Ένα καινοτόμο project που φιλοδοξεί να φέρει την Κρήτη στο επίκεντρο του πολιτιστικού τουρισμού διεθνώς βρίσκεται ήδη στα χέρια του Περιφερειάρχη Στ. Αρναουτάκη μετά και από θετικές εισηγήσεις του λιμενάρχη Ηρακλείου Ε. Δουβή, των μελών του Ιστιοπλοϊκού ομίλου Ηρακλείου, αλλά και του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Μ. Καρτσωνάκη.
Η πρόταση γεννήθηκε από τα μέλη της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Ναυτιλίας, της Ναυπηγικής και Αλιείας που σκοπεύει να δημιουργήσει μουσείο ναυτικής ιστορίας στο Ηράκλειο και στην ουσία πρόκειται για μια δράση που θα σχετίζεται όχι μόνο με την τουριστική προβολή του νησιού και τον ερχομό ποιοτικά καλύτερα τουριστών, αλλά θα έχει επίσης παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές προεκτάσεις, απευθυνόμενη και σε μαθητές και των τεσσάρων νομών.
Πρόκειται για δέκα λέμβους ανοικτού τύπου των πλέον παραδοσιακών ελληνικών σκαφών «τρεχαντήρι», «βαρκάλα» μήκους 6,5 μέτρων. Το δεύτερο σκέλος της πρότασης σχετίζεται με την αγορά ενός εκ των τελευταίων σκαφών τύπου «τρεχαντήρι» που έχουν απομείνει, το οποίο με τις κατάλληλες μετατροπές θα θυμίζει το γνήσιο ελληνικό σκαρί του 19ου αιώνα, «πέραμα»
Και οι δύο τύποι σκαφών με home port το λιμάνι του Ηρακλείου σχεδιάζεται να αναπτύξουν μια σειρά από δράσεις που συμμετοχή σε αυτές θα μπορούν να έχουν ντόπιοι αλλά και τουρίστες.
Οι δέκα λέμβοι ανοικτού τύπου σύμφωνα με το σχεδιασμό -και εφόσον χρηματοδοτηθεί το ενδιαφέρον project- θα αναπτύξουν τους καλοκαιρινούς μήνες θαλάσσιες δραστηριότητες, οι οποίες θα απευθύνονται σε άτομα ηλικίας 8 έως 30 ετών με έμφαση και δωρεάν συμμετοχή από ευάλωτες ομάδες, όπως άνεργοι, πρώην χρήστες ναρκωτικών, μέλη μονογονεϊκών οικογενειών κοκ.
Επίσης, στα προγράμματα θα μπορούν με την ελάχιστη οικονομική επιβάρυνση να πάρουν μέρος άτομα που δεν ανήκουν σε αυτές τις κατηγορίες. Τους χειμερινούς μήνες οι δραστηριότητες του προγράμματος θα συνεχίζονται με διάφορες εργασίες, όπως για παράδειγμα συντήρησης, ναυπηγικής, επισκευών κτλ. Ένας από τους στόχους είναι εφόσον υλοποιηθεί το project, νέοι και νέες από όλη την Κρήτη να έρχονται σε επαφή μέσω των θαλασσίων οδών.
Παράλληλα ,όμως, εκτός από τη συμμετοχή ντόπιων για την κάλυψη των αναγκών που θα προκύπτουν, αλλά και για μελλοντική αγορά και κατασκευή και άλλων λέμβων, σχεδιάζεται τέσσερις από αυτές να διατεθούν στην τουριστική αγορά. Έτσι, η εταιρεία θα μπορεί να ενοικιάζει τέσσερις από αυτές για ημερήσια χρήση, ώστε με το κέρδος που εκτιμάται ότι θα υπάρξει, να διευρυνθεί και ο στόλος αλλά και να καλύπτονται ανάγκες που θα προκύπτουν.
Αναφορικά με το «πέραμα» υπάρχουν διάφορες σκέψεις. Μία από αυτές μέχρι και την ολοκλήρωση του μουσείο ναυτικής ιστορίας στο Ηράκλειο είναι να λειτουργήσει στο μεγάλο αμπάρι του προσωρινό εκθετήριο. Μια σκέψη φιλόδοξη αλλά και υλοποιήσιμη είναι και η σύνδεσή του σκάφους αυτού με την εκπαίδευση και τη χορήγηση πτυχίων διακυβέρνησης με το σκεπτικό ότι το μοναδικό σε λειτουργία τέτοιου είδους σκάφους της χώρας, θα βρίσκεται στην Κρήτη.
