Ενώ η λειψυδρία επελαύνει και αφήνει το σκληρό αποτύπωμα της, κυρίως στην ανατολική Κρήτη, ο Δήμος Χερσονήσου ανοίγει το δημόσιο διάλογο στον τόπο μας, για το κρίσιμο ζήτημα της διαχείρισης του κεφαλαιώδους πόρου του νερού που καθορίζει την επιβίωση και την ανάπτυξη του νησιού μας καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις με στόχο τη λήψη μέτρων τα οποία ομόφωνα ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο.
Η απόφαση του Σώματος για το Στρατηγικό Σχεδιασμό των νερών θα υποβληθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος για εξέταση και έγκριση, και ταυτόχρονα θα προταθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης και την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης με την προοπτική να συζητηθεί το κομβικό ζητούμενο της ενιαίας διαχείρισης υδάτων Κρήτης.
Η διαδρομή και οι βασικοί πυλώνες του σχεδίου που αφορούν σε όλη την Κρήτη
Βασικοί πυλώνες του στρατηγικού σχεδιασμού διαχείρισης νερού (όπως ψηφίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο Χερσονήσου) είναι αφενός η αξιοποίηση και ο εμπλουτισμός του ενιαίου συστήματος υδροδότησης από το φράγμα Αποσελέμη και η διεύρυνση του ώστε όταν έχουμε παρατεταμένες ισχυρές βροχές να συγκρατεί πλημμυρικά νερά.
Αφετέρου, προβλέπει τη μεταφορά και αποθήκευση των γλυκών ποσοτήτων νερού από τον Αλμυρό στον ταμιευτήρα του Αποσελέμη με τη κατασκευή αγωγού. Το σχέδιο βάζει στο τραπέζι τη θεσμοθέτηση και υλοποίηση της ενιαίας διαχείρισης νερού σε επίπεδο Κρήτης με την κατασκευή ενιαίου αγωγού ύδρευσης από τη μια άκρη του νησιού στην άλλη δηλαδή από τα Χανιά στη Σητεία.
Επίσης στο σχεδιασμό περιλαμβάνεται η κατασκευή νέου αγωγού μεταφοράς νερού της ΔΕΥΑΗ και της ΔΕΥΑΧ από τα Μάλια έως το διυλιστήριο του Αποσελέμη μήκους 16 χιλιομέτρων, προκειμένου να ξεπεραστούν τα προβλήματα διαρροής μεγάλων ποσοτήτων νερού. Ακόμα το σχέδιο ανοίγει ένα ακόμα κρίσιμο κεφάλαιο αφού εγείρει ζήτημα σε σχέση με τη συμμετοχή και των τριών ΔΕΥΑ Ηρακλείου – Χερσονήσου – Αγίου Νικολάου, στη διοίκηση του φορέα λειτουργίας του φράγματος Αποσελέμη.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Δημάρχου Χερσονήσου Ζ. Δοξαστάκη ότι «είναι θλιβερό να εκφράζονται απόψεις για την αφαλάτωση χωρίς προηγουμένας να έχουμε εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες και τα περιθώρια που υπάρχουν… Η αφαλάτωση μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν στρατηγική εφεδρεία σε περίπτωση και μόνο που συνδεθεί με την κατασκευή έργων ΑΠΕ για να μην καταναλώνονται μεγάλα αποθέματα ενέργειας και να μην επιβαρύνεται το περιβάλλον…»
Τι προβλέπει η απόφαση του Δήμου Χερσονήσου για το στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης του νερού στην Κρήτη
Ενώ ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι και η κλιματική κρίση οδηγεί σε σταδιακή μείωση των αποθεμάτων του νερού κανείς επίσημος φορέας δεν έχει προχωρήσει στο αυτονόητο. Να ανοίξει το δημόσιο διάλογο για την ορθολογική διαχείριση του υπερπολύτιμου πόρου του νερού.
Το βήμα αυτό κάνει τώρα ο Δήμος Χερσονήσου, αντιλαμβανόμενος ότι η μετάθεση του κρίσιμου αυτού ζητήματος στο μέλλον θα είναι δραματικά επιζήμια και στο πλαίσιο αυτό, καταθέτει ένα προτεινόμενο σχέδιο που περιλαμβάνει μια σειρά δράσεων προτάσεων και έργων που επιδιώκουν την αύξηση των αποθεμάτων του νερού και την ορθολογική διαχείριση των διαθέσιμων ποσοτήτων.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο κ. Δοξαστάκης, «παρά το ότι σε λίγο θα έχουμε την έναρξη της νέας τουριστικής περιόδου κανείς φορέας και ιδιαίτερα η Πολιτεία δεν ασχολείται με την παρατεταμένη ξηρασία. Μπορεί να έβρεξε τελευταία αλλά το νερό αυτό δεν ήταν αρκετό να λύσει τα μεγάλα προβλήματα και να καλύψει τις μεγάλες ανάγκες στον τομέα της υδροδότησης.
Γι’ αυτό λοιπόν το λόγο το Δημοτικό Συμβούλιο προχώρησε στην ψήφιση ενός στρατηγικού σχεδιασμού που θέτει το ζήτημα της ενιαίας διαχείρισης και προχωράει παραπέρα, καθώς η Κρήτη έχει αποθέματα νερού στα οποία δε γίνεται σωστή αξιοποίηση με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται αυτές οι ελλείψεις».
