Στις σοβαρές, όπως τονίζουν, δυσλειτουργίες και τα προβλήματα που διαρκώς ανακύπτουν λόγω της γενικευμένης υποστελέχωσης όλων των Τμημάτων των Υπηρεσιών των Εφορειών Αρχαιοτήτων αναφέρεται το Τοπικό Παράρτημα Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, με επιστολή του προς το Υπουργείο και την υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, «απαιτώντας την πολιτική παρέμβαση του ΥΠΠΟ για να δοθούν λύσεις προς όφελος τόσο των εργαζόμενων όσο και των πολιτών».
Μάλιστα, όπως αναφέρεται, η υποστελέχωση φέρνει την καθυστέρηση στη διεκπεραίωση των υποθέσεων που έχει ως αποτέλεσμα «οι υπάλληλοι των Υπηρεσιών μας να γίνονται αποδέκτες παραπόνων, οχλήσεων, απαξιωτικής συμπεριφοράς, λεκτικής βίας, απειλών, ακόμα και απόπειρες χειροδικιών από πλευράς των ιδιωτών και των μηχανικών τους αλλά και αποδέκτες εξωδίκων και άλλων επαπειλούμενων διώξεων από πλευράς των δικηγόρων των ιδιωτών. Πρόσφατα χρειάστηκε η καταγεγραμμένη επέμβαση της ομάδας ΔΙΑΣ για να αποφευχθούν τα χειρότερα…».
Στην επιστολή τονίζονται τα εξής:
«Με την παρούσα επιστολή επανερχόμαστε για πολλοστή φορά στο πρόβλημα της υποστελέχωσης των Εφορειών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, απαιτώντας την πολιτική παρέμβαση του ΥΠΠΟ για να δοθούν λύσεις προς όφελος τόσο των εργαζόμενων όσο και των πολιτών.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά κατά την εκτέλεση των υπηρεσιακών μας καθηκόντων, ενός έργου πραγματικά πολυσύνθετου, είναι πλέον πολλά και δυσεπίλυτα και για τον λόγο αυτό πέρα από την αγωνία και τον προβληματισμό μας εκφράζουμε και την έντονη δυσαρέσκειά μας.
Ο τεράστιος όγκος υποθέσεων ιδιωτών και φορέων που κατακλύζουν διαρκώς τις Υπηρεσίες μας είναι δυσανάλογα μεγάλος σε σχέση με το προσωπικό που εργάζεται στις Υπηρεσίες μας. Μάλιστα, η υποστελέχωση των Τμημάτων Διοικητικού Οικονομικού και Έργων επιβαρύνουν περαιτέρω τους Αρχαιολόγους των Εφορειών, καθώς καλούμαστε να διεκπεραιώσουμε και υποθέσεις που υπό κανονικές συνθήκες θα εξέταζαν συνάδελφοι άλλων ειδικοτήτων.
Έτσι, όχι μόνο αρχιτεκτονικές μελέτες κι επιβλέψεις έργων, αλλά κάθε είδους έγγραφα και υποθέσεις διεκπεραιώνονται από αρχαιολόγους, παράλληλα με την ιδιαίτερα χρονοβόρα συμμετοχή μας σε επιτροπές».
Η εικόνα των Υπηρεσιών
Σε άλλο σημείο της επιστολής της αναφέρεται για την εικόνα των Εφορειών:
«Οι σοβαρές δυσλειτουργίες και τα προβλήματα που διαρκώς ανακύπτουν λόγω της γενικευμένης υποστελέχωσης όλων των Τμημάτων των Υπηρεσιών δεν έχουν μέχρι σήμερα οδηγήσει στην ανάληψη κάποιας πρωτοβουλίας από την πλευρά του Υπουργείου, ώστε να κατορθώνουν οι εργαζόμενοι να επιτελούν με τον βέλτιστο τρόπο τα καθήκοντά τους προς όφελος των μνημείων, των πολιτών και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου υπηρετούν 2 αρχαιολόγοι, Τμήμα Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, η μία εκ των οποίων είναι προϊσταμένη, ενώ δεν υπάρχει αρχαιολόγος στο Τμήμα Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μνημείων.
Στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου στο Τμήμα Βυζαντινών Αρχαιοτήτων υπηρετούν 2 αρχαιολόγοι συν την Τμηματάρχη, που επιπλέον εκτελεί και χρέη αναπληρώτριας διευθύντριας.
Στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων οι αρχαιολόγοι που υπηρετούν στο Τμήμα Βυζαντινών είναι 3 συν την Τμηματάρχη και στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, την ειδικότητα των αρχαιολόγων βυζαντινής ειδίκευσης καλύπτουν μόλις δύο συνάδελφοι.
Αντίθετα, διαπιστώνουμε ότι η επικρατούσα κατάσταση συνεχώς επιβαρύνεται. Συγκεκριμένα:
• Λόγω του τεράστιου όγκου των υποθέσεων και των χιλιάδων αιτημάτων που εισέρχονται στην Υπηρεσία είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη η εμπρόθεσμη διεκπεραίωσή τους, με βάση τα οριζόμενα σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
• Η καθυστέρηση αυτή μεγαλώνει περισσότερο, καθώς οι αρχαιολόγοι των δύο τμημάτων επιφορτιζόμαστε και με διοικητικές και άλλες εργασίες ως αποτέλεσμα της υποστελέχωσης και των υπολοίπων Τμημάτων της Υπηρεσίας (ΤΔΟΥ, ΤΑΕΜ).
