«Η ιστορία της Μαρί Κιουρί θα μας αφορά πάντα, όσο υπάρχουν άνθρωποι όσο υπάρχει αδικία, όσο η κοινωνική ανισότητα παραμένει πραγματικότητα.
Όμως θα μας αφορά πάντα και όσο η έμφυλη βία, ο ρατσισμός, η ανισότητα των δύο φύλων θα κυριαρχούν».
Αυτό επισημαίνει μιλώντας στην «Π» ο σκηνοθέτης της παράστασης «Μαρί Skłodowska Κιουρί» Θέμης Μαμουλίδης, ο οποίος συνυπογράφει και το κείμενο της παράστασης με την Παναγιώτα Πανταζή, μεταφράστρια επίσης της βιογραφίας που έγραψε η κόρη της Εύα.
Η Μαρί Κιουρί, η προσωπικότητα, ο δυναμισμός της, η ζωή, το έργο της, είναι ένα πρόσωπο που απασχολεί χρόνια τώρα τον σκηνοθέτη που στην περίοδο της καραντίνας ξαναδιάβασε τη συγκεκριμένη αυτοβιογραφία. «Ήταν σχεδόν αυθόρμητο, σε μια δυστοπική εποχή, να επιλέξω μια σκηνική αναμέτρηση με αυτή τη συγκλονιστική προσωπικότητα, κατά τη γνώμη μου, τη σημαντικότερη, ίσως, του εικοστού αιώνα» υπογραμμίζει.
Η διαδρομή και η ιστορία της Μαρί, μια ζωή σαν μυθιστόρημα, συγκινεί τον καθένα, ιδιαίτερως αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του ότι η Μαρί και ο Πιέρ Κιουρί αρνήθηκαν να κατοχυρώσουν την πατέντα οποιασδήποτε ανακάλυψής τους. «Σκεφτείτε μόνο τον ρόλο των φαρμακοβιομηχανιών και τα μυθικά ποσά που εισπράττουν από την κατοχύρωση της αδρά επιδοτούμενης πατέντας» αναφέρει ο κ. Μαμουλίδης.
Ο Θέμης Μαμουλίδης, γέννημα θρέμμα της ελληνικής περιφέρειας, αλλά και άνθρωπος που έζησε συνειδητά με την ιδιότητα του καλλιτεχνικού διευθυντή περισσότερα από δώδεκα χρόνια στην ελληνική περιφέρεια, επισημαίνει ότι η ελληνική περιφέρεια είναι σχεδόν απαξιωμένη.
Παράλληλα μιλώντας για το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο, τονίζει ότι είναι μεγάλη τύχη για τους Ηρακλειώτες». Ωστόσο διευκρινίζει ότι οι χώροι από μόνοι τους είναι νεκροί, αν δεν υπάρχουν οι άνθρωποι να τους ζωντανέψουν, να δώσουνε νόημα στην ύπαρξή τους.
Και εδώ, το Ηράκλειο, πρέπει να ομολογήσω, και να ευχαριστήσω, διαθέτει εξαιρετικές προσωπικότητες και στον χώρο της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, αλλά και στην τεχνική και διοικητική υποστήριξη. Είναι στο χέρι της πόλης να δημιουργήσει ένα δικό της μοναδικό μοντέλο, και ειλικρινά της αξίζει».
Ο κ. Μαμουλίδης μιλά ακόμα στην «Π» για τη σκηνοθεσία της παράστασης με κινηματογραφικούς όρους, την πολιτική, αφού διετέλεσε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, για το #metoo στο θέατρο και στην ανάγκη δημιουργίας ενός Εθνικού Σχεδίου για τον πολιτισμό.
«Σε πείσμα των καιρών, θα συνεχίσω να επιμένω σ’ αυτή την αυτονόητη προυπόθεση» καταλήγει.
