόμενοι οι πολίτες στα τμήματα Κεφαλαίου των Δ.Ο.Υ., διεκπεραίωναν τις υποθέσεις τους, τις σχετικές με μεταβιβάσεις ακινήτων, γονικές παροχές, δωρεές κ.λ.π., κατά νόμον αυθημερόν, δεδομένου ότι ο αρμόδιος υπάλληλος, αφού παραλάμβανε τη δήλωση, έλεγχε την πληρότητα του φακέλου και βεβαίωνε το φόρο.
Μετά την έκδοση της ως άνω Απόφασης (την οποία επισυνάπτουμε), το ελάχιστο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας ανέρχεται σε 62-63 ημέρες.
Στο ανωτέρω χρονικό διάστημα δεν υπολογίζεται ο χρόνος, ο οποίος απαιτείται (προ της αποστολής της δήλωσης) για τη θεώρηση του γνησίου των υπογραφών των δηλούντων πολιτών, οι οποίοι πλέον πρέπει να απευθύνονται στα ΚΕΠ ή στα Αστυνομικά Τμήματα, ή να προσπαθούν οι ίδιοι, με ηλεκτρονικά μέσα, που δεν γνωρίζουν να τα χειρίζονται, ή δεν διαθέτουν τον απαιτούμενο χρόνο, ΕΝΩ ΠΡΟ ΚΟΡΟΝΟΪΟΥ, το γνήσιο των υπογραφών εβεβαιώνετο από τους συμβολαιογράφους, κατά τα προβλεπόμενα από το νόμο, χωρίς καμία επιβάρυνση των συναλλασσόμενων».
Οι συμβολαιογράφοι αναφέρουν επίσης ότι σήμερα εντός τριών ημερών από την παραλαβή της δήλωσης από την Δ.Ο.Υ., ο αρμόδιος υπάλληλος διαπιστώνει την επισύναψη ή μη των απαιτούμενων και μόνο δικαιολογητικών (παρ. 6 της άνω απόφασης), χωρίς να επαληθεύει το περιεχόμενο της δήλωσης, με τα οριζόμενα στην κείμενη νομοθεσία και εντός των επόμενων εξήντα (60) ημερών (παρ. 7 της Απόφασης) πραγματοποιείται η επαλήθευση.
«Η διαδικασία αυτή, εκτός των πολυάριθμων και ιδιαιτέρως σοβαρών πρακτικών προβλημάτων -η δαιδαλώδης περιπτωσιολογία των οποίων δεν δύναται να αναπτυχθεί σε ένα συνοπτικό κείμενο-, δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας, ως προς την ορθή συμπλήρωση της δήλωσης και του προκύψαντος, βάσει αυτής, φόρου, που καλείται να καταβάλει ο υπόχρεος, ενόψει και της υπογραφής του μεταβιβαστικού συμβολαίου» αναφέρουν στην επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό οι συμβολαιογράφοι τονίζοντας:
«Δεν εξυπηρετεί ούτε τον φορολογούμενο πολίτη, ούτε και τις αρμόδιες φορολογικές αρχές, οι οποίες καλούνται να «σκύψουν» πάνω στον ίδιο φάκελο και στην ίδια υπόθεση ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ, αντί να ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ κατά τον χρόνο παραλαβής της δήλωσης, πραγματοποιώντας, πλην του ελέγχου της πληρότητας των επισυναπτομένων και κατά Νόμο απαιτούμενων εγγράφων, ΚΑΙ τον έλεγχο της ορθότητας των στοιχείων της, βάσει της κείμενης νομοθεσίας και να την περαιώνουν, όπως μέχρι σήμερα και επί σειρά ετών γινόταν, παρέχοντας στον πολίτη ασφάλεια δικαίου και ασφάλεια των συναλλαγών, και στην ελέγχουσα φορολογική αρχή συντόμευση της σχετικής διαδικασίας».
Στην επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό οι συμβολαιογράφοι ενδεικτικά και μόνο αναφέρουν ότι ειδικά σε περιοχές εκτός σχεδίου, αλλά και σε περιοχές που εντάχθηκαν στο σχέδιο μετά τις 14-3-1983, όπου πολλές οδοί εμφανίζονται στους χάρτες του τμήματος Αντικειμενικών Αξιών του Υπουργείου Οικονομικών ως ανώνυμες, ο ακριβής προσδιορισμός της θέσης ενός ακινήτου είναι εξαιρετικά δυσχερής.
«Σε αυτές τις περιπτώσεις παρουσιάζεται το φαινόμενο της διακύμανσης της αξίας ενός ακινήτου (π.χ. από 150.000 ευρώ έως και 800.000 ευρώ) και κατά συνέπεια του φόρου αυτού, οπότε για λόγους ασφαλείας των συναλλαγών, επιβάλλεται το σχετικό συμβόλαιο να υπογραφεί, μετά το πέρας των 60 ημερών, δηλαδή αφού έχει περαιωθεί η δήλωση φόρου από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., κατά τα οριζόμενα στην παρ. 7 της άνω απόφασης» τονίζεται μεταξύ άλλων.
Οι συμβολαιογράφοι επισημαίνουν ακόμα ότι με βάση την όλη διαδικασία το περιβάλλον στη χώρα όχι μόνο δεν γίνεται ελκυστικό για επενδύσεις, αλλά μετατρέπεται σε «εχθρικό», ενώ ο υποτιθέμενος ηλεκτρονικός εκσυγχρονισμός δεν εξυπηρετεί ούτε τους πολίτες ούτε τους συμβολαιογράφους, ούτε και τους δημόσιους λειτουργούς που υποχρεούνται να εισέλθουν σε έναν κυκεώνα προβλημάτων.