Παράλληλα, πρόκειται για σκάφος διεθνών πλοών, στο οποίο θα γίνονται βιωματικά ταξίδια, στα οποία οι συμμετέχοντες θα κάνουν όλες τις δουλειές που απαιτούνται, θα τρώνε και θα κοιμούνται σε αυτό, σαν να ήταν πραγματικοί ναυτικοί. Το αμπάρι του, σύμφωνα με έναν άλλο σχεδιασμό, θα εφοδιάζεται με τοπικά προϊόντα της Κρήτης, τα οποία θα ταξιδεύουν σε διάφορους προορισμούς τόσο της Ελλάδας, όσο και του εξωτερικού με σκοπό το εικονικό ανταλλακτικό εμπόριο στα λιμάνια που θα «δένουν».
Η πρόταση
Το πρόγραμμα «Ιστίον» που έχει δοθεί στην Περιφέρεια Κρήτης αναφέρει ότι πρόκειται για μια καινοτόμο δράση με κεντρικό άξονα τη θαλάσσια δραστηριότητα στους τομείς: της κοινωνικής ευαισθητοποίησης, της εξωστρέφειας, της βοήθειας στην επανένταξη, της εκπαίδευσης και του πολιτιστικού τουρισμού.
Μεταξύ άλλων στην πρόταση αναφέρεται: «Αντικειμενικός σκοπός είναι το πρόγραμμα «Ιστίον» να λειτουργεί ως φορέας ανάδειξης της παράδοσης του τόπου αλλά και της συνέχειας που παρουσιάζει η παράδοση αυτή, κυρίως μέσα στο πλαίσιο της θαλάσσιας δραστηριότητας με τη χρήση παραδοσιακών ελληνικών σκαριών και ιστιοφορίων και τη σχετική με αυτό τον τομέα εκπαιδευτική δραστηριότητα.
Παράλληλα εστιάζει και στη δημιουργία και επικοινωνία στους μόνιμους κατοίκους του νησιού αλλά και στους επισκέπτες, ενός πλαισίου συμμετοχής στη θαλάσσια δραστηριότητα, σύμφωνη με το πολιτιστικό τους υπόβαθρου, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την παροχή τουριστικού προϊόντος υψηλής αξίας, δίνοντας έμφαση στη συμμετοχή και τον ρόλο των μόνιμων κατοίκων και των επισκεπτών στη διαδικασία παραγωγής και διανομής της τουριστικής αξίας.
Πεδίο ενδιαφέροντος του προγράμματος «Ιστίον – Πλόες Πολιτισμού», στο κομμάτι της εμπορικής διαχείρισης, που είναι απαραίτητο για την οικονομική αυτάρκεια και επιβίωση του προγράμματος, είναι η έννοια του πολιτιστικού τουριστικού προϊόντος που συστήνεται με άξονα τον εθνολογικό τουρισμό, τα πολιτιστικά τοπία, τις μνήμες και τις πολιτιστικές διαδρομές.
Στην ουσία, πραγματεύεται τρόπους δικτύωσης των πολιτιστικών αγαθών (τοπία- μνήμες – διαδρομές) και τον συνδυασμό τους με την τουριστική αγορά, αλλά και την επαναπροσέγγιση τους από τους ντόπιους κατοίκους και επισκέπτες.
Η βασική ιδέα της δημιουργίας του προγράμματος «Ιστίον – Πλόες Πολιτισμού » προήλθε από:
Την παντελή έλλειψη στην Ελλάδα βιωματικών δραστηριοτήτων με άξονα τα παραδοσιακά σκαριά και τις ιστιοφορίες τους, τόσο σαν ψυχαγωγική δραστηριότητα, όσο και σαν εκπαιδευτική διαδικασία με γνώμονα την ανάπτυξη του ατόμου, την πολυπολιτισμική προσέγγιση και την προστασία του περιβάλλοντος.
Την αποδεδειγμένη ανάγκη να προσφερθεί μια εναλλακτική πρόταση άσκησης θαλάσσιων δραστηριοτήτων στους Έλληνες και αλλοδαπούς επισκέπτες της περιοχής, αλλά και στους μόνιμους κατοίκους, η οποία θα διαφοροποιείται πλήρως από τα συνηθισμένα θαλάσσια σπορ που προσφέρονται σε όλο τον κόσμο.
Το μεγάλο ποσοστό επισκεπτών που είναι γνώστες της ιστιοπλοϊκής τέχνης και θα ήθελαν να ασχοληθούν με αυτή κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, υπό το πρίσμα της παράδοσης, της αυθεντικότητας και της νέας εμπειρίας. Το επίσης σημαντικό ποσοστό των επισκεπτών οι οποίοι δεν γνωρίζουν ιστιοπλοΐα, αλλά θα ήθελαν να γνωρίσουν ένα τμήμα της παράδοσης της περιοχής που επισκέπτονται σε συνδυασμό με τη θάλασσα».