Η Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου, πριν ιδρυθεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης (1977), ήταν το ανώτερο Πνευματικό Κέντρο της Κρήτης. Η Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου επί 50 και πλέον έτη (1935-1991) έδωσε για τα Δημοτικά Σχολεία όλης της χώρας περίπου 3500 δασκάλους-λες (50Χ70 απόφοιτοι κάθε έτος=3500).
Στην Ακαδημία μας δεν φοιτούσαν παιδιά μόνο της Κρήτης αλλά και από την άλλη Ελλάδα. Δεν ξέρω αν ήταν νόμος ή από έθιμο και παιδαγωγική ανάγκη οι πτυχιούχοι δάσκαλοι δεν διορίζονταν κοντά στον τόπο της κατοικίας των αλλά μακριά απ’ αυτόν.
Έτσι πολλοί δάσκαλοι από την Κρήτη πρωτοδιορίζονταν στην άλλη Ελλάδα (νησιωτική και ηπειρωτική) και ύστερα από δύο ή και περισσότερες τριετίες έπαιρναν μετάθεση για τον τόπο της κατοικίας των.
Τους δασκάλους αυτούς επί μισό αιώνα τους δίδασκαν καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων: θεολόγοι, φιλόλογοι, μαθηματικοί, φυσικοί, ψυχολόγοι, παιδαγωγοί, κοινωνιολόγοι, ειδικών μαθημάτων κ.ά μετεκπαιδευμένοι στο εξωτερικό με ειδική μόρφωση ο καθένας, με διδακτορικά διπλώματα ή και άλλες μεταπτυχιακές εργασίες.
Ένας από τους δασκάλους που είχαν τέτοιους καθηγητές στην Ακαδημία ήταν και ο δικός μου δάσκαλος, μακαρίτης (2005) Ηλίας Ριτσατάκης στο Δημοτικό Σχολείο Γρηγοριάς. Θυμούμαι τον τρόπο διδασκαλίας του για το κάθε μάθημα (Αναγνωστικό (γλώσσα), Ιστορία, Γεωγραφία, Αριθμητική κ.ά). Και εκτός από τα μαθήματα τη συμπεριφορά του για την καθαριότητα μας: χέρια, νύχια, μαλλιά (τότε υπήρχαν και ψείρες…). Αν έγινα εκπαιδευτικός το οφείλω και σ’ αυτόν τον άνθρωπο!
Τέτοιοι δάσκαλοι, αυτών των ικανοτήτων και δεξιοτήτων, πιστεύω ότι πρέπει να ήσαν και οι περισσότεροι απόφοιτοι της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου. Οι πιο διακεκριμένοι, οι καλύτεροι απ’ αυτούς τους δασκάλους εκλέγονταν για τη διοίκηση και την επίβλεψη της καλής λειτουργίας της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Έτσι είχαμε δασκάλους: Επιθεωρητές, προϊσταμένους γραφείων, σχολικούς συμβούλους κ.λπ.
Κάποιοι απ’ αυτούς προήχθησαν λίγο πριν συνταξιοδοτηθούν σε ειδικούς παρέδρους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου όπως οι: Βαβουρανάκης Χαράλαμπος, Ροδιτάκης Εμμανουήλ, Σταθάκης Χαράλαμπος, Μανδαλάκης Αντώνιος, Δασκαλάκης Ηρακλής κ.ά. Αυτοί οι δάσκαλοι, εκτός από τους δασκάλους των Δημοτικών Σχολείων, αποτελούν την πρώτη προσφορά της Ακαδημίας μας στην ελληνική κοινωνία επί τόσα χρόνια.
Η δεύτερη προσφορά της Ακαδημίας μας είναι εξίσου σημαντική και ανωτάτου μορφωτικού επιπέδου. Πρόκειται για την προαγωγή-εκλογή των περισσοτέρων καθηγητών της ως καθηγητών Πανεπιστημίου. Σημειωτέον ότι όλοι που έγιναν πανεπιστημιακοί είχαν διδακτορικά διπλώματα ή και άλλες μεταπτυχιακές εργασίες της ειδικότητάς των.
Τέτοιοι καθηγητές από την Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου για τα Πανεπιστήμια Κρήτης-Πατρών ήταν οι: (αλφαβητικά): 1) Βάμβουκας Μιχαήλ, 2) Δετοράκης Θεοχάρης, 3) Καλλέργης Ηρακλής, 4) Κρασανάκης Γεώργιος, 5) Κυπριωτάκης Αντώνιος, 6) Μετοχιανάκης Ηλίας, 7) Μιχαηλίδης Παναγιώτης, 8) Νικολιδάκης Μιχαήλ, 9) Πυργιωτάκης Ιωάννης (αντιπρύτανης), 10) Τρούλης Γεώργιος, 11) Στο Διδακτικό Επιστημονικό Προσωπικό του Πανεπιστημίου Κρήτης υπηρέτησε ως μουσικός ο Αντωνακάκης Θεόδωρος και η σύζυγός του Βίλμα Βερνάδου.
