Από το 1962, που ο Ηλίας Ηλιού είχε πει το ιστορικό «θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα» στον Κωνσταντίνο Τσάτσο, έχουν περάσει δεκαετίες. Η ίδια φράση ωστόσο θα μπορούσε κάλλιστα σήμερα να αποδοθεί στους ιδιοκτήτες καφετεριών, εστιατορίων και μπαρ του Δήμου Ηρακλείου, οι οποίοι αισθάνονται «απολογούμενοι» αναφορικά με το θέμα των κοινόχρηστων χώρων.
Ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Επισιτισμού και Διασκέδασης νομού Ηρακλείου δίνει την δική του εκδοχή κι έρχεται να απαντήσει στη Δημοτική Αρχή για την πρόθεσή της να αφαιρέσει όλες τις κατασκευές εντός κι εκτός τειχών πόλης και να επιτρέψει μόνο τέντες και ομπρέλες, εφαρμόζοντας την απόφαση 602 του 2015. Οι επαγγελματίες υποστηρίζουν πως δεν θέλουν να έρθουν σε αντιπαράθεση με τον Δήμο ούτε και να πολώσουν το κλίμα, ωστόσο διευκρινίζουν πως θα ήθελαν από πλευράς δημοτικής αρχής να ακολουθηθεί μια λογική σύνθεσης και συνεργασίας και όχι μια νομική λογική, η οποία δεν λαμβάνει υπόψη πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, η υφιστάμενη κατάσταση στην πόλη δεν προκύπτει από ένα πλαίσιο απόλυτης ανομίας, αλλά από τις ανάγκες που διαμορφώνονται από τους ίδιους τους πολίτες για αναψυχή σε εξωτερικούς χώρους. Όπως τονίζουν μάλιστα, αν η δημοτική αρχή εφαρμόσει κατ’ απόλυτο τρόπο την απόφαση του 2015, τότε ουσιαστικά επιλέγει τη συρρίκνωση της επιχειρηματικότητας, τη μείωση χιλιάδων θέσεων εργασίας, αλλά και τη διαμόρφωση μιας πόλης χωρίς ζωή και κατανάλωση. Την ίδια στιγμή υποστηρίζουν πως ο Δήμος δεν λαμβάνει υπόψη ότι ακόμα και στο δημοτικό κατάστημα που διαθέτει, το οποίο έχει πολλούς εσωτερικούς χώρους, οι θαμώνες επιλέγουν κατά κανόνα τους εξωτερικούς, όπου υπάρχουν μόνιμες μεταλλικές κατασκευές και κατάλληλα διαμορφωμένο δάπεδο.
«Θα πρέπει να δούμε το θέμα πολιτικά και να αποφασίσουμε τι θέλουμε για την πόλη μας» επισημαίνει η πρόεδρος του Συνδέσμου Μαρία Αντωνακάκη – Χαλβατζή, που τονίζει ότι ήδη από το 2015 ζητήθηκε από τη δημοτική Αρχή, σε συνεργασία με την Παλιά Πόλη, την Αρχαιολογία και την Πολεοδομία, να καταρτιστεί μία μελέτη, η οποία να καθορίζει τον τρόπο κατασκευών σκιαδίων και λειτουργίας των καταστημάτων.
«Ουδέποτε πήραμε απάντηση στην πρότασή μας κι ουδέποτε υπήρξε διαβούλευση πέραν της συνάντησης που είχε πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο του 2015» προσθέτει. Όπως υποστηρίζει η κ. Αντωνακάκη, τα μέλη του Συνδέσμου επιδιώκουν στον ίδιο βαθμό με τη δημοτική Αρχή τη νομιμότητα, αλλά εντός ενός πλαισίου που θα αντιμετωπίζει τους επιχειρηματίες ως ισότιμους συνομιλητές κι όχι ως παράνομους και μπαταχτσήδες. Οι ισχυρισμοί της κ. Αντωνακάκη περί πρότασης μελέτης έρχονται να επιβεβαιωθούν από τη δημοτική Αρχή, η οποία μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να παρουσιάσει σχετική μελέτη για την ανάπλαση από τα Λιοντάρια ως και τη Λότζια αναφορικά με την έκταση των παραχωρούμενων χώρων, τις προσόψεις των καταστημάτων, τους χρωματικούς συνδυασμούς, τα υλικά των σκιαδίων, αλλά και τους περιορισμούς στο είδος των τραπεζοκαθισμάτων. «Από την πλευρά μας επιδιώκουμε μια λύση που θα λαμβάνει υπόψη και την άποψη της τοπικής κοινωνίας» τονίζει μεταξύ άλλων η κ. Αντωνακάκη. Αναφέρεται ότι και ο Σύνδεσμος Επισιτισμού και Διασκέδασης έχει πρόθεση να καταθέσει σχετική μελέτη, προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο της δημοτικής Αρχής. Είναι χαρακτηριστικό επίσης ότι ήδη από το 2010 υπήρξε πρωτοβουλία ιδιοκτητών με εκπόνηση σχετικής μελέτης από αρχιτεκτονικό γραφείο, η οποία είχε κατατεθεί, όπως αναφέρουν, στην Επιστημονική Επιτροπή Παλιάς Πόλης και Τειχών.