• Η καθυστέρηση στη διεκπεραίωση των υποθέσεων έχει ως αποτέλεσμα οι υπάλληλοι των Υπηρεσιών μας να γίνονται αποδέκτες παραπόνων, οχλήσεων, απαξιωτικής συμπεριφοράς, λεκτικής βίας, απειλών, ακόμα και απόπειρες χειροδικιών από πλευράς των ιδιωτών και των μηχανικών τους αλλά και αποδέκτες εξωδίκων και άλλων επαπειλούμενων διώξεων από πλευράς των δικηγόρων των ιδιωτών. Πρόσφατα χρειάστηκε η καταγεγραμμένη επέμβαση της ομάδας ΔΙΑΣ για να αποφευχθούν τα χειρότερα… Η απαξιωτική αυτή συμπεριφορά έχει ως πρώτους αποδέκτες εμάς, ως χειριστές των υποθέσεων, ακολούθως, δε, συνολικά την εικόνα της Υπηρεσίας και τη σχέση της με τον πολίτη.
· Λόγω του τεράστιου όγκου εργασίας που επιφορτιζόμαστε και των διαρκών πιέσεων που δεχόμαστε από τους πολίτες, έχει καταστεί κανονικότητα πλέον η υπερωριακή μας απασχόληση τόσο εντός της Υπηρεσίας όσο και εν συνεχεία στα σπίτια μας, καθ’ υπέρβαση συστηματικά της οκτάωρης και πενθήμερης εργασίας. Επιπλέον, λόγω των διαρκών πιέσεων που δεχόμαστε για τη διεκπεραίωση των υποθέσεων των ιδιωτών, συχνά δεν κάνουμε χρήση ούτε καν των προβλεπόμενων εκ του νόμου κανονικών αδειών καθώς και των υπολοίπων προβλεπόμενων αδειών για την εκτέλεση του επιστημονικού μας έργου».
«Άγχος, απογοήτευση και εργασιακή εξουθένωση»
«Οι πολύ δυσμενείς εργασιακές συνθήκες» επισημαίνεται «επιφέρουν στους συναδέλφους διαρκές άγχος, απογοήτευση και εργασιακή εξουθένωση. Επιπροσθέτως, η άσκηση καθηκόντων αρχαιολόγων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου ως Γραμματέων στο Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Κρήτης, παράλληλα με τα αρχαιολογικά τους καθήκοντα, ως υπεύθυνους περιοχών με ιδιαίτερο φόρτο εργασίας, επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τις εργασιακές συνθήκες των αρχαιολόγων και δυσχεραίνει τη λειτουργία της Υπηρεσίας.
Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των εισερχομένων εγγράφων είναι αντιστρόφως ανάλογος με τον διαρκώς μειούμενο αριθμό των υπηρετούντων συναδέλφων που αποχωρούν από τις Υπηρεσίες εξαιτίας συνταξιοδοτήσεων, μετατάξεων, ακόμα φυσικών απωλειών, ωστόσο οι θέσεις αυτές ουδέποτε καλύπτονται.
Συνολικά η Αρχαιολογική Υπηρεσία είναι μια υπηρεσία που το προσωπικό της μειώνεται συνεχώς και «γερνάει», καθώς οι προσλήψεις δεν καλύπτουν ούτε κατά το ήμισυ τις για διάφορους λόγους αποχωρήσεις από την Υπηρεσία. Η εικόνα της υποστελέχωσης και της εντατικοποίησης της εργασίας στις Υπηρεσίες της Κρήτης δεν διαφέρει καθόλου από την ασφυκτική κατάσταση των Εφορειών Αρχαιοτήτων σε όλη την Ελλάδα, ακόμη και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ως εκ τούτου, σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί λύση του προβλήματος αυτά που κατά καιρούς έχουν ακουστεί για υποχρεωτικές μετακινήσεις υπαλλήλων. Η λύση περνά μόνο μέσα από τον άμεσο προγραμματισμό προσλήψεων».
Ο Σύλλογος καταλήγοντας ζητά:
«Όλα τα προβλήματα που εκτέθηκαν το ΥΠΠΟ τα γνωρίζει καλύτερα από όλους και ζητούμε να γίνει αποδεκτό το πάγιο, αλλά μη υλοποιημένο αίτημά μας, προς όλους τους Υπουργούς Πολιτισμού διαχρονικά, για:
· Άμεση στελέχωση των Αρχαιολογικών Υπηρεσιών.
· Ζητούμε την προκήρυξη διαγωνισμών για όλες τις ειδικότητες των Υπηρεσιών μας με οποιονδήποτε αποδεκτό από τη Νομοθεσία τρόπο.
· Ζητούμε την πρόσληψη εργαζομένων όλων των ειδικοτήτων σε όλα τα τμήματα των Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ και ειδικότερα στις Περιφερειακές Υπηρεσίες, όπως αυτές της Κρήτης.
Με τις προσλήψεις αυτές και δη στις επαρχιακές πόλεις που στενάζουν από την ανεργία και τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής, οι εκατοντάδες ειδικευμένοι και ανειδίκευτοι επισφαλώς εργαζόμενοι θα αποκτήσουν μόνιμη και σταθερή εργασία, θα βοηθήσουν άμεσα το έργο των Υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό θα πάψει να υφίσταται και το δυσάρεστο και πολύ ανησυχητικό φαινόμενο της απουσίας μιας ολόκληρης γενιάς αρχαιολόγων και άλλων ειδικοτήτων από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Ζητούμε να δείξετε την πολιτική βούληση που θα θέσει σε προτεραιότητα τη λύση όλων των προβλημάτων που εκτέθηκαν παραπάνω. Διαφορετικά, ως πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ θα είστε υπεύθυνη για τις δυσκολίες εκτέλεσης του αρχαιολογικού έργου μας και για την ψυχική και σωματική εξουθένωση των υπαλλήλων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που αυτή η κατάσταση επιφέρει».