Ένα εκρηκτικό πρόβλημα με σοβαρότατες οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις πυροδοτεί το χαοτικό κενό που υπάρχει μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματική την απευθείας εφαρμογή των κινήτρων με την έκδοση οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
Το γεγονός ότι με ευθύνη της Κυβέρνησης και της Πολιτείας δεν υπάρχει μια μεταβατική ρύθμιση με μεταβατικές διατάξεις, έχει φέρει στα πρόθυρα νευρικής κρίσης εκατοντάδες μηχανικούς που δεν μπορούν να σχεδιάσουν και δεν ξέρουν και τι να πουν στους πελάτες τους που έχουν στα χέρια τους οικοδομικές άδειες με τη χρήση των μπόνους του ΝΟΚ.
«Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, υπάρχουν 14 χιλιάδες εκκρεμείς άδειες που δεν έχουν υλοποιηθεί και έχουν χρησιμοποιήσει τα μπόνους του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
Τι θα γίνει με αυτές τις άδειες που έχει πληρώσει ο κόσμος; Η Πολιτεία είναι ανύπαρκτη». Αυτό τονίζει με δηλώσεις της στην «Π» η πρόεδρος της ΑΜΑΚ Ειρήνη Βρέντζου, η οποία κάνει λόγο για ένα νέο εγκλωβισμό της κοινωνίας και των πολιτών.
Έχουμε Νέο Οικοδομικό Κανονισμό ή ζούμε ροκ καταστάσεις;
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. «Έχουμε Νέο Οικοδομικό Κανονισμό ή ζούμε ροκ καταστάσεις;» διερωτάται η Ειρήνη Βρέντζου μετά τα νέα δεδομένα που έχει προκαλέσει η περίφημη απόφαση του ΣτΕ. Όπως η ίδια εξηγεί, «την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2025 εκδόθηκε η επίσημη απόφαση 146/2025 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τη δίκη του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Είναι ίδια με τις αποφάσεις 147, 148, 149/2025.
Πρόκειται για τέσσερις υποθέσεις προσφυγών για οικοδομικές άδειες κατηγορίας 3, με χρήση των μπόνους του ΝΟΚ (που υπάρχει από το 2012) στον Δήμο Αλίμου, οι οποίες παραπέμφθηκαν από το Ε΄ Τμήμα για τελική κρίση στην Ολομέλεια του ΣτΕ.
Ενοποιήθηκαν σε μία δίκη, η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2024, υπό την προεδρία του Προέδρου του ΣτΕ κου Μιχάλη Πικραμένου. Προηγήθηκαν στις 11 Δεκεμβρίου 2024 η ανακοίνωση του Προέδρου ΣτΕ για τα βασικά σημεία της τελικής απόφασης και στις 24 Ιανουαρίου 2025 από τον εκπρόσωπο Τύπου του Δικαστηρίου, έκδοση δελτίου Τύπου, ως «περίληψη των αποφάσεων» και συνοδευτικού κειμένου ερωτήσεων- απαντήσεων για τα θέματα του ΝΟΚ.
Στη δίκη του ΝΟΚ βρέθηκαν αντιμέτωποι Δήμος Αλίμου και κατασκευαστές. Υπέρ της συνταγματικότητας των κινήτρων του ΝΟΚ άσκησαν παρεμβάσεις το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και το ΤΕΕ.
Κατά της συνταγματικότητας των κινήτρων του ΝΟΚ άσκησε παρέμβαση ο Δήμος Αλίμου και η ΚΕΔΕ. Η δικαστική απόφαση κάνει αποδεκτή την προσφυγή του Δήμου Αλίμου και ακυρώνει τις συγκεκριμένες τέσσερις οικοδομικές άδειες στο Δήμο Αλίμου.
Και παράλληλα κρίνει συνολικά τα κίνητρα του ΝΟΚ. Και εδώ κρίνονται αντισυνταγματικά πολλά από αυτά». Όπως σημειώνει η κ. Βρέντζου κρίνεται αντισυνταγματική η απευθείας εφαρμογή των κινήτρων με την έκδοση οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του ΝΟΚ και ουσιαστικά παγώνει η εφαρμογή τους έως ότου ο νομοθέτης τα συμπεριλάβει στον τοπικό σχεδιασμό, με αναφορές ένταξης τους στον υπό εκπόνηση σχεδιασμό των νέων ΤΠΣ και ΕΠΣ.
Υπήρχαν κάποια άρθρα του ΝΟΚ όπως το άρθρο 10, 15, 19,25 που έδιναν αύξηση του Συντελεστή Δόμησης έναντι κάποιων κινήτρων είτε αυτά ήταν ενεργειακά είτε αυτά ήταν κάλυψη, ή φυτεμένο δώμα… Αυτά ήταν τα λεγόμενα μπόνους.
