Η μια εμπλοκή διαδέχεται την άλλη στην υπόθεση της αγοράς των τεσσάρων ενετικών ναών από τον Δήμο Ηρακλείου, που προσκρούει σε νέα εμπόδια, τα οποία αυτή τη φορά αφορούν σε συγκεκριμένες νομικές διατάξεις. Όπως προκύπτει, νόμος του 2002 αναφέρει ότι ιστορικά διατηρητέα κτίσματα προ του 1453, τίθενται εκτός συναλλαγής.

«Αυτό», όπως εξηγεί ο πολιτικός προϊστάμενος της δημοτικής περιουσίας κ. Μανόλης Βασιλάκης, «σημαίνει ότι τα κτίσματα αυτά τίθενται εκτός συναλλαγής, καθώς θεωρούνται ότι ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο. Όμως την ίδια στιγμή και τα τέσσερα αυτά κτίσματα είχαν παραχωρηθεί ως ανταλλάξιμα σε συγκεκριμένους ιδιώτες, τους οποίους δεν θέλει ο Δήμος Ηρακλείου να παρακάμψει στην προσπάθεια του να αποκτήσει τα ιστορικά αυτά μνημεία».

Τον «γόρδιο δεσμό» θα κληθεί να λύσει το Υπουργείο Πολιτισμού στο οποίο σχεδιάζει να απευθυνθεί ο Δήμος Ηρακλείου, ζητώντας μια δίκαιη λύση ώστε αφενός να μπορέσει να αποκτήσει τα ακίνητα και παράλληλα να μην αδικηθούν οι ιδιοκτήτες.

Όπως είναι γνωστό, η υπόθεση της απόκτησης των τεσσάρων ενετικών ναών είναι ένα ζήτημα που διαχρονικά απασχολούσε τον Δήμο Ηρακλείου, και μάλιστα υπάρχει και ειλημμένη απόφαση για την αγορά τους. Μάλιστα, στο παρελθόν είχαν γίνει προχωρημένες συζητήσεις με τους ιδιοκτήτες των ναών, και στελέχη της Λότζια τα οποία προσπάθησαν να κλείσουν μια ικανοποιητική οικονομική συμφωνία. Ωστόσο παρά τις προσπάθειες, δε βρέθηκε ποτέ μέση λύση ανάμεσα στις δύο πλευρές για το ύψος της αποζημίωσης.

Ο κ. Βασιλάκης σημειώνει ότι έχουν γίνει συζητήσεις και με την τοπική αρχαιολογία όπου η κατεύθυνση που δίνει είναι ότι η κάθε περίπτωση θα εξεταστεί ξεχωριστά. Το γεγονός όμως αυτό, έχει προκαλέσει την αγωνία των ιδιοκτητών των ναών, οι οποίοι φοβούνται ότι ενδέχεται να γίνουν πιο περίπλοκα τα πράγματα και ενδεχομένως να προκύψει μια εξέλιξη που θα είναι δυσάρεστη.

Για το λόγο αυτό, όπως εξηγεί θα ζητηθούν σε πρώτη φάση εξηγήσεις από το υπουργείο Πολιτισμού, ώστε να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα κινηθεί ο Δήμος Ηρακλείου στα επόμενα του βήματα.

Σε κάθε περίπτωση η απόκτηση των τεσσάρων ναών από το Δήμο Ηρακλείου, είναι χωρίς υπερβολή λυτρωτική και για τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι είναι αντικειμενικά δύσκολο να μπορέσουν να αξιοποιήσουν με κάποιο τρόπο τις περιουσίες τους, αφού αποτελούν κτίσματα διατηρητέα, γεγονός που επιβάλλει αυστηρότατους περιορισμούς σε σχέση με το πλαίσιο αξιοποίησης τους.

Ωστόσο, το κρίσιμο ζητούμενο για το Δήμο Ηρακλείου είναι να κάνει γρήγορα την επόμενη κίνηση του, για να προχωρήσει στην απόκτηση των ναών που εμφανίζουν σοβαρά προβλήματα σε σχέση με τη στατική τους επάρκεια, πράγμα το οποίο αφενός σημαίνει ότι μπορεί να απειληθεί η δημόσια ασφάλεια, και  αφετέρου ότι το ενδεχόμενο να καταρρεύσουν, ή να υποστούν ανεπανόρθωτες ζημιές, θα σηματοδοτήσει την καταστροφή μνημείων μοναδικών που είναι πρακτικά αδύνατο να ξαναφτιαχτούν…

Οι τέσσερις ενετικοί ναοί

Όπως είναι γνωστό, οι τέσσερις ναοί που υπάρχουν στην  πόλη μας βρίσκονται σε μια κυριολεκτικά άθλια κατάσταση που απειλεί τη δημόσια ασφάλεια καθώς στο σύνολό τους τα κτήρια αυτά, εμφανίζουν βαθιές ρηγματώσεις, που εύκολα μπορεί να οδηγήσουν σε αποκολλήσεις τμημάτων των κτισμάτων.

Σύμφωνα με την αρμόδια εφορία αρχαιοτήτων, οι ναοί που χρονολογούνται από την περίοδο της Ενετοκρατίας, έγιναν Τεμένη κατά την τουρκοκρατία, και πουλήθηκαν σε ιδιώτες ως ανταλλάξιμα κτήματα, μετά την αποχώρηση των Τούρκων το 1922. Οι ναοί είναι κηρυγμένοι ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία.

Πρόκειται για τον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννη Βαπτιστή, που βρίσκεται στην οδό Καρτερού και είναι μια Λατινική Μονή του 13ου αιώνα, που αργότερα κατά την Τουρκοκρατία, μετατρέπεται σε τζαμί του Μαχμούτ Αγά, ή Σειτάν Ογλού, και σήμερα στεγάζεται εκεί κατάστημα ηλεκτρικών ειδών.

Ο δεύτερος ναός αφορά στο ναό του Αγίου Ονουφρίου, που είναι ορθόδοξος, που κατασκευάστηκε το 16ο αιώνα. Βρίσκεται στην οδό Τσικριτζή, με πρόσοψη στην 1866. Μπροστά από το ναό βρίσκονται σήμερα καταστήματα.

Η Αγία Αναστασία είναι ο τρίτος ναός που συμπεριελήφθη στο σχεδιασμό του δήμου, και είναι ένας ορθόδοξος ναός που κατασκευάστηκε επί ενετοκρατίας,  και μετέπειτα λειτούργησε ως τουρκικό τέμενος του Ρετζέτ Αγά. Βρίσκεται στη Δελημάρκου, και λειτουργεί ως  κατάστημα

Τέλος, ο  Άγιος Βενέτικος ορθόδοξος ναός της ενετοκρατίας, λειτούργησε μετέπειτα ως τουρκικό τέμενος του Καπετάν Ιμπραχήμ πασά στη συνοικία Βαρελιτζίδικα στην πλατεία του Αγίου Δημητρίου.