Το μυθικό «Κρόνιο» έχουν στόχο να αποκαταστήσουν στο Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου, ένα σπήλαιο που βρίσκεται ανατολικά από το Τζερμιάδων. Στο πλαίσιο των δράσεων που πραγματοποιούνται στην περιοχή, με σκοπό το σπήλαιο να αποδοθεί στους επισκέπτες με δαπάνες του Δήμου, πραγματοποίησαν αυτοψία στο σπήλαιο ο διευθυντής της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού, αρχαιολόγος Ανδρέας Ντάρλας και ο δήμαρχος Γιάννης Στεφανάκης.
Το σπήλαιο Τραπέζας, γνωστό στην τοπική κοινωνία ως “Κρόνιο”, βρίσκεται ανατολικά από την πρωτεύουσα του Δήμου το Τζερμιάδων και η παράδοση το θέλει να είναι άμεσα συνδεδεμένο με την λατρεία του μυθικού Θεού Κρόνου. Το σπήλαιο βρίσκεται σε υψόμετρο 860 μέτρων και αποτελείται από 2 κυρίως θαλάμους, ενώ οι υπόλοιποι θάλαμοι έχουν αποκλειστεί πιθανόν από πτώση.
Το σπήλαιο ανασκάφηκε συστηματικά το 1935 από τον αρχαιολόγο Pendlebury και αποκαλύφθηκαν σημαντικά νεολιθικά και μινωικά ευρήματα αρκετά από τα οποία εκτίθενται στα βρετανικά μουσεία. Ο χώρος έχει υποστεί σημαντικές φθορές από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και από τα ζώα της περιοχής και χρίζει προστασίας και αποκατάστασης.
Ο αρχαιολόγος κ. Ντάρλας που επισκέφθηκε για πρώτη φορά το σημαντικό σπήλαιο στο Τζερμιάδων εξέφρασε το ενδιαφέρον του για τον χώρο και αφιέρωσε αρκετό χρόνο για την αυτοψία στο εσωτερικό του. Στην επίσκεψη – αυτοψία στον χώρο μαζί με τον δήμαρχο και τον προϊστάμενο του Υπουργείου Πολιτισμού, συμμετείχαν ο αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης, ο πρώην διευθυντής Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού Δημοσθένης Σβολόπουλος με τον συνεργάτη του Βαγγέλη Κοντογιάννη, οι αρχαιολόγοι του Δήμου Μανόλης Ραπανάκης και Ορέστης Βιδάλης.
«Το σπήλαιο Τραπέζας είναι από τα πιο σημαντικά σπήλαια της Κρήτης και έχει ιδιαίτερη σημασία για τον Δήμο μας καθώς αποδεικνύεται η κατοίκηση στην περιοχή από τη νεολιθική εποχή, ενώ συνδέεται με τη μυθολογική λατρεία του Θεού Κρόνου, πατέρα του Δία» ανέφερε μεταξύ άλλων σε δηλώσεις του ο Δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου για να προσθέσει:
«Στόχος μας να αποδοθεί ο χώρος στους χιλιάδες επισκέπτες του Οροπεδίου Λασιθίου, σε συνεργασία με τους φορείς τουρισμού, να προβάλουμε τη σημαντική ιστορία του σπηλαίου Τραπέζας και να καθιερώσουμε σε συνεργασία με τους πολιτιστικούς φορείς, δρώμενα αφιερωμένα στη σπουδαιότητα του χώρου». Έχουμε ήδη δεσμεύσει 37.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό του Δήμου για τις εργασίες αποκατάστασης, ενώ έχουμε υποβάλει πλήρη μελέτη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου από τον Σεπτέμβριο του 2022 για την αποκατάσταση των χώρων με ιδίες δαπάνες.