Το «Βραβείο Ηθικής Τάξεως» του Δήμου Ηρακλείου θα απονεμηθεί την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου στον Στέφανο Τραχανά, ιδρυτή και διευθυντή των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης (από το 1984 έως το 2013), ιδρυτή των διαδικτυακών πανεπιστημιακών μαθημάτων του «Mathesis», διδάσκοντα στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και καταξιωμένο συγγραφέα.
Η τελετή απονομής του Βραβείου θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης (Μέγαρο Αχτάρικα 2ος όροφος), στις 7 το απόγευμα.
Το «Βραβείο Ηθικής Τάξεως» του Δήμου Ηρακλείου, δίδεται σε προσωπικότητες ή σε Ιδρύματα, που προσέφεραν μεγάλες υπηρεσίες στην Κοινωνία, στην Επιστήμη και στον Πολιτισμό του τόπου μας.
Την απονομή του βραβείου στον Στέφανο Τραχανά θα κάνει ο δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός ενώ για την ζωή την επιστημονική πορεία, και τα επιτεύγματα του βραβευόμενου θα μιλήσει ο Βασίλης Χαρμανδάρης, καθηγητής Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας καθώς και του Αστεροσκοπείου Σκίνακα.
Ο τιμώμενος
Ο Στέφανος Τραχανάς γεννήθηκε το 1943 στο Καβούσι Λασιθίου Κρήτης, σπούδασε στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων-Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου κι εν συνέχεια, ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος».
Το 1971 έγινε δεκτός ως υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Το 1973 εγκατέλειψε το Χάρβαρντ αφήνοντας ανολοκλήρωτη τη διδακτορική του διατριβή και αφοσιώθηκε στη συγγραφή επιστημονικών συγγραμμάτων στο αντικείμενο της κβαντικής μηχανικής και των διαφορικών εξισώσεων. Θέματα που αποτελούν, μεταξύ άλλων, από το 1983 έως σήμερα, και το αντικείμενο της διδασκαλίας του στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από το 1986 και μετέπειτα είναι μέλος του επιστημονικού προσωπικού του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και η διδασκαλία του στο τμήμα Φυσικής προσφέρεται δωρεάν.
Ιδρυτικό μέλος του πρώτου πανεπιστημιακού εκδοτικού οίκου της Ελλάδας, των «Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης» (του ΙΤΕ), υπήρξε Διευθυντής τους και πρόεδρος της εκδοτικής επιτροπής από το 1984 έως το 2013.
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον του στράφηκε στα ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα και τους νέους δρόμους που αυτά ανοίγουν, για ίσες ευκαιρίες στην ποιοτική εκπαίδευση. Πιστεύοντας ότι η χώρα μας δεν μπορεί να μείνει έξω από τις επαναστατικές αλλαγές που συντελούνται αλλού σε αυτό το θέμα και γι’ αυτόν το σκοπό, πήρε την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Mathesis —ενός αυτόνομου και αυτοχρηματοδοτούμενου τμήματος των ΠΕΚ— στο οποίο και προσφέρει εθελοντικά την εργασία του τόσο ως διευθυντής του (πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης) όσο και ως δάσκαλος ή συγγραφέας. Η επιτυχία του «πειράματος» αποτελεί το προσωπικό του στοίχημα για τα επόμενα χρόνια.
Το 2003 ανακηρύχτηκε σε «Επίτιμο Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κρήτης», ενώ το 2012 του απονεμήθηκε το «Εθνικό Βραβείο εξαίρετης πανεπιστημιακής διδασκαλίας Ξανθόπουλου – Πνευματικού».
Το 2015 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για το σύνολο της προσφοράς του, με τον «Ανώτερο Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας».
Το 2022, με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων διδασκαλίας του στο Τμήμα Φυσικής, το όνομά του δόθηκε σε ένα από τα Αμφιθέατρα του τμήματος, ενώ το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας του απένειμε τον τίτλο του διακεκριμένου μέλους του Ιδρύματος.
Είναι συγγραφέας πολλών σημαντικών βιβλίων.
Ο Στέφανος Τραχανάς ανέλαβε και μια μεγάλη ευθύνη (με τεράστιο προσωπικό κόστος, καθώς εξελίχθηκε σε δικαστική περιπέτεια σχεδόν μιας δεκαετίας): ως βασικός μάρτυρας υπεράσπισης των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου στην υπόθεση της υπερκοστολόγησης των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων. Μια προσπάθεια σπάνιας ηθικής σημασίας για την πατρίδα μας κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η οποία θα τον τιμά πάντα.