ΒΟΑΚ 1. ΒΟΑΚ 2. ΒΟΑΚ 3. Κάπως έτσι «οραματίζεται» η κυβέρνηση την κατασκευή του νέου βόρειου οδικού άξονα, τον οποίο σύμφωνα με τις διαρροές που υπάρχουν, αναμένεται να κατασκευάσει σε τρία κομμάτια.
Όπως ήδη έχει αποκαλύψει η «Π», το σχέδιο της κυβέρνησης για έναν ενιαίο βόρειο οδικό άξονα από την Κίσσαμο ως τη Σητεία με σύμβαση παραχώρησης, έχει προ καιρού εγκαταλειφθεί, αφού το κυβερνητικό επιτελείο, παρά τις φιλόδοξες δηλώσεις του, δεν είχε λάβει υπόψη σοβαρά δεδομένα και ανυπέρβλητα εμπόδια.
Αφού το κυβερνητικό επιτελείο και το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών αντιλήφθηκαν την πραγματικότητα, επιχειρούν τώρα μέσα σε χρόνο ρεκόρ να προχωρήσουν την τμηματική κατασκευή του βόρειου οδικού άξονα, σε μια προσπάθεια να μη φανεί για μία ακόμα φορά αναξιόπιστος ο υπουργός Χρήστος Σπίρτζης, ο οποίος έχει δεσμευθεί σε όλους τους τόνους ότι μέσα στον Ιούνιο θα ανακοινώσει σαφές χρονοδιάγραμμα για το νέο αυτοκινητόδρομο.
Για να μην εκτεθούν, λοιπόν, για πολλοστή φορά κυβέρνηση και Υπουργείο στην Κρήτη, πραγματοποιείται η επεξεργασία του μοντέλου που έχει ήδη ανακοινώσει η «Π» με τρία διαφορετικά μοντέλα χρηματοδότησης, για τρία διαφορετικά τμήματα του βόρειου οδικού άξονα.
Τονίζεται βέβαια ότι και σε αυτή την περίπτωση, με βάση το σχεδιασμό, μένει εκτός το τμήμα Άγιος Νικόλαος – Σητεία. Σύμφωνα με τις διαρροές της κυβέρνησης, το τμήμα από τα Χανιά ως και τη Χερσόνησο θα κατασκευαστεί με σύβαση παραχώρησης.
Το τμήμα από τη Χερσόνησο ως και τη Νεάπολη Λασιθίου με Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και πρόβλεψη «πληρωμών διαθεσιμότητας», ενώ το τρίτο έργο από τη Νεάπολη ως τον Άγιο Νικόλαο, αναμένεται να κατασκευαστεί ως κλασικό Δημόσιο Έργο.
Στελέχη της αγοράς ωστόσο, δεν βλέπουν τις συγκεκριμένες σκέψεις της κυβέρνησης ιδιαίτερα θετικά, εκτιμώντας πρώτον ότι με αυτό το μοντέλο καλύπτονται το πολύ 194 χιλιόμετρα του βόρειου οδικού άξονα, ενώ δεύτερον δεν θεωρείται καθόλου δεδομένη η βιωσιμότητα του έργου.
Ίσως μάλιστα είναι αυτός και ο λόγος που η κυβέρνηση έχει επιτρέψει τις συγκεκριμένες διαρροές, ώστε να «μετρήσει» αντιδράσεις, αλλά και να προετοιμάσει την πιθανή τροποποίηση των δηλώσεων του υπουργού, αν τελικά προχωρήσει σε ανακοινώσεις ως το τέλος Ιουνίου.
Τα μοντέλα
Όπως όλα δείχνουν πάντως, η κυβέρνηση επεξεργάζεται την κατασκευή των έργων με βάση τα συγκεκριμένα μοντέλα, ώστε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της «χαμηλής κυκλοφορίας» που επικαλείται σε διάφορα τμήματα, αλλά και το γνωστό θέμα της Eurostat, σύμφωνα με το οποίο αν η συμμετοχή του κρατικού ταμείου σε δημόσιο έργο υπερβαίνει το 50% της κατασκευής, τόσο το κόστος εγγράφεται στο δημόσιο χρέος και στο έλλειμμα.
Έτσι λοιπόν, αναφορικά με το μοντέλο που επεξεργάζεται το Υπουργείο Υποδομών για το τμήμα από Χανιά μέχρι τη Χερσόνησο, υπολογίζει ένα συνολικό κόστος μεταξύ 1,1 και 1,3 δισ. ευρώ, μέσα από πιθανότατα τριακονταετή σύμβαση παραχώρησης. Για το συγκεκριμένο τμήμα εξετάζεται παράλληλα και η επιβολή «σκιωδών διοδίων» με τον παραχωρησιούχο να επιδοτείται με συγκεκριμένο ποσό ανά διερχόμενο όχημα. Σ’ αυτό το μοντέλο το Δημόσιο αναμένεται να δώσει τα 500 εκατομμύρια μέσω δανεισμού και το υπόλοιπο ποσό να αναζητηθεί από ιδιωτικά κεφάλαια.
Τα προβλήματα αρχίζουν στο τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη, όπου οι επίσημα καταγεγραμμένες κινήσεις οχημάτων, σύμφωνα με το κυβερνητικό επιτελείο, είναι πολύ μικρότερες, συγκρινόμενες με τα υπόλοιπα τμήματα. Γι’ αυτό συζητείται η επιλογή της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, μέσα από «πληρωμές διαθεσιμότητας».
Το συγκεκριμένο μοντέλο εφαρμόζεται σε πολλά πλέον έργα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ με βάση αυτό, το Δημόσιο πληρώνει ένα «ενοίκιο» στον ανάδοχο και διαχειριστή του έργου, εφόσον καλύπτει συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας. Επειδή οι πληρωμές σε αυτό το μοντέλο καταβάλλονται με την παράδοσή του, εκτιμάται ότι, η κατασκευή του συγκεκριμένου τμήματος, που υπολογίζεται σε 250 εκατομμύρια ευρώ, είναι ευκολότερο και ταχύτερο να προχωρήσει με βάση τις «πληρωμές διαθεσιμότητας».
Το τελευταίο τμήμα του βόρειου οδικού άξονα από τη Νεάπολη ως τον Άγιο Νικόλαο, υπολογίζεται ότι κοστίζει περί τα 50 εκατομμύρια, ένα ποσό που η κυβέρνηση διαθέτει για να υλοποιήσει το έργο ως δημόσιο. Σύμφωνα με το κυβερνητικό επιτελείο τα κονδύλια υπάρχουν, ενώ ο συγκεκριμένος διαγωνισμός μπορεί να προχωρήσει αρκετά γρήγορα.