Αντίστοιχη άποψη με την πρόεδρο του Συνδέσμου έχει και ο μηχανικός που εκπροσωπεί τον Σύνδεσμο, Σπύρος Κωνιωτάκης. Σύμφωνα με τον κ. Κωνιωτάκη, κρίνεται επιβεβλημένο, έως ότου υπάρξει μια τελική μελέτη, να επιτευχθεί μια συνεργασία μεταξύ Δήμου και Συνδέσμου, η οποία να ξεκαθαρίζει, στο πλαίσιο του εφικτού κι αφού λάβει υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση, τη χρήση των κοινοχρήστων χώρων, το είδος των κατασκευών, αλλά και το είδος των στεγάστρων, με τη σύμφωνη γνώμη της Εφορείας Αρχαιοτήτων και Νεότερων Μνημείων.
Το παράδειγμα του Ρεθύμνου
«Όπου υπάρχει θέληση υπάρχει και τρόπος» τονίζουν οι ιδιοκτήτες καφετεριών, εστιατορίων και μπαρ, φέρνοντας ως παράδειγμα το Ρέθυμνο και την απόφαση 204 του 2011 από το Υπουργείο Πολιτισμού. Σύμφωνα με την απόφαση, στο Ρέθυμνο, ακόμα και στην περιοχή του λιμανιού, αρμοδιότητας της 28ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, εκπονήθηκε και υλοποιήθηκε μελέτη στεγάστρων, η οποία είναι σε εφαρμογή ακόμα και σήμερα. Οι ιδιοκτήτες υποστηρίζουν πως, αν το Ρέθυμνο κατάφερε να βρει λύση και να τηρήσει τη νομιμότητα, δίνοντας «αέρα» στην τοπική επιχειρηματικότητα, μπορεί να βρει αντίστοιχη λύση και ο Δήμος Ηρακλείου, εφόσον το επιθυμεί.
Αδύνατες οι αφαιρέσεις
Σημαντικό σημείο τριβής μεταξύ δημοτικής Αρχής και Συνδέσμου Επισιτισμού και Διασκέδασης αποτελεί η προαναγγελία του Δήμου, ότι από το 2018 θα ξηλωθούν όλες οι κατασκευές από τα καταστήματα και δεν θα μπορέσει να υπάρχει τίποτε άλλο πέρα από τέντες, ομπρέλες και διαχωριστικές κατασκευές. Οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου εξηγούν πως μια τέτοια στάση, με δεδομένο ότι δεν έχει υπάρξει ένα πλαίσιο γόνιμου διαλόγου, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, ενώ υποστηρίζουν πως θα εξαντλήσουν κάθε νόμιμο μέσο για την προστασία τους. «Θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα που μας δίνει ο νόμος προκειμένου να προστατεύσουμε την επιχειρηματικότητα» τονίζει η κ. Αντωνακάκη – Χαλβατζή. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του Συνδέσμου, για να υπάρξει αφαίρεση κατασκευών θα πρέπει να έχει προηγηθεί από πλευράς δημοτικής Αρχής ένα Πρωτόκολλο Διοικητικής Αποβολής. Εναντίον όμως του πρωτοκόλλου οι ιδιοκτήτες μπορούν, όπως υποστηρίζουν, να προσφύγουν στο Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων. Υποστηρίζουν επίσης ότι πέραν του Συμβουλίου μπορούν να καταθέσουν Αίτηση Θεραπείας, αλλά και ιεραρχική προσφυγή ενώπιον υπουργού. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, εφόσον η δημοτική Αρχή επιλέξει και κάνει πράξη τη στρατηγική της διοικητικής αποβολής, οι ίδιοι θα επιλέξουν να ενεργοποιήσουν όλες τις δυνατότητες που τους δίνει ο νόμος, με αποτέλεσμα η δημοτική Αρχή να βρεθεί αντιμέτωπη με δεκάδες προσφυγές. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, διευκρινίζουν πως δεν είναι πρόθεσή τους να μπουν σε μια τέτοια διαμάχη, αλλά αναφέρουν πως εφόσον δεν υπάρξει πρόθεση σύμπλευσης από τη δημοτική Αρχή, θα εξαντλήσουν κάθε νόμιμο μέσο προστασίας.