«Η ιστορία της Μαρί Κιουρί θα μας αφορά πάντα, όσο υπάρχουν άνθρωποι, όσο υπάρχει αδικία»
-Πώς ήρθε σε σας η «Μαρί Skłodowska Κιουρί»;
Η Μαρί Κιουρί είναι ένα πρόσωπο που με απασχολεί χρόνια. Η προσωπικότητα, ο δυναμισμός της, η ζωή, το έργο της. Στην περίοδο της καραντίνας ξαναδιάβασα τη βιογραφία της κόρης της Εύας, σε μετάφραση Παναγιώτας Πανταζή. Ήταν σχεδόν αυθόρμητο, σε μια δυστοπική εποχή, να επιλέξω μια σκηνική αναμέτρηση με αυτή τη συγκλονιστική προσωπικότητα, κατά τη γνώμη μου, τη σημαντικότερη, ίσως, του εικοστού αιώνα.
-Πόσο μας αφορά σήμερα η ιστορία της;
Η ιστορία της Μαρί Κιουρί, θα μας αφορά πάντα, όσο υπάρχουν άνθρωποι, όσο υπάρχει αδικία, όσο η κοινωνική ανισότητα παραμένει πραγματικότητα. Όμως θα μας αφορά πάντα και όσο η έμφυλη βία, ο ρατσισμός, η ανισότητα των δύο φύλων θα κυριαρχούν. Καθένας μας θα ζήλευε την ιστορία της Κιουρί και καθένας θα ήθελε να έχει τη διαδρομή και την ιστορία μιας ζωής σχεδόν μυθιστορηματικής.
-Υπάρχει κάτι που λέει η ηρωίδα στο έργο σας που σας συγκινεί;
Ότι κάθε επιστημονική ανακάλυψη ανήκει στην παγκόσμια κοινωνία και επομένως πρέπει να διατίθεται δωρεάν και να μην την εκμεταλλεύεται κανένα οικονομικό συμφέρον.
Σκεφτείτε μόνο τον ρόλο των φαρμακοβιομηχανιών και τα μυθικά ποσά που εισπράττουν από την κατοχύρωση της αδρά επιδοτούμενης πατέντας. Η Μαρί και ο Πιέρ Κιουρί, αρνήθηκαν να κατοχυρώσουν την πατέντα οποιασδήποτε ανακάλυψής τους. Μόνο από την ανακάλυψη του ραδίου θα μπορούσαν να είναι για μερικούς αιώνες πάμπλουτοι.
Στην παράσταση υπάρχει
όλη η λογική του κινηματογράφου
-Υπογράφετε το έργο μαζί με την Παναγιώτα Πανταζή. Πώς είναι η διαδικασία συγγραφής ενός έργου μαζί με κάποιον άλλο;
Είναι μια συνασπαστική διαδικασία, η οποία σε βγάζει πολλές φορές από τα αδιέξοδα της μοναχικής δημιουργίας. Στην περίπτωση της Κιουρί, η Παναγιώτα Πανταζή έκανε μια εντυπωσιακή και εις βάθος έρευνα στη ζωή και το έργο της. Η συνέχεια ήταν πιο απλή. Είμαστε περήφανοι για το αποτέλεσμα (κείμενο) που παραδίδουμε στον θεατή.
-Όπως τονίζετε δημιουργήσατε μια παράσταση με κινηματογραφικούς όρους. Τι σημαίνει αυτό;
Στην παράσταση υπάρχει όλη η λογική του κινηματογράφου. Εξήντα εικόνες, μοντάζ, μουσική, αλλά και video, άλλοτε ειδικά κινηματογραφημένα κι άλλοτε από αρχειακό υλικό.
Οι ηθοποιοί χρησιμοποιούν παντού μικρόφωνα και το τελικό αποτέλεσμα φτάνει στον θεατή αβίαστα και με καθαρά κινηματογραφικές ισορροπίες. Είναι μια αρκετά ευαίσθητη όσο και επικίνδυνη ισορροπία. Νομίζω ότι μέχρι στιγμής το αποτέλεσμα φαίνεται να μας δικαιώνει.
-Πότε και με ποια κριτήρια ένα έργο γίνεται έργο σας;
Όταν βυθίζεσαι στον κόσμο ενός κειμένου ή της ζωής ενός προσώπου, όσο κι αν «κλέψεις» κάποιες στιγμές άλλων, αυτό που αναδύεται ως αποτέλεσμα, εάν η προσέγγιση είναι ειλικρινής, τότε μάλλον το έργο είναι δικό σου, η δική σου εκδοχή, η δική σου ματιά, μέσα από τις προσωπικές σου ευαισθησίες.
