Το τελευταίο -μέχρι το επόμενο- θανατηφόρο δυστύχημα πριν από λίγα 24ωρα στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, στο ύψος των Μαλίων, όπου σκοτώθηκε μία γυναίκα και τραυματίστηκαν τρεις ακόμη συνεπιβάτιδες του ίδιου οχήματος, δεν είναι η απόδειξη ότι ο ΒΟΑΚ είναι ένας “καταραμένος” δρόμος.
Είναι η απόδειξη ότι ο δρόμος των 313 χιλιομέτρων που ενώνει τη μία άκρη του νησιού με την άλλη είναι απλά, ένας εξαιρετικά επικίνδυνος δρόμος.
Ένα «πεθαμένο» οδικό δίκτυο που με ευκολία μπορεί να πάρει μαζί του στο θάνατο προσεκτικούς ή απρόσεκτους οδηγούς, κουρασμένα ή ξεκούραστα άτομα που κάθονται στο τιμόνι, πιωμένους ή νηφάλιους οδηγούς, εκδρομείς του νησιού ή εργαζόμενους που πάνε στο μεροκάματο.
Αυτά τα 313 χιλιόμετρα που σε ταξιδεύουν από την ανατολή μέχρι τη δύση της Κρήτης δεν είναι στο σύνολό τους κακοσυντηρημένα, επικίνδυνα, θανατηφόρα, ή όπως αλλιώς μπορεί να τα χαρακτηρίσει κανείς. Τους χαρακτηρισμούς αυτούς, τους διεκδικεί, δυστυχώς, το μεγαλύτερο μέρος του αυτοκινητοδρόμου.
Ασφάλεια, και αυτή υπό προϋποθέσεις, μπορεί να νιώσει κανείς μόνο στο 1/5 αυτής της διαδρομής. Εξαιρετικά μικρό νούμερο για να ρισκάρει κανείς όταν έχεις να κάνεις με ανθρώπινες ζωές.
Αυτό το 1/5 της διαδρομής, μεταφράζεται στα μόλις 51 χιλιόμετρα όπου διάσπαρτα συναντά κανείς προστατευτικό στηθαίο που δεν χωρίζει μόνο το ένα ρεύμα κυκλοφορίας με το άλλο, αλλά αποτελεί, ίσως το σύνορο, ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο…
Η γυναίκα που ξεψύχησε μέσα στο ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο με φίλες και συγγενείς της, θα είχε σωθεί, όπως και τόσοι άλλοι συνάνθρωποί μας, εάν κάποιες ποσότητες τσιμέντου είχαν στηθεί εκεί όπου πρέπει για να αποτρέψουν τον νυσταγμένο, απρόσεκτο, μεθυσμένο ή άτυχο οδηγό να περάσει απέναντι και θερίσει ανθρώπινες ζωές. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορεί να γίνει με την υπάρχουσα κατάσταση του δρόμου, τις υπάρχουσες λωρίδες κυκλοφορίας.
Ενδεικτικά από το Ιανουάριο του 2015 μέχρι και σήμερα σε αυτά τα 313 χιλιόμετρα έχουν σκοτωθεί 104 άνθρωποι, λένε τα στατιστικά! Και τα παραπάνω δεν αποτελούν έωλες διαπιστώσεις, αλλά ασφαλή συμπεράσματα που προκύπτουν από τα ίδια τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι αρμόδιοι.
Ένας από αυτούς ο Γ. Λιονάκης (ΕΣΥΠΡΟΤΑ) μας λέει ότι για να καταλάβουμε την αξία του στηθαίου, υπάρχουν παραδείγματα που επιβεβαιώνουν την σημασία της ύπαρξης του.
«Σκεφτείτε ότι το τμήμα από τα Λινοπεράματα μέχρι το ΚΤΕΟ, αυτό το προβληματικό κομμάτι, μας έδινε μέχρι και το 2008, οχτώ νεκρούς ετησίως. Ο αριθμός των θυμάτων μειώθηκε από τότε που τοποθετήθηκε προστατευτικό στηθαίο, έχοντας έξι νεκρούς μέσα σε 16 χρόνια».
Αρκεί όμως αυτό; Όχι, λένε όλοι όσοι συχνά θα ταξιδέψουμε και θα κινηθούμε επί του ΒΟΑΚ. Ένα κακό οδόστρωμα, με λακκούβες και σαμαράκια όπου η ολισθηρότητα έχει αποτελέσει πολλές φορές βασική αιτία για την πρόκληση ενός τροχαίου συμβάντος, σε συνδυασμό με την έλλειψη οδηγικής παιδείας που διακρίνει εμάς τους Κρητικούς, δημιουργούν ένα φονικό κοκτέιλ, κατατάσσοντας το νησί στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στις περιοχές όπου σημειώνονται τα περισσότερα ατυχήματα και δυστυχήματα.
Η αστυνόμευση που παρέχεται από την Τροχαία του ΒΟΑΚ δεν είναι η λύση. Είναι σίγουρα μία σημαντική βοήθεια, εάν σκεφτεί κανείς ότι βάσει στοιχείων από το 2011 που ιδρύθηκε η υπηρεσία, καταγράφηκε μείωση των περιστατικών, σε συνδυασμό και με την τοποθέτηση 36 καμερών σε όλο το δίκτυο.
Πόσα οχήματα κινούνται στον ΒΟΑΚ το χρόνο
Οι Αρχές διαθέτουν πλέον ένα εντυπωσιακό στατιστικό στοιχείο για την καθημερινή κυκλοφορία των οχημάτων, μετά από σχετικές μετρήσεις που πραγματοποίησε αρμόδια εταιρεία. Η μέτρηση αυτή έγινε το 2020 και παρότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί νέες μετρήσεις έκτοτε, εκτιμάται ότι ο αριθμός των οχημάτων έχει αυξηθεί σημαντικά.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του 2020, η ετήσια μέση ημερήσια κυκλοφορία στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης ανέρχεται σε περίπου 27.200 οχήματα. Ωστόσο, αυτός ο αριθμός αποτελεί το μέσο όρο, καθώς κατά τη θερινή περίοδο, με την αύξηση των επισκεπτών στο νησί, η κίνηση αυξάνεται αισθητά. Αντίθετα, τους χειμερινούς μήνες παρατηρείται μείωση στον αριθμό των οχημάτων που κινούνται στον ΒΟΑΚ.
Οι ώρες που… σκοτώνουν
Έχει παρατηρηθεί και καταγραφεί ότι τα πρωινά και τα απογεύματα έχουν καταγραφεί τα περισσότερα συμβάντα. Μεταξύ 7 με 9 το πρωί και 5 με 9 το απόγευμα δείχνουν τα στοιχεία ότι σημειώνονται οι περισσότερες τραγωδίες επί του ΒΟΑΚ.
«Είναι οι ώρες που οι άνθρωποι θα πάνε στην εργασία τους ή θα επιστρέψουν κουρασμένοι. Η κυκλοφορία είναι τότε μεγαλύτερη. Συνάνθρωποί μας που δεν έχουν ξεκουραστεί τη νύχτα, δεν έχουν κοιμηθεί καλά, ή επιστρέφουν στο σπίτι τους κουρασμένοι από τη δουλειά» σχολιάζει ο κ. Λιονάκης.
Τα στοιχεία των θυμάτων δείχνουν ότι ανήκαν στις παραγωγικές ηλικίες, αφού όπως παρατηρεί ο ίδιος οι πολύ νεαρές ηλιακές σκοτώνονται στις πόλεις. Από 36 έως 55 ετών και από 55 έως 70 ετών είναι οι άνθρωποι που χάθηκαν εκεί, το 2024.
Στη πλειοψηφία τους οι νεκροί είναι άνδρες, ενώ μάχη «στήθος με στήθος» δίνουν φέτος οι νομοί Χανίων και Ηρακλείου για το ποιος θα αναδειχθεί πρωταθλητής σε νεκρούς επί του ΒΟΑΚ για το 2024. Από εφτά νεκρούς έχουν οι προαναφερθέντες νομοί στο τμήμα του ΒΟΑΚ που τους αναλογεί, 2 νεκρούς ο νομός Ρεθύμνης και ευτυχώς χωρίς νεκρό είναι το Λασίθι.
Θανατηφόρα τροχαία στον ΒΟΑΚ ανά έτος
2015: 13 νεκροί 2016: 13 νεκροί
2017: 7 νεκροί 2018: 8 νεκροί
2019: 15 νεκροί 2020: 6 νεκροί
2021: 10 νεκροί 2022: 8 νεκροί
2023: 8 νεκροί 2024: 16 νεκροί
Σημειώνεται ότι τα δυστυχήματα που σημειώθηκαν προκλήθηκαν κυρίως εξαιτίας της εισόδου οχημάτων στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας. Εξαίρεση αποτελεί η θανατηφόρα εκτροπή μιας μηχανής στο τμήμα του ΒΟΑΚ που καλύπτει το νομό Ρεθύμνης
Επικίνδυνα σημεία
Με βάση τα στοιχεία του Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων Κρήτης, τα επικίνδυνα σημεία του αυτοκινητόδρομου ΒΟΑΚ ανά νομό είναι τα εξής:
Χανίων:
• κόμβος Ταυρωνίτη
• κόμβος Πλατανιά
• κόμβος Γαλατά
• κόμβος Καλυβών
Ρεθύμνου:
• περιοχή Ατσιπόπουλου
Ηρακλείου:
• περιοχή Μπαλί-Σισσών
• διασταύρωση Μαδέ (περιοχή Αγίας Πελαγίας)
• περιοχή Χερσονήσου
Λασιθίου:
• περιοχή Παχιάς Άμμου.