Μεγάλες αναταράξεις στην Κρήτη φέρνει η «Συμφωνία του Παρισιού» καθώς το κρίσιμο στοίχημα για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ως το 2030, φαίνεται ότι περνά μέσα από τη δημιουργία τεράστιων πλωτών αιολικών πάρκων στην ανατολική Κρήτη. Η Κρήτη και ειδικότερα το ανατολικό τμήμα της, σε ένα «πέταλο» που περιλαμβάνει το βόρειο, ανατολικό και νότιο τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου, βρίσκονται στο «κόκκινο», αναφορικά με τις περιοχές που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων.
Ειδικότερα, οι περιοχές που χωροθετούνται για βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες τοποθετήσεις περιλαμβάνουν μια γεωγραφική κάλυψη που αναπτύσσεται νοητά από τα ανοικτά του κόλπου του Μεραμπέλλου έως τα νότια της Σητείας και τα ανατολικά της Ιεράπετρας. Σύμφωνα με τη μελέτη, η ανάπτυξη των αιολικών πάρκων γίνεται και στην βόρεια πλευρά του δήμου Αγίου Νικολάου περίπου ένα ναυτικό μίλι από την περιοχή του Αφορεσμένου.
Ειδικότερα, το οικόπεδο «Κρήτη 1» περιλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές από το Παλαίκαστρο έως και την Κάτω Ζάκρο, τον Ξερόκαμπο και την Αγία Ειρήνη.
Το οικόπεδο «Κρήτη 2» περιλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές που βρίσκονται σε θαλάσσιες περιοχές του Αγίου Αντωνίου, Αμυγδαλιάς, Βλυχάδας, Μιρωνικήτα, Βρουχά και πολύ κοντά στη Σπιναλόγκα.
Το οικόπεδο «Κρήτη 3» περιλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές βορειοανατολικά του ακρωτηρίου του Αγίου Ιωάννη και σε ευθεία γραμμή βόρεια του Μόχλου.
Τα δύο οικόπεδα «Κρήτη 4» περιλαμβάνουν θαλάσσιες περιοχές νότια από το Κάτω Χωριό, το Κουτσουνάρι τον Κόλυμπο και τον Κουτσουρά το ένα κομμάτι, καθώς και λίγο πάνω από το Στρογγυλό και το Κουφονήσι. Όπως είναι λογικό, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, η οποία ολοκληρώνεται μέσα στις επόμενες ημέρες ως το τέλος Νοεμβρίου, έχουν υπάρξει πλήθος αντιδράσεων, καθώς οι χωροθετήσεις προσκρούουν στις αντικειμενικές εξαιρέσεις που θέτει η ίδια η μελέτη, περί ύπαρξης αυξημένης τουριστικής ανάπτυξης και αρχαιολογικών χώρων.
Αρνητική ήταν η γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου Σητείας επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων. Το θέμα κυριάρχησε στην συνεδρίαση του σώματος υπό την προεδρία της κ. Μαρίας Γιαννακάκη.
Ο δήμαρχος Σητείας Γιώργος Ζερβάκης στην εισήγησή του ανέφερε ότι «πρόκειται για ένα σχέδιο που η κυβέρνηση έχει πρόθεση να εφαρμόσει σε όλη την επικράτεια. Σε ό,τι αφορά την περιοχή της Σητείας, χωροθετούνται τρεις περιοχές με την ονομασία Κρήτη 1 (ανατολικά του Αθερινόλακου), Κρήτη 3 (δυτικά των Δυονησάδων), Κρήτη 4 (τμήμα και πάλι στην περιοχή του Αθερινόλακου).
Πού θα γίνουν τα υπόλοιπα πάρκα
Η ανατολική Κρήτη όμως δεν είναι η μοναδική περιοχή στην οποία και χωροθετούνται πλωτά αιολικά πάρκα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι με βάση τον σχεδιασμό του αρμόδιου Υπουργείου, πλωτά αιολικά πάρκα προβλέπεται να δημιουργηθούν σε συνολικά 5 σημεία σε όλη τη χώρα.