Ωστόσο, τα πάντα είναι θέμα Στιγμής και Αλήθειας.
«Σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου επιλέγω να είμαι παρών αλλά παράλληλα και όχι ως υποψήφιος βουλευτής»
-Έχετε εκλεγεί βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θελήσατε να είστε ξανά υποψήφιος; Έχει κλείσει για σας αυτό το κεφάλαιο;
Η σχέση μου με την πολιτική ξεκινάει από την εφηβεία μου. Αισθάνομαι πως έχω υποχρέωση να λειτουργώ ως ενεργός πολίτης. Ασχολήθηκα με την κεντρική πολιτική σκηνή για περισσότερα από πέντε χρόνια.
Δυστυχώς, οι άνθρωποι με όραμα δεν ήταν
η πλειονότητα του πολιτικού προσωπικού που γνώρισα
Σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου επιλέγω να είμαι παρών αλλά παράλληλα και όχι ως υποψήφιος. Οι υποψηφιότητες και πολύ περισσότερο το βουλευτικό αξίωμα απαιτεί απόλυτη αφοσίωση και όχι αποσπασματική. Σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου, επιλέγω να μείνω κοντά στα καλλιτεχνικά μου σχέδια, χωρίς να ξεκόβω από την κοινωνική πραγματικότητα.
-Η πολιτική σάς γοήτευσε περαιτέρω όταν τη γνωρίσατε από μέσα ή σας απογοήτευσε;
Η ενασχόληση με την πολιτική είναι μια σπουδαία υπόθεση. Απαιτεί όμως θυσίες και όραμα. Δυστυχώς, οι άνθρωποι με όραμα δεν ήταν η πλειονότητα του πολιτικού προσωπικού που γνώρισα…
Ταυτόχρονα πιστεύω πως βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό σημείο που η κοινωνία απαιτεί αλλαγή της συμπεριφοράς και των αντιλήψεων του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Και έχει δίκιο. Ο πολίτης πρέπει να παραμένει πολίτης και να αρνείται να αντιμετωπίζεται ως πελάτης.
«Η ελληνική περιφέρεια είναι σχεδόν απαξιωμένη»
-Σε συνέντευξη σας έχετε πει «Θα μπορούσα να ζω όλη μου τη ζωή περιοδεύοντας στην ελληνική περιφέρεια». Είναι απαξιωμένη η ελληνική περιφέρεια;
Είναι πάντα επίκαιρη κάθε ερώτηση που αφορά στην ελληνική περιφέρεια. Ως γέννημα-θρέμμα της ελληνικής περιφέρειας, αλλά και ως άνθρωπος που έζησε συνειδητά με την ιδιότητα του καλλιτεχνικού διευθυντή περισσότερα από δώδεκα χρόνια στην ελληνική περιφέρεια, αισθάνομαι πως έχω υποχρέωση να την υπηρετήσω. Είμαι μάλλον ο μόνος Έλληνας δημιουργός που επί τριάντα και πλέον χρόνια περιοδεύουν οι παραστάσεις του στην περιφέρεια.
Ναι, η ελληνική περιφέρεια είναι σχεδόν απαξιωμένη. Ουδέποτε υπήρξε ένα πραγματικό σχέδιο αποκέντρωσης και ανάπτυξης της περιφέρειας. Αν αυτό συνέβαινε, είναι βέβαιο πως θα είχαμε μια άλλη, καλύτερη κοινωνία συνολικά ως χώρα.
– Το θέατρο έκανε μία αυτοκάθαρση κατά τη γνώμη σας με τις καταγγελίες #metoo;
Ο δρόμος για την πραγματική κάθαρση στην κοινωνία και σε κάθε επαγγελματικό χώρο είναι μακρύς. Το θέατρο έκανε την αρχή, έβαλε ένα λιθαράκι, που οφείλει να ακολουθήσει ως αυτονόητη επιλογή το σύνολο της κοινωνίας.
