Τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης τιμά ο δήμος Ηρακλείου, παρουσιάζοντας το χρονικό του ερχομού και της ενσωμάτωσής του στον τόπο μας, ένα αιώνα μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, που αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο για την Ελλάδα.
Για πρώτη φορά κειμήλια, αντικείμενα της εποχής, φωτογραφίες και έγγραφα εκτίθενται στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου από τις 24 έως τις 30 Απριλίου 2023. Περιγράφουν την τραγωδία του ξεριζωμού, την εγκατάσταση και την προσαρμογή των προσφύγων στο Ηράκλειο του 1923. Μια δύσκολη διαδρομή η οποία διαμόρφωσε τη φυσιογνωμία και τη σημερινή ταυτότητα της πόλης.
Μέσα από την έκθεση «ζωντανεύουν» τα πρόσωπα και τα γεγονότα της εποχής, ενώ με τις παράλληλες εκδηλώσεις αναδεικνύονται οι παραδόσεις των προσφύγων και η προσφορά τους σε πολιτισμικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Οι σύλλογοι των Μικρασιατών, των Ποντίων και των Θρακιωτών, μεμονωμένοι πολίτες προσφυγικής καταγωγής αλλά και η Εκκλησία παραχώρησαν τους «θησαυρούς» της μνήμης για να εκτεθούν και να μπορέσουν όλοι και κυρίως οι νέοι να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με την Ιστορία.
Η Έκθεση και οι παράλληλες δράσεις διοργανώνονται από τον Δήμο Ηρακλείου (Αντιδημαρχία Εθελοντισμού) με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης, την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.