Αλλαγή του ονόματος της λεωφόρου
Η λεωφόρος Ακαδημίας επί τόσα χρόνια υπενθύμιζε το πνευματικό κέντρο της Κρήτης και επίσης υπενθύμιζε σε ντόπιους και ξένους τη γεννήτρα των δασκάλων… και ξαφνικά επί δημαρχίας του Κωνσταντίνου Ασλάνη (1995-2002) τον Ιούνιο του 1997, αν θυμάμαι καλά, ο δήμαρχος Ασλάνης για να τιμήσει τον αρχηγό του κόμματός του Ανδρέα Παπανδρέου (ο Ασλάνης πριν από δήμαρχος ήταν βουλευτής του ΠΑΣΟΚ 1982-1989) αποφασίζει στην επέτειο του θανάτου του (23-6-1996) να αλλάξει το όνομα της λεωφόρου Ακαδημίας.
Εγώ προσωπικά θυμάμαι ότι τα αποκαλυπτήρια της πινακίδας: Λεωφόρος Ανδρέα Παπανδρέου, στην αρχή της λεωφόρου (πάνω από τον κινηματογράφο (τότε) Όαση) τα έκανε η χήρα σύζυγος του Ανδρέα Παπανδρέου Δήμητρα, παρουσία του δημάρχου Ασλάνη, συγγενών και φίλων του τιμωμένου και άλλων πολιτικών παραγόντων. Ο κ. Ασλάνης είχε αποτύχει να ξαναεκλεγεί βουλευτής και ήθελε να τιμήσει και το κόμμα του και τον αρχηγό του (μακαρίτη) Α. Παπανδρέου.
Πρόταση επαναφοράς του ονόματος της λεωφόρου
Ύστερα απ’ αυτά, κύριε δήμαρχε του Ηρακλείου, κ. Λαμπρινέ, νομίζω ότι ήρθε η σειρά σας και καλά θα κάνετε, να επαναφέρετε το όνομα της λεωφόρου με το όνομα λεωφόρος Ακαδημίας, όπως ήταν πρώτα, όχι για να υποτιμηθεί ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Ο Α. Παπανδρέου ήταν ένας άξιος πολιτικός και αξίζει να δοθεί το όνομά του σε άλλο δρόμο του Ηρακλείου (π.χ. στη λεωφόρο Ατλαντίδος, ή στη λεωφόρο Καζαντζίδη, ή στο δρόμο από το Γιόφυρο έως το ΠΑΓΝΗ, ή στη λεωφόρο Ικάρου όση είναι στην Ηρακλείου να ονομασθεί λεωφόρος Ανδρέα Παπανδρέου και όση είναι στην Αλικαρνασσό να παραμείνει λεωφόρος Ικάρου, ή σε όποιον άλλο δρόμο εσείς, ως δήμος, νομίζετε καλύτερο να δώσετε το όνομα του άξιου πολιτικού!
Η Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου επί τόσα χρόνια ελάμπρυνε το Ηράκλειο, κ. Λαμπρινέ, να ξαναδώσετε το όνομα της Ακαδημίας στο δρόμο που της πρέπει… Κι εγώ και άλλοι διαπρεπείς άνθρωποι είχαμε διαμαρτυρηθεί εγγράφως στο παρελθόν. Όμως η φωνή μας ήταν “φωνή εν τη ερήμω”.
Εγώ ως τελευταίος διευθυντής της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου παρέδωσα τα της Ακαδημίας τέλος Ιουνίου του 1991 σε επιτροπή του Πανεπιστημίου Κρήτης, ύστερα από εντολή του Υπουργείου Παιδείας και θεωρώ πνευματικό μου χρέος να διαμαρτυρηθώ δημοσίως γιατί η Παιδαγωγική Ακαδημία μας, ως πνευματικό ίδρυμα τείνει να ξεχασθεί. Επί τόσα χρόνια έδωσε πολλά… να ξαναπάρει το όνομά της! Λεωφόρος Ακαδημίας! Η ιστορία θα μας κρίνει…
Παρακαλώ κ. δήμαρχε, ενεργήσετε αρμοδίως… Ευχαριστώ.
Αύγουστος 2019.
*Ο Αντώνης Σοφουλάκης σπούδασε Θεολογία, Φιλολογία και Παιδαγωγικά. Ίδρυσε και διηύθυνε το ιδιωτικό εξατάξιο Γυμνάσιου του στην Επισκοπή Πεδιαδός, το 1973 έγινε δημόσιο. Υπηρέτησε στη Σχολή Νηπιαγωγών Χανίων και στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου.
Διετέλεσε διευθυντής και των δύο. Τώρα είναι συνταξιούχος πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου