Με κυριολεκτικό μπλακ άουτ από το 2020 κινδυνεύει σοβαρά η Κρήτη, λόγω της αδυναμίας που υπάρχει ανάμεσα σε Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας να δώσουν σοβαρές λύσεις σε σχέση με τα προβλήματα ηλεκτροδότησης.
Από το τέλος του 2019 μονάδες ηλεκτροδότησης της ΔΕΗ στην Κρήτη θα έχουν τη δυνατότητα να παράγουν λιγότερο από το μισό ρεύμα που παράγουν σήμερα, ήτοι 300 μεγαβάτ, αντί των τουλάχιστον 700 μεγαβάτ που χρειάζεται το νησί. Αυτό θα συμβεί για περιβαλλοντικούς λόγους, με την κυβέρνηση να υποστηρίζει ότι η λεγόμενη «μικρή διασύνδεση» Κρήτης – Πελοποννήσου θα μπορέσει να καλύψει το κενό, προσφέροντας 280 μεγαβάτ.
Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ωστόσο πως η δυναμικότητα του καλωδίου δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει τα 180 μεγαβάτ, κάτι το οποίο σημαίνει πως κάτοικοι και τα εκατομμύρια των επισκεπτών του νησιού κινδυνεύουν να βρεθούν στο σκοτάδι σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ρίχνουν το «μπαλάκι» ο ένας στον άλλο, με το κόστος των καθυστερήσεων και των ανεπαρκειών να μετακυλίεται τελικά στους καταναλωτές, χωρίς όμως το πρόβλημα της ενεργειακής επάρκειας να έχει ακόμα λυθεί.
Από την πλευρά της η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τονίζει ότι πιέζει ασφυκτικά τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή να ολοκληρώσει το έργο της “μεγάλης διασύνδεσης” ως το 2021 από τη μία πλευρά, ενώ από την άλλη ανακοινώνει πως έχει λάβει η ίδια δάνειο ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ από την Bank of China για τη μεγάλη διασύνδεση Κρήτης και Αττικής. Πέραν των ανακοινώσεων ωστόσο δεν υπάρχει καμία απολύτως δέσμευση για τα χρονοδιαγράμματα του έργου ή την έγκαιρη κατασκευή του.
Στο μεταξύ, ως το τέλος του 2019 από την Κρήτη θα πρέπει να έχουν αποσυρθεί σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία οι περισσότερες μονάδες παραγωγής που λειτουργούν με πετρέλαιο, ανάμεσα στις οποίες και η μονάδα των Λινοπεραμάτων. Αυτό σε αριθμούς σημαίνει ότι από τα 813 μεγαβάτ που παράγουν σήμερα οι μονάδες της Κρήτης, θα πρέπει να καταργηθούν οι μονάδες που είναι υπεύθυνες για κάτι περισσότερο από την παραγωγή 601 μεγαβάτ ενέργειας.
Από το 2012 κι έπειτα, παράλληλα, υπάρχουν με βάση την Κοινοτική Οδηγία ακόμα αυστηρότεροι περιορισμοί, που καθιστούν το ενεργειακό της Κρήτης σταυρόλεξο για δυνατούς και κυρίως γρήγορους λύτες.
Με τις ως τώρα δράσεις και με τους ρυθμούς που προχωρούν οι εξελίξεις θεωρείται σχεδόν απίθανο να λυθεί το ενεργειακό πρόβλημα της Κρήτης, εκτός και αν υπάρξει κάποιο θαύμα της τελευταίας στιγμής, στο οποίο βέβαια δεν ελπίζει κανείς. Είναι χαρακτηριστικό πως σε ένα μαγικό σενάριο, ακόμα κι αν οι υφιστάμενες μονάδες αναβαθμιστούν για να εκπέμπουν χαμηλότερους ρύπους, θα μπορούν να παράγουν τα 600 και πλέον μεγαβάτ το πολύ για 1.500 ώρες σε ετήσια βάση, όταν ο χρόνος κατά μέσο όρο έχει περίπου 9.000 ώρες.
Οι εξελίξεις και οι οδηγίες είναι γνωστές εδώ και χρόνια, όμως δυστυχώς προχωρούν με ρυθμούς χελώνας, τη στιγμή μάλιστα που η τουριστική ανάπτυξη και η αύξηση των εισερχόμενων επισκεπτών στην Κρήτη προχωρούν με ρυθμούς… λαγού.
Παρ’ όλα αυτά, ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας μέχρι και το 2015 εμφάνιζε στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς τη διασύνδεση της Κρήτης, το οποίο και εγκρινόταν από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε ετήσια βάση.
Κάθε χρόνο όμως το χρονοδιάγραμμα πήγαινε όλο και πιο πίσω, με τη νέα διοίκηση τη Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας να δηλώνει έτοιμη να «τρέξει». Ενώ όμως συμβαίνουν όλα αυτά, ο ΑΔΜΗΕ τον Δεκέμβριο του 2017 δημοσιεύει το νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς κι επιμένει ότι το έργο θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2023.
Η κοινοπραξία EuroAsia Interconnector παρατηρεί το παράλογο και το επισημαίνει, με τον ΑΔΜΗΕ να απαντά λέγοντας ότι ναι μεν γίνονται συζητήσεις για συμφωνία μετόχων, αλλά είναι υποχρεωμένος να προγραμματίζει το δικό του έργο στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία. Η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο και η κοινοπραξία στέλνει επιστολές στη ΡΑΕ, διαμαρτυρόμενη πως ο ΑΔΜΗΕ δεν ανταποκρίνεται στις κλήσεις για τη σύναψη συμφωνίας μετόχων.
Την Κυριακή 13 Μαΐου ανακοινώνεται στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων αίτημα προς τη ΡΑΕ να επανέλθει σε αυτόν η μεγάλη ηλεκτρική διασύνδεση για να την κατασκευάσει και να ηλεκτριστεί το 2022. Η ΡΑΕ την επόμενη μέρα αναρτά απόφασή της στη Διαύγεια, με ημερομηνία 15 Μαρτίου 2018, δηλαδή με ημερομηνία απόφασης που έχει ληφθεί δύο μήνες πριν (!) αλλά ουδέποτε είχε ανακοινωθεί.
Μέσα σε όλα αυτά τα σενάρια του παραλογισμού, η Κρήτη μένει στον «αέρα» σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεσή της, χωρίς να είναι γνωστό ούτε το τι, ούτε το πώς θα συμβεί μέσα στο 2020 και το 2021. Εκτός κι αν η κυβέρνηση έχει προαποφασίσει την πολιτική «απόδρασή» της, οπότε δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος προβληματισμού, αφού η μετάθεση των ευθυνών θα ήταν μια βολική λύση.