Δέσμη προτάσεων και μέτρων που μπορούν να καταστείλουν τις παρενέργειες που πυροδοτεί η νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί με την ενεργειακή κρίση, τεκμηριώνει το Τμήμα Ανατολικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου, με σκοπό να συμβάλει με την επιστημονική του επάρκεια στη διαχείριση της ενεργειακής φτώχειας που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία.
Στο κρίσιμο ερώτημα για το αν η ενεργειακή κρίση και η περιβαλλοντική καταστροφή είναι αναστρέψιμες, το ΤΕΕ ΤΑΚ απαντά «ναι» αρκεί όπως ξεκαθαρίζει να εστιάσουμε σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά στη μείωση της κατανάλωσης (πρωτογενούς ενέργειας) και ο δεύτερος στην οικολογική παραγωγή (και χρήση οικολογικά παραγόμενης ενέργειας).
Σύμφωνα με τη Διοικούσα Επιτροπή, «η μείωση των καταναλώσεων μέσω ενεργειακής αναβάθμισης των κτηρίων και υιοθέτηση αυστηρών προτύπων-στόχων, ενεργειακής αναβάθμισης του παραγωγικού εξοπλισμού, ενεργειακής αναβάθμι-
σης των τεχνολογιών θέρμανσης, ηλεκτρικών διασυνδέσεων, έργων αποθήκευσης ενέργειας κτλ είναι εργαλεία που πρέπει να αξιοποιηθούν άμεσα και ορθολογικά. Η σπατάλη ενέργειας στη χώρα μας είναι κάτι περισσότερο από εμφανής και πολύ σημαντική». Ειδικότερα όπως εκτιμά, «μία μείωση της κατανάλωσης κατά 30% αντιστοιχεί σε μεγαλύτερη αναλογία της παραγόμενης ενέργειας από υφιστάμενες ΑΠΕ από περίπου 40% σε πάνω από 55%.
Και αυτά όταν στον κτηριακό τομέα η μείωση της κατανάλωσης σε ποσοστά της τάξεως του 50% είναι ένας ρεαλιστικός και σχετικώς άμεσα εφικτός στόχος. Έτσι η χώρα θα μπορεί να βασίζεται κατά κύριο λόγο σε ΑΠΕ, χωρίς όμως φαραωνικά έργα που έχουν μεγάλη επίδραση στον φυσικό πλούτο και θα διαθέτει αυτονομία ενώ δε θα απαιτούνται ενισχύσεις στο δίκτυο διανομής ενέργειας».
Σε ό,τι αφορά τον δεύτερο στόχο, που είναι η οικολογική και αποδοτική παραγωγή ενέργειας, είτε αναφερόμαστε σε ηλεκτρική ενέργεια, είτε σε θερμική (ψύξη-θέρμανση), το ΤΕΕ ΤΑΚ υποστηρίζει ότι «η απεξάρτηση από ρυπογόνες μορφές ενέργειας είναι ήδη πραγματικότητα. Η απολιγνιτοποίηση που ήδη ξεκίνησε στη χώρα μας είναι όντως ένας σωστός στόχος για την προστασία του περιβάλλοντος, λαμβάνοντας υπόψη το συνολικό αποτύπωμα των λιγνιτικών μονάδων.
Η μη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, επίσης είναι ένας ευρωπαϊκός στόχος, που πρέπει να ολοκληρωθεί με προγραμματισμό. Εδώ βέβαια υπάρχει ένα το οξύμωρο σχήμα, δηλαδή θέλουμε μεν να απεξαρτηθούμε από το πετρέλαιο, δεν προσπαθούμε όμως να το πετύχουμε με όρους αειφορίας παραγωγής, αλλά με οικονομικούς. Και ως αποτέλεσμα έχουμε την αύξηση της θέρμανσης (ακόμη και στις πόλεις μας) με χρήση ξύλου, που επηρεάζει την ατμοσφαιρική ρύπανση».
Συμπερασματικά η Διοικούσα Επιτροπή αξιολογεί ότι το ΤΕΕ, πρέπει να απαιτήσει από την πολιτεία, την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, που πρέπει να περιλαμβάνει: Σχέδιο για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων (κατοικιών, γραφείων, ξενοδοχείων κτλ), ιδιωτικών και δημοσίων, σύμφωνα με αυστηρά πρότυπα για την μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης με διεύρυνση των επιδοτούμενων παρεμβάσεων και ενίσχυση του ρόλου του μηχανικού.
Σχέδιο για την αντικατάσταση ενεργοβόρου εξοπλισμού κατοικιών, κτηρίων και παραγωγικών μονάδων. Ολοκληρωμένο σχέδιο διαστασιολόγησης, διασποράς και χωροθέτησης έργων ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά, υδροηλεκτρικά).
Πρέπει να ξεχάσουμε τις εγκρίσεις με πελατειακές – συντεχνιακές λογικές, και fast track πρακτικές. Η ορθή διαστασιολόγηση και γεωγραφική διασπορά των μονάδων ΑΠΕ, που μόνο μέσω ενός Masterplan θα επιτευχθεί, δεν θα οδηγήσει σε υπερφόρτωση περιοχών ούτε θα επιτρέψει μεγάλες περιβαλλοντικές επιδράσεις. Σχέδιο διασποράς της παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας με προχωρημένες τεχνολογίες όπως η αντλησοταμίευση.
Σχέδιο εκμετάλλευσης απορριπτόμενης θερμότητας σε μεγάλες εγκαταστάσεις του εμπορικού και βιομηχανικού τομέα με παράλληλη προώθηση των ενεργειακών γειτονιών σε βιομηχανικές περιοχές, όπου μπορεί να γίνεται εκμετάλλευση απορριπτόμμενης ενέργειας από μία μονάδα σε μία γειτονική, εκμετάλλευση κοινών ενεργειακών μονάδων όταν υπάρχει ετεροχρονισμός λειτουργίας ή να εκτελούνται διαμοιραζόμενα ενεργειακά έργα.
Σχέδιο εκμετάλλευσης της βιομάζας για παραγωγή θερμότητας (πχ καύση βιομάζας από υπολείμματα ελαιουργείων, πυρηνόκαρπων καλλιεργειών όπως τα ροδάκινα, κλαδέματα δένδρων, κτλ.). Σχέδιο εκμετάλλευσης ζωικών, φυτικών και τροφικών απορριμμάτων για την παραγωγή βιοαερίου.
Σχέδιο για την αποδοτική χρήση μονάδων συμπαραγωγής θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας (ΣΗΘΥΑ) από αειφορικά καύσιμα όπως το βιοαέριο. Σχέδιο προώθησης της γεωθερμίας για εφαρμογές ψύξης – θέρμανσης σε μεγάλες εγκαταστάσεις που εξασφαλίζει πάνω από 50% εξοικονόμηση ενέργειας σε σχέση με τα συμβατικά μέσα.
Σχέδιο προώθησης της κυκλικής οικονομίας για την παραγωγή ενέργειας και παραπροϊόντων, για την επανά-
χρηση στην κατασκευή, την διαχείριση απορριμμάτων που απαιτούν μεγάλα ποσά ενέργειας απλά για να απορριφθούν ενώ μπορούν να προσφέρουν άλλα προϊόντα κτλ.