Αυτές οι διατάξεις και τα μπόνους κρίθηκαν αντισυνταγματικές, όχι στην ουσία τους, αλλά όπως ξεκαθάρισε το ΣτΕ δεν μπορεί να δίνονται οριζόντια αυτές οι διατάξεις από την Υπηρεσία Πολεοδομίας και από το μηχανικό που εκδίδει την άδεια, αλλά θα πρέπει να ενσωματώνονται μέσα από πολεοδομικές διατάξεις. Δηλαδή θα πρέπει να γίνουν να σχέδια να ενσωματωθούν μέσα στον πολεοδομικό σχεδιασμό, και να μην εφαρμόζονται όχι οριζόντια…».
Η κρίσιμη ημερομηνία
Η πρόεδρος της ΑΜΑΚ σημειώνει ότι, «νωρίτερα έγινε αναφορά στην ημερομηνία που είχε θέσει το Συμβούλιο της Επικρατείας την 11-12-24 με την οποία ορίζει στην απόφασή του, ότι όποιος έχει κάνει έναρξη εργασιών μέχρι εκείνη τότε, μπορεί να υλοποιήσει τις άδειες που έχει.
Αυτό δημιουργεί τεράστια προβλήματα, και πρέπει να εξηγήσουμε το γιατί. Το ΣτΕ λέει ότι ως έναρξη εργασιών, νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση οικοδομής. Οι εργασίες αυτές αποδεικνύονται με τη γνωστοποίηση των εκσκαφών για την ανέγερση οικοδομής είτε στον υπουργείο είτε στο Δήμο και με την ηλεκτρονική υποβολή της αναλυτικής περιοδικής δήλωσης από τον εργοδότη στον ΕΦΚΑ.
Αυτά μέχρι 11-12-24. Εδώ ακριβώς δημιουργείται ένα τεράστιο κοινωνικό ζήτημα», διότι όπως εξηγεί η κ. Βρέντζου, «για την έναρξη εργασιών υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις που δεν μπορεί και να αποδειχτεί. Όπως για παράδειγμα όταν αφορά σε μια προσθήκη. Μπορεί κάποιος να μην κάνει εκσκαφή αλλά να υλοποιεί το μπόνους σε μια προσθήκη…».
Οι μηχανικοί σηκώνουν τα χέρια ψηλά
Όπως εξηγεί η κ. Βρέντζου, «έχουμε 14 χιλιάδες εκκρεμείς άδειες που δεν έχουν υλοποιηθεί και έχουν χρησιμοποιήσει τα μπόνους. Εδώ υπάρχει ένας φοβερός εγκλωβισμός της κοινωνίας και των πολιτών, διότι έχουν εκπονηθεί πάρα πολλές άδειες ο κόσμος έχει πληρώσει μελέτες… και κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει με αυτές;
Η πολιτεία είναι ανύπαρκτη. Δεν υπάρχει ΝΟΚ ουσιαστικά Δηλαδή οι μηχανικοί δεν ξέρουν τι να συμβουλεύσουν ανθρώπους που έχουν άδειες στα χέρια τους. Όταν λέμε για άδειες, είτε αφορούν στην πρώτη κατοικία ή περιπτώσεις ανθρώπων που αγόρασαν οικόπεδα και η αξία τους έχει εναρμονιστεί με βάση την αξία που θα είχαν με τη χρήση των μπόνους.
Ή έχουν κάνει συμφωνητικά και κάποιοι έχουν πουλήσει διαμερίσματα με βάση τα μπόνους. Υπάρχουν πάρα πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα στα οποία έχουν ενταχθεί πολίτες που έχουν χρησιμοποιήσει όλοι τα μπόνους. Υπάρχουν πάρα πολλές μελέτες δημοσίου οι οποίες έχουν εκπονηθεί με βάση τα μπόνους…
Τι θα γίνει με όλα αυτά. Έχουν εγκλωβιστεί χιλιάδες άδειες και δεν ξέρουμε τι θα γίνει και αυτή τη στιγμή η χώρα είναι χωρίς ΝΟΚ διότι είναι αντισυνταγματικός. Η ίδια σημειώνει ότι και στην Κρήτη το πρόβλημα είναι τεράστιο και δεν προχωρά μια νομοθετική ρύθμιση δε γίνεται μια παρέμβαση μέσα από μεταβατικές διατάξεις να δώσει διέξοδο, και η πολιτεία είναι ανύπαρκτη.
Δεν υπάρχει Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, δεν μπορείς να δουλέψεις, δεν μπορείς να προτείνεις και τελικά τι θα πούμε στους ανθρώπους που έχουν στα χέρια τους άδειες, έχουν αγορασμένα διαμερίσματα, αλλά δεν έχει γίνει η έναρξη των εκσκαφών πριν από εκείνη την κρίσιμη ημερομηνία; Άρα λοιπόν υπάρχει τεράστιο ζήτημα κοινωνικό, πολύ σοβαρό οικονομικό θέμα, και η πολιτεία και η κυβέρνηση είναι ανύπαρκτη».