Έτοιμη να καταρρεύσει είναι η τοπική αγορά υγρών καυσίμων της Κρήτης με ανυπολόγιστες συνέπειες τόσο για την επιχειρηματικότητα όσο όμως και για τους καταναλωτές.
Οι καταστάσεις που βιώνει η αγορά λόγω κρίσης είναι πρωτοφανείς με τα ιδιόκτητα πρατήρια να κλείνουν το ένα μετά το άλλο και να περνούν στα χέρια των μεγάλων εταιρειών. Ήδη, όπως έχει και στο παρελθόν αποκαλύψει η «Π», σχεδόν τα μισά πρατήρια υγρών καυσίμων έχουν περάσει στα χέρια των εταιριών.
Οι εταιρείες είτε διαχειρίζονται πλέον μόνες τους τα πρατήρια υγρών καυσίμων είτε τοποθετούν τους πρώην ιδιοκτήτες ως υπαλλήλους στην επιχείρηση έως ότου καλύψουν τις οφειλές τους.
Αυτές οι καταστάσεις έχουν ως αποτέλεσμα οι εταιρείες να μπορούν πλέον να καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις τιμές.
Η επιθετική τους στρατηγική παράλληλα σε συνδυασμό με τη μεγάλη ύφεση και τη δραματική μείωση της κατανάλωσης έχει ως αποτέλεσμα να ευνοούνται οι συνθήκες μονοπωλίων ή ολιγοπωλίων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Με βάση τις περισσότερο αισιόδοξες προβλέψεις, η κατάσταση δεν αναμένεται να διαφοροποιηθεί στην αγορά προς όφελος της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Ως πιθανότερη φαντάζει η εξέλιξη, οι εταιρείες να αυξήσουν ακόμα περισσότερο το ποσοστό ελέγχου ιδιόκτητων πρατηρίων αγγίζοντας το 60% και να αφήσουν μια μικρή μερίδα ιδιοκτητών να ενεργοποιούνται στην Κρήτη.
Πρακτικά βέβαια αυτό σημαίνει πως οι εταιρείες μπορούν να διαμορφώνουν τον χάρτη στην Κρήτη και να καθορίζουν τις εξελίξεις όπως επιθυμούν. Στο πλαίσιο αυτό δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί παράλογο, οι εταιρείες ανά πάσα στιγμή να χαμηλώσουν αιφνιδιαστικά τις τιμές στα ιδιόκτητα πρατήρια, οδηγώντας τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες σύντομα σε αφανισμό.
Ταυτόχρονα επίσης, αν οι εταιρείες ελέγχουν το 60% και πλέον των πρατηρίων, μπορούν ακόμα και χωρίς να έχουν τον έλεγχο του 100% της αγοράς, να διαμορφώσουν συνολικά τις τιμές προς τα πάνω, με τους καταναλωτές να μην έχουν καμία δυνατότητα αντίδρασης.
«Το φαινόμενο να κλείνουν πρατήρια και να περνούν στις εταιρείες είναι πλέον σχεδόν καθημερινό κι επηρεάζει τις συνθήκες ανταγωνισμού, δημιουργώντας μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές καταστάσεις».
Ο κ. Σαμόλης τονίζει πως ο Σύνδεσμος παρακολουθεί στενά το φαινόμενο κι αναζητά λύσεις.
Συνάντηση
Το θέμα έχει λάβει και πολιτικές διαστάσεις, με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Πωλητών Πετρελαιοειδών Νομού Ηρακλείου Λυκούργο Σαμόλη να πραγματοποιεί συνάντηση εργασίας σήμερα στο γραφείο του αρμόδιου αντιπεριφερειάρχη Ευριπίδη Κουκιαδάκη.
Στο πλαίσιο της συνάντησης θα τεθούν επί τάπητος όλα τα φλέγοντα θέματα που απασχολούν τον κλάδο, καθώς και λοιπά τεχνικά θέματα που αφορούν τον Σύνδεσμο και χρήζουν άμεσης επίλυσης.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, το θέμα λαμβάνει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς πλέον, εκτός από τη βιωσιμότητα ενός κλάδου, διακυβεύονται και πολλά περισσότερα, που αφορούν τους καταναλωτές αλλά και τον υγιή ανταγωνισμό.
Φοβούνται… Γαλλία
Μέσα στην όλη αναστάτωση οι πωλητές πετρελαιοειδών φοβούνται ότι μπορεί να λειτουργήσει και στην Κρήτη ένα αντίστοιχο φαινόμενο με αυτό της Γαλλίας που είχε ως αποτέλεσμα το μαζικό κλείσιμο πολλών πρατηρίων.
Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση της Γαλλίας, μεγάλη εταιρεία υπερκαταστημάτων εγκατέστησε και πωλητές καυσίμων, μειώνοντας δραστικά τις τιμές πώλησης σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
Οι καταναλωτές αναζητώντας μια φθηνότερη λύση ως προς το καύσιμο επέλεγαν τα πρατήρια που πρόσφεραν μειωμένες τιμές, οδηγώντας στον αφανισμό μεγάλο μέρος των ιδιοκτητών αυτόνομων πρατηρίων, οι οποίοι δεν είχαν καμία δυνατότητα αντίδρασης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς να μεταφερθεί στα πρατήρια εντός των υπερκαταστημάτων και να δημιουργηθούν συνθήκες ολιγοπωλίου. Η «χαρά» των χαμηλών τιμών όμως δεν κράτησε για μεγάλο διάστημα, αφού στη συνέχεια, η ίδια εταιρεία που είχε καταφέρει να κερδίσει την πλειονότητα των καταναλωτών και να μειώσει τον αριθμό των πρατηρίων προχώρησε πολύ σύντομα σε ραγδαίες αυξήσεις της τιμής των καυσίμων.
Οι τοπικοί ιδιοκτήτες πρατηρίων δεν θεωρούν καθόλου απίθανο ένα παρόμοιο σενάριο να ισχύσει και στην Κρήτη, με δεδομένη τόσο την επέλαση των μεγάλων εταιρειών στον χώρο, όσο όμως και την πρόθεση και νέων μεγάλων εταιρειών να επενδύσουν στην Ελλάδα μέσω εξαγορών και να δημιουργήσουν ολιγοπώλια. Οι ιδιοκτήτες πρατηρίων βρίσκονται σε επαγρύπνηση, φοβούμενοι τις εξελίξεις, ενώ έχουν ήδη ανοίξει δίαυλο επαφών με τη Γαλλία, προκειμένου να ελέγξουν σε ποιο βαθμό είναι εφικτό να δημιουργηθούν δικλίδες ασφαλείας και να προστατευθεί η τοπική επιχειρηματικότητα.