Σημαντικές δημοτικές εκτάσεις κινδυνεύει να χάσει η Λότζια σε περίπτωση που κλείσει οριστικά το κτηματολόγιο στα παλαιά όρια του Δήμου Ηρακλείου τέλος του χρόνου, καθώς υπάρχουν τεράστια ζητήματα με εσφαλμένες εγγραφές, αδήλωτα εμπράγματα δικαιώματα και δεκάδες εκκρεμότητες που είναι αδύνατο να κλείσουν εμπρόθεσμα.
Όπως προκύπτει εκκρεμεί η διόρθωση περισσότερων από 2.000 σφαλμάτων σε εγγραφές στις Βασιλειές όπου υπάρχει ένας φαύλος κύκλος, καθώς ιδιώτες διεκδικούν δημοτικές εκτάσεις, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχουν δεκάδες ανοικτά ζητήματα με αδήλωτες δημοτικές ιδιοκτησίες που δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να τακτοποιηθούν μέχρι το τέλος του χρόνου.
Ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Δημοτικής Περιουσίας κ. Μανόλης Βασιλάκης με επιστολή του στα υπουργεία Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ζητά να μετατεθεί η λήξη της προθεσμίας των ανακριβών πρώτων εγγραφών στις 31/12/2026, όπως είχε αρχικά οριστεί αλλά στη συνέχεια περιορίστηκε δραστικά με αποτέλεσμα να έχουν ανακύψει τεράστια ζητήματα και σε σχέση με τον Δήμο αλλά και πολλούς Ηρακλειώτες που δεν προλαβαίνουν να διαχειριστούν τα ανοικτά ζητήματα που υπάρχουν.
Όπως εξηγεί ο κ. Βασιλάκης, για να μπορέσει κάποιος να καταλάβει τι έχει συμβεί, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της ακίνητης περιουσίας του Δήμου προέρχεται από εκτάσεις που του διατέθηκαν, μετά από διανομές αγρών και συνοικισμών του υπουργείου Γεωργίας και της Πρόνοιας. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές σύνταξης των κτηματολογικών διαγραμμάτων, οι πράξεις αυτές θα έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη από τους μελετητές του κτηματολογίου όταν βρισκόταν σε εξέλιξη το στάδιο συλλογής στοιχείων κτηματογράφησης και να εμφανίζονται με χωριστό ΚΑΕΚ (Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου) ως ιδιοκτησίες του Δήμου.
Παρ’ όλα αυτά, κατά τη σύνταξη του κτηματολογίου στην περιοχή του Δήμου Ηρακλείου δεν φαίνεται να ελήφθησαν υπόψη οι διανομές και δεν ενσωματώθηκαν εγκαίρως. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πληθώρα ακινήτων που περιλαμβάνονται σε αυτές και μεταβιβάστηκαν στο Δήμο Ηρακλείου να μην εμφανίζονται με χωριστό ΚΑΕΚ και τμήματά τους να εμφανίζονται ως ιδιοκτησία ιδιωτών(!)
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, ο Δήμος Ηρακλείου, στην προσπάθειά του να διορθώσει τις εσφαλμένες εγγραφές έχει ήδη εκπονήσει μελέτη εφαρμογής των ορίων των κληροτεμαχίων διανομών συνοικισμών εντός των διοικητικών ορίων της Κοινότητας Βασιλειών.
Από τα κληροτεμάχια στην περιοχή αυτή, σχεδόν κανένα δεν έχει καταχωρισθεί στις εγγραφές του κτηματολογίου με τα σωστά όρια και εμβαδόν. Στις περισσότερες περιπτώσεις επιμέρους τμήματα των κληροτεμαχίων αυτών εμφανίζονται ως ιδιοκτησία αγνώστου ή ιδιωτών, ενώ εκτιμάται ότι θα πρέπει να συνταχθούν και να αναρτηθούν τουλάχιστον 2000 διαγράμματα γεωμετρικών μεταβολών για τη διόρθωση των εγγραφών.
Ο ίδιος σημειώνει ότι εκτός των ιδιωτικών (πχ ελαιόφυτων, χέρσων, αγρών, κλπ) και κοινωφελών (σχολικών ακινήτων, κοιμητηρίων, δεξαμενών κλπ) ακινήτων, πληθώρα οδικών τμημάτων, ρεμάτων, κοινόχρηστων χώρων εμφανίζονται ως ιδιοκτησία αγνώστου, ιδιωτών ή εμφανίζονται με διαφορετικά όρια ή εμβαδόν. Διανομές από τις οποίες προέκυψαν δημοτικά ακίνητα που δεν εμφανίζονται στις κτηματολογικές εγγραφές συναντάμε και σε διάφορες συνοικίες της πόλης του Ηρακλείου (εντός και εκτός σχεδίου).
