Είναι ένα περιβαλλοντικό έγκλημα χωρίς τέλος! Άγνωστοι κρατούν όπλο και χτυπούν αρπακτικά, προστατευόμενα είδη που οι επιστήμονες προσπαθούν να σώσουν, αλλά βλέπουν να πέφτουν νεκρά από πυροβολισμούς.
Όπως έγραψε χθες η «Π», τελευταίο θύμα ήταν ένας χρυσαετός, το τέταρτο κατά σειρά περιστατικό πυροβολισμού προστατευόμενου αρπακτικού στο νησί σε διάστημα λίγων εβδομάδων!
Είχαν προηγηθεί ένας σπιζαετός που έφερε δορυφορικό πομπό, μία γερακίνα, καθώς και ένας μαυροπετρίτης που βρίσκεται σε Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων.
Ο κ. Μιχάλης Δρετάκης, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, αναφέρει στην «Π» πως και μόνο η δολοφονία ενός προστατευόμενου είδους αποτελεί έγκλημα κατά του περιβάλλοντος. Πρόκειται για είδη που συναντώνται σε μικρούς πληθυσμούς, σε πανευρωπαϊκό αλλά και τοπικό επίπεδο.
Η προστασία του σπιζαετού, η παρακολούθηση του πληθυσμού του, έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα LIFE Bonelli eastMed, στο οποίο συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, το ΜΦΙΚ και η Ορνιθολογική Εταιρεία Ελλάδας.
Ο κ. Δρετάκης αναφέρει πως ο σπιτζαετός είναι ένα αρκετά ευαίσθητο είδος με μικρό πληθυσμό και σε λίγες περιοχές. Είναι άμεσος ο κίνδυνος να επηρεαστεί το είδος στην Κρήτη, έχει περιορισμένη εξάπλωση, κυρίως στο Αιγαίο και το νησί μας.
Ο χρυσαετός είναι ένα είδος των βουνών, βρίσκεται σε πολλά μέρη του κόσμου και είναι απειλούμενο.
Στη χώρα μας, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και την ηπειρωτική Ελλάδα, απειλείται λόγω δηλητηριασμένων δολωμάτων.
Δεν είναι εύκολο να έχουμε γρήγορη ανάκαμψη του πληθυσμού τους, κάνουν ένα με δύο αυγά τον χρόνο, αν όλα κυλήσουν ομαλά.
Αν δηλητηριαστούν ή δεχτούν πυροβολισμό, δεν μπορούμε άνετα να έχουμε νέους πληθυσμούς.
Ο κ. Δρετάκης τονίζει πως πρέπει να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε στον κόσμο τη σημασία αυτών των πτηνών.
Κάποιοι βάζουν στο στόχαστρό τους τον χρυσαετό καθώς θεωρούν πως θέλει να τραφεί με τα ζώα τους, τα κοπάδια τους. Συνήθως κυνηγάει λαγούς και πέρδικες, είναι πιθανό να τρέφεται με πτώματα ή με άρρωστα ζώα, με προβατάκια και ερίφια, όχι όμως υγιή, όσα είναι μέλη κοπαδιού και προστατεύονται από έναν βοσκό ή σκύλο. Αναζητά ζώα που μένουν μακριά από το κοπάδι γιατί είναι άρρωστα.
Ο σπιζαετός κυνηγάει μικρότερα θηράματα, κυρίως πουλιά, συνεπώς δεν αποτελεί κίνδυνο.
Οι επιστήμονες συμπεραίνουν πως δεν τα πυροβολούν γιατί κάποιος αισθάνθηκε απειλή από εκείνα, αλλά θύτες είναι άτομα που έχουν στα χέρια τους όπλα που δεν ξέρουν πώς να τα χρησιμοποιούν.
Στην Κρήτη, εξάλλου, είναι γνωστό το πρόβλημα με την οπλοκατοχή. Σημασία έχει, όμως, όσοι θέλουν να είναι κυνηγοί να εκπαιδεύονται σωστά, ουσιαστικά να είναι σε θέση να ασκήσουν αυτό το χόμπι, αν μπορεί να θεωρηθεί έτσι.
Όσοι παίρνουν άδεια κυνηγού, είναι κρίσιμο να γνωρίζουν τι σημαίνει φύση, φυσικό περιβάλλον, τι είναι ο αετός, το γεράκι, η πέρδικα, η πάπια, ο λαγός, να καταλαβαίνουν ποια είναι η σημασία τους και να κυνηγούν βάσει συγκεκριμένων κανόνων.
Ακόμα, ο κ. Δρετάκης σημειώνει πως η φύση έχει μια δυναμική, δεν ισχύουν κάθε χρόνο τα ίδια δεδομένα. Συνεπώς, οι σχετικές ρυθμίσεις που έρχονται από το κράτος πρέπει να εναρμονίζονται με τις αλλαγές που προκύπτουν.
Φυσικά, ξεκαθαρίζει πως δεν είναι σίγουρο ότι οι θύτες ήταν κυνηγοί, στο νησί πολλοί κάτοικοι έχουν όπλα και δεν ξέρουν πώς να τα χειριστούν, είναι μια κατάσταση που χρονίζει και κανείς δεν θέλει να λάβει ουσιαστικά μέτρα.
Ο κ. Σταύρος Ξηρουχάκης, επιστήμονας του ΜΦΙΚ, εξηγεί πως υπάρχουν 15 με 20 ζεύγη σπιζαετών στην Κρήτη και 20 με 25 ζεύγη χρυσαετών.
Επειδή πρόκειται για χωροκρατικά είδη, αν το ένα σκοτωθεί ή χαθεί δεν αναπληρώνεται από άλλο, δεν υπάρχει πλεόνασμα.
Δεν πρόκειται για πτηνά που βρίσκονται πολλά μαζί, είναι λίγα και έχουν επικράτειες, το κάθε ζευγάρι κινείται σε συγκεκριμένο χώρο. Στα Λευκά Όρη, για παράδειγμα, χωράνε τέσσερα με πέντε ζευγάρια, δεν μπορεί να «φιλοξενηθούν» στην περιοχή 20 ζευγάρια, έχουν αραιή κατανομή.
Παράλληλα, έχουν αργό αναπαραγωγικό κύκλο, κάθε τρία χρόνια περίπου, για να έρθουν σε ωρίμανση, να αποκτήσουν εμπειρία και να αρχίσουν να αναπαράγονται μπορεί να περάσουν πέντε χρόνια. Αν χάσεις ένα ενήλικο άτομο, θα αδειάσει η επικράτεια για μία πενταετία, ένα διάστημα που πολλά μπορεί να συμβούν.
Οι επιστήμονες τοποθετούν πομπούς στα αρπακτικά και είναι σε θέση να ταυτοποιήσουν το πρόβλημα. Βλέπουν, λοιπόν, ότι αρκετά χάνονται ή δέχονται πυροβολισμούς.
Πριν από 15 με 20 χρόνια είχαμε πυροβολισμούς σε ορεινές περιοχές, τώρα περισσότερο στα πεδινά, πιο χαμηλά. Μέσω των προγραμμάτων, ο κόσμος έχει ενημερωθεί, ξέρει ότι αυτά τα είδη τρέφονται με νεκρά ζώα και δεν είναι απειλή για το ζωικό κεφάλαιο.
Ο χρυσαετός θηρεύει νεογέννητα αρνιά, ερίφια, τα μικρά, ίσως αυτός είναι ο λόγος που μπαίνει στο στόχαστρο.
Οι γύπες και γυπαετοί που παλιότερα έπεφταν θύματα πυροβολισμών στα ορεινά δεν τρέφονται με ζωντανά ζώα αλλά με νεκρά, συνεπώς ο κόσμος εύκολα πειθόταν να μην τα πυροβολεί.
Σε πιο χαμηλά υψόμετρα, τα αρπακτικά είναι ενεργητικοί θηρευτές. Έχει παρατηρηθεί ότι τα βλέπουμε νεκρά ημέρες Τετάρτη και Σαββατοκύριακο, όταν ο κόσμος βγαίνει για κυνήγι.
Όμως, κανείς δεν ξέρει αν ο θύτης κάθε φορά είναι κυνηγός, λαθροθήρας, αγρότης. Μπορεί και να είναι απλώς συγκυρία.
Ο κ. Ξηρουχάκης σημειώνει πως δεν στοχοποιείται καμία ομάδα ατόμων, ούτε βοσκοί ούτε κυνηγοί, καμιά ομάδα δεν είναι υπεύθυνη, υπάρχουν καλοί και κακοί άνθρωποι, καλοί και κακοί βοσκοί και ούτω καθ’ εξής.