Για περισσότερα από δέκα χρόνια αναφέρομαι στην ανάγκη δημιουργίας
ενός Εθνικού Σχεδίου για τον πολιτισμό
-Πώς βλέπετε το πολιτιστικό γίγνεσθαι σήμερα; Είστε αισιόδοξος;
Επί διακόσια χρόνια ο πολιτισμός, στην Ελλάδα λειτουργεί αποσπασματικά, χωρίς ουσιαστικό σχέδιο, αντιγρά- φοντας κατά καιρούς διάφορες ευρωπαϊκές πολιτικές.
Ελάχιστοι αντιλαμβάνονται ότι ο πολιτισμός δεν είναι ένα σύνθημα, αλλά μια τεράστια δύναμη που μπορεί να δημιουργήσει μια νέα δυναμική πραγματικότητα. Για περισσότερα από δέκα χρόνια αναφέρομαι στην ανάγκη δημιουργίας ενός Εθνικού Σχεδίου για τον πολιτισμό. Σε πείσμα των καιρών, θα συνεχίσω να επιμένω σ’ αυτή την αυτονόητη προυπόθεση…
«Το Ηράκλειο διαθέτει σήμερα μια από τις σημαντικότερες σκηνές στην Ελλάδα»
-Το Ηράκλειο μετά από αγώνα δεκαετιών απέκτησε το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο. Τι σημαίνει για μια πόλη της περιφέρειας μια τέτοια υποδομή;
Το Ηράκλειο διαθέτει σήμερα μια από τις σημαντικότερες σκηνές στην Ελλάδα. Πρέπει να αισθάνεστε τυχεροί. Εάν υπάρξει πολιτική βούληση και υπάρξει σχεδιασμός και συνεργασία αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, και κεντρικής κυβέρνησης, μπορεί να «χτίσει» μια υπέροχη πραγματικότητα μέσα από την αξιοποίηση των χώρων, των υποδομών, αλλά και της ιστορικής διαδρομής της πόλης.
Ωστόσο οι χώροι από μόνοι τους είναι νεκροί, αν δεν υπάρχουν οι άνθρωποι να τους ζωντανέψουν, να δώσουνε νόημα στην ύπαρξή τους. Και εδώ, το Ηράκλειο, πρέπει να ομολογήσω και να ευχαριστήσω, διαθέτει εξαιρετικές προσωπικότητες και στον χώρο της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, αλλά και στην τεχνική και διοικητική υποστήριξη. Είναι στο χέρι της πόλης να δημιουργήσει ένα δικό της, μοναδικό μοντέλο, και ειλικρινά της αξίζει.
Από σήμερα έως και την Κυριακή
Η παράσταση «Μαρί Skłodowska Κιουρί», θα παρουσιαστεί σήμερα Παρασκευή 10, αύριο Σάββατο 11 και την Κυριακή 12 Μαρτίου στις 9 το βραδυ στην αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού». Είναι μια παραγωγή της Ars Aeterna και του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου. Υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης.
Συντελεστές κείμενο: Θέμης Μουμουλίδης- Παναγιώτα Πανταζή, σκηνοθεσία, μουσική επιμέλεια: Θέμης Μουμουλίδης, σκηνικό-κοστούμια: Παναγιώτα Κοκκορού, μουσική: Αλεξάνδρα Μικρούτσικου, φωτισμοί: Νίκος Σωτηρόπουλος, Video-Art Work: Θωμάς Παλυβός, σχεδιασμός ήχου: Γιάννης Λαμπρόπουλος βοηθός σκηνοθέτη: Ανοιξιά Μπουντζιούκα, φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή, επικοινωνία: Ειρήνη Λαγουρού, διεύθυνση παραγωγής: Σταμάτης Μουμουλίδης, οργάνωση παραγωγής: Χριστίνα Μπάλλα.
Ερμηνεύουν: Μαρί Κιουρί: Κωνσταντίνα Τάκαλου, Ιρέν Κιουρί: Ιφιγένεια Καραμήτρου, Μπρόνια Σκλοντόφσκα: Κατερίνα Λυπηρίδου, Πιερ Κιουρί: Γιάννης Παπαδόπουλος.