Άγνωστες πτυχές της άσκησης με την κωδική ονομασία «Τυφώνας» μέσα από το απόρρητο σχέδιο- εγχειρίδιο που αναλύθηκε στους αστυνομικούς που το παρακολούθησαν, παρουσιάζει η «Π».
Μέσα στο 17 σελίδων σχέδιο αναφέρονται λεπτομερώς όλες οι διαδικασίες και τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθηθούν σε κατάσταση ανάγκης, είτε πρόκειται για χτύπημα τζιχαντιστών, είτε για εξέγερση σε μια φυλακή κοκ.
Στο Ηράκλειο το σενάριο που μελετήθηκε και πάνω στο οποίο έγιναν αναλύσεις αλλά και τρόποι αντίδρασης από τις αρχές αφορούσε, όπως έχουμε ήδη γράψει, τρομοκρατικό χτύπημα στην οδό 25ης Αυγούστου, όμοιο με εκείνο που έγινε πριν λίγο καιρό στη Λα Ράμπλας της Βαρκελώνης.
Ξεκινώντας με μία ιστορική αναδρομή, οι επικεφαλής της άσκησης δίνουν στοιχεία για την επιλογή του ονόματος «Τυφώνας». Όπως αναφέρεται:
«Στην ελληνική μυθολογία ο Τυφώνας ήταν γιγαντιαίο τερατώδες ον που γέννησε η Γαία μετά την εξόντωση των γιγάντων. Τα ανοικτά του χέρια έφταναν από την Ανατολή ως τη Δύση. Στους ώμους του είχε εκατό κεφάλια δρακόντων. Το σώμα του μέχρι τη μέση έμοιαζε με άνθρωπο, αλλά απ’ τη μέση και κάτω είχε σώματα κουλουριασμένων φιδιών. Από τα μάτια του έβγαινε φωτιά και από τα κεφάλια του παντοειδείς κραυγές και συριγμοί. Επίσης το σώμα του το κάλυπταν φτερά.
Όταν ο Τυφώνας μεγάλωσε, ανέβηκε στον Όλυμπο για να εκδικηθεί τους θεούς για τον αποδεκατισμό των Γιγάντων. Εκεί εκσφενδόνιζε βράχους και μαινόταν με αφάνταστη οργή και με εκκωφαντικές βοές που έβγαζε από τα εκατό λαρύγγια του. Οι θεοί για να γλυτώσουν κατέφυγαν στην Αίγυπτο, όπου κρύφτηκαν μεταμορφωμένοι σε ζώα. Μόνο η Αθηνά βρήκε το θάρρος να αντισταθεί και γι’ αυτό κατηγόρησε τον Δία που είχε μεταμορφωθεί σε κριό ότι δείλιασε μπροστά στον κίνδυνο».
Ο Τυφώνας συμβολίζει τη θρησκευτικά υποκινούμενη τρομοκρατία. Ο Δίας, η Αθηνά, ο Ερμής και ο Πάνας συμβολίζουν τις υπηρεσίες εσωτερικής ασφάλειας της χώρας. Η προετοιμασία και η αντίδραση των θεών ενάντια στον Τυφώνα συμβολίζουν την ετοιμότητα και αντιτρομοκρατική αντίδραση των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας στις πάσης φύσεως δυνητικές απειλές που ενδέχεται να επηρεάσουν το εσωτερικό περιβάλλον ασφάλειας.
Σενάριο άσκησης
Το σενάριο σε καμιά περίπτωση δεν έχει σκοπό να αναδείξει τυχόν προβληματικές περιοχές ή εν δυνάμει στόχους, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Προσομοιώνει ένα υποθετικό περιβάλλον ασφάλειας με ρεαλιστικές, κατά το δυνατόν, υποθέσεις εργασίας, με την επισήμανση ότι δεν αντιστοιχούν σε κάποια επίσημη εκτίμηση απειλής/κινδύνου για τη χώρα. Παρά το γεγονός ότι μερικά από τα περιστατικά που περιλαμβάνονται στο σενάριο έχουν χαμηλή/μεσαία πιθανότητα να εκδηλωθούν, η διαδικασία διεξαγωγής της άσκησης έχει σκοπό να δημιουργήσει ένα οργανωμένο πλαίσιο συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων για σημαντικά θέματα και προκλήσεις του εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος ασφάλειας.
Το σενάριο και τα επεισόδια της άσκησης στοχεύουν να καλύψουν ζητήματα ανταπόκρισης των υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας σε τακτικό, επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο, κατά τη φάση δυναμικής κλιμάκωσής τους. Βάσει των εμπειριών/διδαγμάτων από πραγματικά περιστατικά που έχουν συμβεί στη χώρα μας, αλλά και κατόπιν μελέτης του ευρωπαϊκού – διεθνούς περιβάλλοντος ασφάλειας, η τελική επιλογή του σεναρίου είχε ως κύριο γνώμονα την όσο δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας, μέσω της δημιουργίας ενός προσομοιωμένου περιβάλλοντος ασφάλειας.