Ο σχεδιασμός του Δήμου Χερσονήσου προβλέπει την αξιοποίηση τον εμπλουτισμό και τη συντήρηση του ενιαίου συστήματος υδροδότησης από το φράγμα Αποσελέμη. Όπως αναφέρεται, «το έργο κόστισε πάνω από 250 εκατομμύρια ευρώ, και σχεδιάστηκε για να καλύψει υδρευτικές ανάγκες του βόρειου παράκτιου μετώπου του νομού Ηρακλείου και τμήματος του νομού Λασιθίου για τριάντα χρόνια.
Επιβάλλεται να διευρυνθεί η χωρητικότητα του ταμιευτήρα και να στεγανωθούν (τσιμεντοστρωθούν) τα κανάλια προσαγωγής του νερού προς τον ταμιευτήρα. Αυτό θα επιτρέψει την αύξηση της μέσης ετήσιας απόληψης ποσότητας νερού». Επίσης το σχέδιο προβλέπει τη θεσμοθέτηση και υλοποίηση της ενιαίας διαχείρισης νερού σε επίπεδο Κρήτης με την κατασκευή ενιαίου αγωγού ύδρευσης από τη μια άκρη του νησιού στην άλλη δηλαδή από τα Χανιά στη Σητεία. Ο αγωγός μπορεί να αποτελέσει συνοδό έργο του υπό κατασκευή οδικού άξονα ΒΟΑΚ.
Ακόμα το σχέδιο περιλαμβάνει την αξιολόγηση των παραδοχών και προτάσεων του υπό εκπόνηση master plan για την ενιαία διαχείριση υδάτων Κρήτης που εκπονείται από την Ολλανδική Εταιρεία HVA. Αντίστοιχα το σχέδιο θέτει ζήτημα αξιοποίησης των νερών του ποταμού Αλμυρού στη βάση των υφισταμένων μελετών.
Προβλέπει τη μεταφοράς και αποθήκευση των γλυκών ποσοτήτων νερού από τον Αλμυρό στον ταμιευτήρα του Αποσελέμη με τη κατασκευή αγωγού. Επίσης προβλέπει την κατασκευή νέου αγωγού μεταφοράς νερού της ΔΕΥΑΗ και της ΔΕΥΑΧ από τα Μάλια έως το διυλιστήριο του Αποσελέμη μήκους 16 χιλιομέτρων, προκειμένου να ξεπεραστούν τα προβλήματα διαρροής μεγάλων ποσοτήτων νερού και των συχνών θραύσεων του υφιστάμενου αγωγού λόγω της παλαιότητας του προτείνεται η κατασκευή του νέου αγωγού να γίνει στη ζώνη απαλλοτρί- ωσης του υπό κατασκευή τμήματος του ΒΟΑΚ «Χερσόνησος – Νεάπολη».
Ο σχεδιασμός, θέτει ζήτημα συμμετοχής και των τριών ΔΕΥΑ Ηρακλείου – Χερσονήσου – Αγίου Νικολάου, στη διοίκηση του φορέα λειτουργίας του φράγματος Αποσελέμη, και στη λήψη σημαντικών αποφάσεων που αφορούν στη λειτουργία και τη συντήρηση του έργου του.
Ακόμα προβλέπει αντικαταστάσεις και επεκτάσεις δευτερευόντων εξωτερικών και εσωτερικών δικτύων ύδρευσης, την υλοποίηση του προγράμματος αξιοποίησης του υδροφορέα από τη ΔΕΥΑΧ με βάση την υπάρχουσα μελέτη και την αδειοδότηση και χρηματοδότηση των νέων γεωτρήσεων. Επίσης προβλέπει την αντικατάσταση του εξωτερικού αγωγού ύδρευσης Θραψανού Επισκοπής Κοκκίνη Χάνι, και τη διαμόρφωση προγράμματος εξοικονόμησης νερού.
Ακόμα θέτει ζήτημα αξιοποίησης των επεξεργασμένων λυμάτων των ξενοδοχειακών μονάδων για την κάλυψη των αρδευτικών δικτύων τους που αφορά στο πότισμα των κήπων κ.α., βέλτιστη αξιοποίηση των ομβρίων νερών, και εξετάζει τη δυνατότητα πλήρωσης των πισινών με θαλασσινό νερό. Ο σχεδιασμός ξεκαθαρίζει ότι η αφαλάτωση αποτελεί την έσχατη λύση με τη χρήση μόνο πράσινων ενεργειακών πόρων.
Η αφαλάτωση θα αποτελέσει τη «στρατηγική εφεδρεία». Ο υδροφόρος φορέας της Κρήτης διαθέτει αρκετές ποσότητες νερού. Το υψηλό κόστος της ενέργειας για την άντληση του νερού από μεγάλο βάθος δεν επιτρέπει την αξιοποίηση του, και το πλαίσιο αυτό ζητείται χρηματοδότηση από την Κυβέρνηση για την αξιοποίηση των ΑΠΕ.
Τέλος ο σχεδιασμός θέτει ζήτημα χρηματοδότησης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης για την κατασκευή των αναγκαίων έργων. Η χρηματοδότηση ύψους 250 εκ. μπορεί να εξασφαλιστεί από το Π.Δ.Ε. και το Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών.