Μία σημαντική απώλεια μετρά τις πρώτες ώρες του 2022 το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας και η επιστημονική κοινότητα συλλήβδην.
Ο χρόνια διευθυντής του Ινστιτούτου Υπολογιστικών Μαθηματικών, ο οποίος για ένα διάστημα είχε διατελέσει πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΤΕ, Βασίλης Δουγαλής, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 73 ετών. Ανήμερα της ονομαστικής του εορτής, έχασε τη μάχη που έδινε τα τελευταία χρόνια με τον καρκίνο.
Το 2000 τού είχε απονεμηθεί το βραβείο εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας στη μνήμη του Βασίλη Ξανθόπουλου-Στέφανου Πνευματικού από τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
Σύμφωνα με την Επιτροπή Eπιλογής, το βραβείο είχε απονεμηθεί στον καθηγητή “διότι είναι άριστος δάσκαλος που εμπνέει τους φοιτητές με την ενδιαφέρουσα διδασκαλία του, τους καθιστά κοινωνούς της ουσίας των εννοιών, είναι ένας πανεπιστημιακός δάσκαλος με ήθος”.
Ήταν καθηγητής Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε πτυχίο Πολιτικού Μηχανικού από το Πανεπιστήμιο του Princeton και διδακτορικό δίπλωμα στα εφαρμοσμένα Μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο του Harvard. Επίσης, είχε διατελέσει επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Tennessee.
Είχε, επίσης, λάβει το βραβείο εξαιρετικής διδασκαλίας σε μεταπτυχιακό επίπεδο, Τμήμα Μαθηματικών, Παν/μιο Tennessee (1979).
Το «αντίο» του Στέφανο Τραχανά
Συγκινητικός είναι ο προσωπικός αποχαιρετισμός από τον διευθυντή Mathesis/Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης/ ΙΤΕ, κ. Στέφανο Τραχανά.
Το «αντίο» έχει ως εξής:
«Γνώρισα τον Βασίλη Δουγαλή κάποιες δεκαετίες πριν στο Κέιμπριτζ Μασσαχουσέτης, όταν κάναμε κι οι δύο τις μεταπτυχιακές μας σπουδές εκεί. Στη θεωρητική φυσική εγώ, στα εφαρμοσμένα μαθηματικά εκείνος. Και μας συνέδεσαν αμέσως τόσο κάποιες κοινές αξίες –η αγάπη για τα μαθηματικά και η λαχτάρα για την επιστροφή της δημοκρατίας στη χώρα μας– όσο και οι ριζικά διαφορετικοί χαρακτήρες μας.
Απέναντι στον δικό μου πληθωρικό ενθουσιασμό και τις ανεδαφικές ιδέες, ο Βασίλης ύφαινε πάντα ένα δίχτυ αμφιβολίας για την ικανότητα του ανθρώπου –και τη δική μας– να υπερβούμε τα όρια που θέτει η ζωή και οι ανθρώπινες αδυναμίες. Και δεν υποτιμούσε ποτέ την ανεξάντλητη ικανότητα του είδους μας για το χειρότερο.
Διαφορά χαρακτήρα αλλά και παιδείας. Γιατί ο Βασίλης Δουγαλής ήταν ο πιο βαθειά καλλιεργημένος ανάμεσα σε πολλούς ξεχωριστούς ανθρώπους που είχα την τύχη να γνωρίσω εκείνα τα χρόνια. Το διέκρινες γρήγορα στην εκλεπτυσμένη ποιότητα του λόγου του, στην στοχαστική διάθεση, στο παιγνίδι των αποχρώσεων καθώς και σε εκείνη τη λεπτή ειρωνεία πίσω από την οποία έκρυβε –έτσι κατάλαβα αργότερα– έναν πολύ ευαίσθητο άνθρωπο.
Πάνω απ’ όλα όμως ήταν εκείνη η βαθειά αίσθηση καθήκοντος που τον χαρακτήριζε κι έκανε τόσο ξεχωριστή την παρουσία του στις κορυφαίες θέσεις ευθύνης που οι συνάδελφοί του της επιστημονικής κοινότητας και του ΙΤΕ του εμπιστεύτηκαν. Τη διεύθυνση του Ινστιτούτου Υπολογιστικών Μαθηματικών αρχικά, και του ίδιου του ΙΤΕ αργότερα. Από τις θέσεις αυτές ο Βασίλης Δουγαλής κράτησε μόνο το υψηλό μερίδιο ευθύνης που τους αρμόζει και κανένα από τα προνόμια.
Ενώ η δημόσια εκπροσώπηση αυτών των θεσμών –απέναντι στις κρατικές αρχές και την κοινωνία– είχε πάντα αυτό το ιδιαίτερο άρωμα ποιότητας- αυτή την αριστοκρατική αύρα-που έχει η σκέψη ενός διανοούμενου επιστήμονα. Ένα είδος που έγινε ακόμα σπανιότερο με την αναχώρησή του.
Βασίλη Δουγαλή –παληέ μου φίλε– αυτή η αύρα πνευματικής και ηθικής ποιότητας που αφήνεις πίσω σου θα είναι μαζί μας για πολύ. Ως ένα μέτρο των πραγμάτων σε δύσκολους καιρούς. Σε ευχαριστούμε».