Το σενάριο είναι κλιμακούμενης δυσκολίας και εξελίσσεται σε έξι φάσεις. Προβάλλεται σε οπτικοποιημένη μορφή (βίντεο με αφήγηση) και περιλαμβάνει προσομοιωμένα περιστατικά ασφάλειας. Κατά την εξέλιξή του σεναρίου, ενδεικτικά, πρόκειται να αναδειχθούν – εξεταστούν τα ακόλουθα ζητούμενα:
Η προδραστικότητα των υπηρεσιών (επίπεδα ετοιμότητας/συναγερμού).
Η προετοιμασία των υπηρεσιών για την έγκαιρη και αποτελεσματική ανταπόκρισή τους.
Η συνεργασία των υπηρεσιών, ανεξαρτήτως αντικειμένων δράσης, σε όλα τα επίπεδα.
Η διαδικασία λήψης κρίσιμων αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα.
Η διαλειτουργικότητα και ο συντονισμός των επί μέρους επιχειρησιακών δράσεων εντός των υπηρεσιών.
Η εφαρμογή των προβλεπόμενων διαδικασιών/φάσεων διαχείρισης περιστατικών.
Η επικοινωνιακή διαχείριση παρόμοιων περιστατικών.
Μεθοδολογία άσκησης
«Η άσκηση είναι σχεδιασμένη για το προσωπικό των υπηρεσιών που θα εμπλακεί στη διαχείριση παρόμοιων περιστατικών, βάσει του υφιστάμενου επιχειρησιακού σχεδιασμού και του θεσμικού πλαισίου. Κατά τη διάρκεια της άσκησης, ο συντονιστής θα ζητήσει την ενεργό συμμετοχή.
Οι συμμετέχοντες σχηματίζουν επτά ομάδες εργασίας. Η κάθε ομάδα αποτελείται από περίπου δέκα άτομα .
Μετά την παροχή οδηγιών διεξαγωγής από τον συντονιστή της άσκησης ακολουθεί η προβολή ενός εισαγωγικού βίντεο, το οποίο έχει ως σκοπό την εισαγωγή όλων σε ένα προσομοιωμένο επιχειρησιακό περιβάλλον. Κατόπιν αρχίζει η άσκηση με την προβολή οπτικοακουστικού υλικού (βίντεο και παρουσιάσεις). Στο τέλος κάθε φάσης διατυπώνονται ερωτήσεις (ζητούμενα) στις οποίες καλούνται να απαντήσουν οι συμμετέχοντες.
Κατά τη διάρκεια σύσκεψης των ομάδων εργασίας δίδονται σε έντυπη μορφή οι πληροφορίες που έχουν προβληθεί, ώστε οι συμμετέχοντες να μπορούν να ανατρέξουν σε αυτές. Στη συνέχεια υπάρχει ανταλλαγή απόψεων επί των τιθέμενων ζητημάτων.
Κάθε ομάδα εργασίας ορίζει έναν επικεφαλής, ο οποίος παρουσιάζει τις θέσεις – απόψεις και τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την ομαδική συνεργασία, καθώς επίσης διατυπώνει τα ζητήματα ή τυχόν ερωτήματα που ανακύπτουν. Ο ορισμός του επικεφαλής δεν είναι δεσμευτικός κανόνας, ωστόσο διευκολύνει τη ροή της άσκησης ως προς την οικονομία του χρόνου.
Τον λόγο μπορεί να λάβει και άλλο μέλος από την κάθε ομάδα εργασίας, είτε εκφράζοντας διαφορετική άποψη είτε συμπληρώνοντας την απάντηση. Σε κάθε φάση, είναι δυνατόν ο ρόλος του επικεφαλής να εναλλάσσεται μεταξύ των μελών της ομάδας εργασίας. Ο επικεφαλής της ομάδας εργασίας στον οποίο απευθύνεται ο συντονιστής ανταποκρίνεται συνοπτικά στα υπό συζήτηση ζητήματα, ανάλογα με την ροή των σεναρίων/επεισοδίων της άσκησης.
Οι απαντήσεις καταγράφονται από προσωπικό που είναι επιφορτισμένο με αυτό το καθήκον. Το υλικό αυτό θα χρησιμοποιηθεί στην αποτίμηση της άσκησης.
Οι προβλεπόμενοι χρόνοι του προγράμματος της άσκησης τηρούνται σχολαστικά. Εξάλλου, η απόλυτη τήρηση αυτών αποτελεί μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Πρόκειται ουσιαστικά για έναν τρόπο δημιουργίας διαλόγου που αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης μαθησιακής διαδικασίας, που σκοπό έχει να βελτιώσει την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.
Οι παρατηρητές της άσκησης παρακολουθούν την εξέλιξη της άσκησης και έχουν το δικαίωμα παρέμβασης και τοποθέτησης, εφόσον προκύψει ανάγκη, σε συνεννόηση πάντα με τον συντονιστή της άσκησης, ο οποίος έχει την απόλυτη ευθύνη διαχείρισης του χρόνου. Κατά τον χρόνο σύσκεψης των ομάδων εργασίας, οι παρατηρητές μπορούν να αποχωρούν από την αίθουσα που εξελίσσεται η άσκηση και να επανέρχονται σε αυτή μέσα στους προκαθορισμένους χρόνους» αναφέρεται στο σχετικό εγχειρίδιο.