Ειδικότερα, τα πάρκα προβλέπεται να δημιουργηθούν:
1Στην ανατολική Κρήτη, όπου εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν έργα συνολικής ισχύος 800 MW.
2Στη νότια Ρόδο, με τη μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ να κυμαίνεται μεταξύ 300 MW και 550 MW.
3Στο κεντρικό Αιγαίο σε Δονούσα και Γυάρο με τη μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ να κυμαίνεται μεταξύ 200 MW και 450 MW.
4Στον άξονα Εύβοιας-Χίου, με μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ τα 300 MW.
5Στο Ιόνιο Πέλαγος με μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ στα 450 MW.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα σχεδιασμό, τα πρώτα έργα θα κινητοποιήσουν επενδύσεις ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ και έως το 2050 πάνω από 28 δισεκατομμύρια ευρώ.
Με δεδομένο ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί έως σήμερα εγκατάσταση μονάδας παραγωγής αιολικής ενέργειας σε θαλάσσιο χώρο στην Ελλάδα, το «άνοιγμα» των συγκεκριμένων επενδύσεων αναμένεται να γίνει με δύο πιλοτικά έργα.
Πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αλλά και της διοίκησης της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων είναι η λειτουργία τους να έχει ολοκληρωθεί το διάστημα 2027-2028 ώστε αφενός να αποτελέσουν «πιλότο» για τη ανάπτυξη εφοδιαστικής αλυσίδας και αφετέρου να γίνουν… κυματοθραύστης για τις όποιες αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσει η κατασκευή τους.
Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τη «Συμφωνία του Παρισιού» την οποία έχει υπογράψει και η Ελλάδα, θα πρέπει να έχει επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και η ισχύς των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων πρέπει να αυξηθεί σε τουλάχιστον 60 GW έως το 2030 και 300 GW έως το 2050.
Ο ρόλος της Ελλάδας σε αυτή την προοπτική φαίνεται αφενός κομβικός και αφετέρου πολύ δύσκολος, καθώς μόλις το 19 % των πηγών ενέργειας στη χώρα αφορούν σε ανανεώσιμες πηγές, κάτι που σημαίνει ότι άμεσα η Ελλάδα, οφείλει να τριπλασιάσει, τουλάχιστον, τα αιολικά της πάρκα.
Τα στοιχεία για την παραγωγή ενέργειας
Αυτό συμβαίνει διότι, με βάση τα επίσημα στοιχεία, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά και ηλιακά πάρκα στην Ελλάδα ήταν 15.690 GWh και προήλθε από εγκαταστάσεις αιολικών και ηλιακών εγκαταστάσεων συνολικής ισχύος 7.987 MW.
Η αιολική ενέργεια προήλθε από χερσαία αιολικά πάρκα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ίση με 4.457 MW που παρήγαγαν ηλεκτρική ενέργεια ίση με 10.470 GWh.
Στο υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, όπου αποτυπώνεται ο ενεργειακός σχεδιασμός και οι στόχοι της χώρας, τονίζεται η αναγκαιότητα αύξησης των ΑΠΕ στο 65% της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το 2030 και στο 60% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με το διαθέσιμο προσχέδιο για το νέο ΕΣΕΚ και όπως ανακοινώθηκε στα τέλη του 2022, ο αναθεωρημένος στόχος της Ελλάδας για το 2030 που αφορά το μερίδιο των ΑΠΕ στην ηλεκτρική ενέργεια ορίζεται περίπου στο 80% προκειμένου να είναι συμβατό με το REPowerEU με ταυτόχρονη μείωση του ενεργειακού κόστους. Αυτό σημαίνει ότι οι συνολικές εγκαταστάσεις ΑΠΕ αναμένεται να αυξηθούν από τα σημερινά επίπεδα εγκατεστημένης ισχύος των περίπου 10 GW σε περίπου ίση με 28 GW έως το 2030. Επιπλέον, ο στόχος για αποθήκευση ενέργειας υπερδιπλασιάζεται και αναμένεται να είναι περίπου 7-8 GW έως το 2030 για να επιτευχθούν οι στόχοι των ΑΠΕ.