Προβλήματα πολλών ταχυτήτων
Όπως εξηγεί ο αντιδήμαρχος, ένα από τα πολλά προβλήματα που καλείται να διαχειριστεί η Λότζια είναι και το γεγονός ότι αρκετά από τα ιδιωτικά ακίνητα που απέκτησε ο Δήμος μετά από αγορά, παραχώρηση κυριότητας, κληρονομιά κλπ, τα οποία δηλώθηκαν εμπρόθεσμα από τον Δήμο κατά το στάδιο συλλογής στοιχείων κτηματογράφησης, δεν ελήφθησαν υπόψη από τους μελετητές. Αντίθετα, λήφθηκαν υπόψη δηλώσεις του δημοσίου ή ιδιωτών, άνευ στοιχείων και τίτλων ιδιοκτησίας. Επίσης διαπιστώθηκε ότι ορισμένοι κοινόχρηστοι χώροι του Δήμου (δρόμοι, πλατείες κλπ) οι οποίοι προέκυψαν μετά από ρυμοτόμηση ιδιωτικών ακινήτων, κατ’ εφαρμογή του σχεδίου πόλεως, δεν έχουν καταχωρισθεί ως κοινόχρηστη περιουσία του αλλά ως ιδιοκτησία άλλων νομικών προσώπων (πχ εκκλησίας) ή αγνώστου.
Αντίστοιχα, ιδιοκτησίες που κατ’ εφαρμογή σχετικής νομοθεσίας περιήλθαν στην ιδιοκτησία του Δήμου μετά το στάδιο συλλογής στοιχείων κτηματογράφησης (πχ κοινόχρηστοι χώροι συγκροτημάτων εργατικών κατοικιών, σχολικά συγκροτήματα με σύγχρονες διαπιστωτικές αποφάσεις κλπ), θα πρέπει ομοίως να διορθωθούν. Σε αρκετές περιπτώσεις τμήματα των ακινήτων αυτών εμφανίζονται ως ιδιοκτησία ιδιωτών.
Για να αποκατασταθούν όλα αυτά τα ανοικτά ζητήματα στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται η σύνταξη διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών και η άσκηση αγωγής. Όμως και σε αυτό το επίπεδο υπάρχουν προβλήματα καθώς ο Δήμος Ηρακλείου, αν και ένας από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας, αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα λόγω έλλειψης προσωπικού, αφού υπηρετούν μόλις έξι τοπογράφοι μηχανικοί (2 εξ αυτών στις Τεχνικές Υπηρεσίες, 2 στην Πολεοδομία και 2 στην Οικονομική Υπηρεσία του Δήμου) και συνολικά 5 δικηγόροι, οι οποίοι δεν επαρκούν για τη σύνταξη όλων των απαιτούμενων διαγραμμάτων, απόψεων και αγωγών.
Όλο αυτό το κοκτέιλ των προβλημάτων είναι αδιανόητο να λυθεί μέχρι το τέλος του χρόνου και στο πλαίσιο αυτό ο αντιδήμαρχος ο οποίος σημειώνει ότι η σύντμηση της προθεσμίας διόρθωσης των ανακριβών πρώτων εγγραφών, σε συνδυασμό με σφάλματα που έγιναν κατά το στάδιο κτηματογράφησης, της ανεπαρκούς στελέχωσης του Κτηματολογικού Γραφείου Ηρακλείου και του Υποθηκοφυλακείου, αλλά και σφαλμάτων που έγιναν κατά τη συλλογή στοιχείων, έχει οδηγήσει το δήμο και τους πολίτες σε έναν πραγματικό αγώνα δρόμου προκειμένου να κατοχυρώσουν την ιδιοκτησία τους και να αποτρέψουν τη δημιουργία τετελεσμένων και μη αναστρέψιμων καταστάσεων.
Ο ίδιος περιγράφει μια αφόρητη κατάσταση καθώς όπως εξηγεί, καλούμαστε καθημερινά να εξετάσουμε δεκάδες αγωγές ιδιωτών κατά του Δήμου Ηρακλείου, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούμε να διορθώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα σφάλματα που αφορούν ιδιοκτησίες του Δήμου, το μεγαλύτερο ποσοστό των οποίων δε θα υπήρχε εάν είχαν ληφθεί υπόψη οι αιτήσεις του Δήμου, οι διανομές του Υπουργείου Γεωργίας και το Σχέδιο πόλης, κατά το στάδιο συλλογής στοιχείων Κτηματογράφησης. Ταυτόχρονα, γίνεται μεγάλη προσπάθεια σύνταξης των απαιτούμενων διαγραμμάτων με υψηλό κόστος (οικονομικό και ανθρωπίνου δυναμικού) για το Δήμο.
Ωστόσο η μη εμπρόθεσμη διόρθωση των προαναφερόμενων σφαλμάτων, εγκυμονεί κινδύνους για την περιουσία του Δήμου και των δημοτών του. Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος Ηρακλείου ζητά να δοθεί ο απαιτούμενες χρόνος για τις αναγκαίες διορθώσεις μέχρι τις 31/12/2026 και παράλληλα τα αρμόδια υπουργεία να χρηματοδοτήσουν τις μελέτες και την παροχή νομικών υπηρεσιών προκειμένου να ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες μέρος των απαιτούμενων εργασιών.