Ενόψει του Αγίου Πάσχα, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, κ. Ανδρέας, μίλησε στην «Π» για την πνευματική σημασία της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης του Κυρίου.
Στη συζήτησή μας, ανέλυσε την αξία του Πάσχα στη ζωή των νέων και πώς μπορούν να κατανοήσουν και να βιώσουν την πίστη τους μέσα από τις σύγχρονες προκλήσεις.
Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Συμμετέχοντας στο μυστήριο της Αναστάσεως, η καρδιά τους θα μαλακώσει και θα βρουν πραγματική γαλήνη.»
Ο Σεβασμιώτατος, μοιράστηκε μαζί μας σημαντικά μηνύματα για την ουσία της πίστης, την ελπίδα της Ανάστασης και τη δύναμη της εκκλησίας ως καταφύγιο στην καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου.
Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το νόημα της Ανάστασης για τους νέους σήμερα; Πως μπορεί να αγγίξει έναν νέο άνθρωπο που ζει μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητα και προκλήσεις;
«Καθημερινά, στην Αφρική, χιλιάδες παιδιά χάνουν τη ζωή τους λόγω της φτώχειας και των ασθενειών, χωρίς την απαραίτητη ιατρική φροντίδα. Αυτό μας υπενθυμίζει την ευθύνη μας όχι μόνο για την οικογένεια και την πατρίδα μας, αλλά και για εκείνους που υποφέρουν μακριά από εμάς. Σήμερα, η κοινωνία δείχνει μεγαλύτερη έμφαση στις προσωπικές ανάγκες, περιορίζοντας τη συμπόνια σε στενά όρια, ενώ το παγκόσμιο πρόβλημα της φτώχειας και της πείνας δεν μπορεί να μας αφήνει αδιάφορους.
Αν και πρέπει να φροντίζουμε την οικογένειά μας και την κοινότητά μας, οφείλουμε ταυτόχρονα να σκεφτόμαστε τους αδελφούς μας που στερούνται τα στοιχειώδη, όπως ο «άρτος ο επιούσιος». Το μήνυμα του Πάθους και της Ανάστασης του Κυρίου, μας καλεί σε πνευματική ευαισθητοποίηση και αναγέννηση, για να συμμετέχουμε στη μεγάλη εορτή της Ανάστασης, με καρδιά γεμάτη ελπίδα και αγάπη προς όλους, αναζητώντας την προσωπική ανακαίνιση αλλά και την κοινωνική αλληλεγγύη.
Η Ανάσταση είναι μια γιορτή που φέρνει προσδοκία και αναγέννηση, και πέρα από την εκκλησιαστική ακολουθία του Μεγάλου Σαββάτου, αποτελεί και μια ευκαιρία για οικογενειακή συνάντηση και κοινή χαρά στο πασχαλινό τραπέζι, ενθυμούμενοι όμως και την παγκόσμια ανάγκη και τον πόνο του άλλου.»
Αναφερθήκατε για τα παιδιά της Αφρικής, ταυτόχρονα σε μια γειτονική πόλη, υπάρχουν παιδιά που πεθαίνουν καθημερινά εξαιτίας ενός πολέμου, είναι όμως κάτι τελείως διαφορετικό.
«Ο άνθρωπος, ως εμπαθής όν, έχει μέσα του τα πάθη που επηρεάζουν τις πράξεις του. Όπως τα παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα στην Αφρική, έτσι και οι άνθρωποι που χάνονται στους πολέμους, αποτελούν αποτέλεσμα των ανθρώπινων παθών για εξουσία και χρήματα. Αυτά τα πάθη οδηγούν σε καταστάσεις αδικίας και φτώχειας, επηρεάζοντας ζωές αθώων και δημιουργώντας τραγωδίες σε παγκόσμια κλίμακα.»
Είναι όμως και εκείνα τα παιδιά που δεν φταίνε για τις καταστάσεις αυτές.
«Οι άνθρωποι δεν είναι υπεύθυνοι για όλα όσα συμβαίνουν, αλλά η ελίτ, αυτή που κατέχει την εξουσία και το χρήμα, επηρεάζει με τον τρόπο της τις ζωές όλων μας. Ωστόσο, και εμείς, σε μικρότερο επίπεδο, συχνά αντιδρούμε με βάση τα δικά μας πάθη και τον εγωκεντρισμό μας, κάτι που συνήθως οδηγεί σε ελλιπή κοινωνική αλληλεγγύη και αδιαφορία για τα προβλήματα των άλλων. Από παλιά υπήρχαν πόλεμοι και κρίσεις, αλλά υπήρχε και μια εσωτερική συστολή, μια ηθική συνείδηση που μας απέτρεπε από τις αδικίες, γιατί γνωρίζαμε την επιπτώσεις των πράξεων μας, όπως και το φόβο του Θεού.
Σήμερα, ωστόσο, βλέπουμε ότι η εσωτερική συστολή λείπει, καθώς πολλοί από εμάς δεν αντιλαμβανόμαστε πλέον τη σοβαρότητα των πράξεων μας και προσπαθούμε να τις δικαιολογήσουμε, χωρίς να νιώθουμε την ευθύνη που φέρουν. Αυτή η πνευματική απομάκρυνση από την αίσθηση του κακού και την εσωτερική αναγνώριση της αμαρτίας δημιουργεί μια κοινωνία όπου δεν υπάρχει ο σεβασμός ούτε για τον Θεό, ούτε για τον συνάνθρωπο.
Ο Χριστός, όμως, δικαίωσε τον ληστή, ο οποίος, αναγνωρίζοντας την αδικία του, ζήτησε συγχώρεση: «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία Σου». Μέσα από την ταπείνωση και την αυτομεμψία του, βρήκε την αποδοχή του Θεού.
Εμείς, όμως, σήμερα, έχουμε την ίδια ταπείνωση; Έχουμε τη διάθεση να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας και να ζητήσουμε βοήθεια για να γίνουμε καλύτεροι; Ή είμαστε κλεισμένοι μέσα στην αυτάρκεια και τον εγωκεντρισμό μας, χωρίς να βλέπουμε τη μεγαλύτερη εικόνα;»
Πως μεταφράζεται αυτό σήμερα, σε έναν άνθρωπο οποίος βιώνει τα δικά του προσωπικά προβλήματα;
«Το ψυχικό πρόβλημα που πλήττει τόσο την Ελλάδα όσο και τη Δυτική Ευρώπη προέρχεται από την υπερβολική εξάρτηση από τους Άρχοντες του κόσμου τούτου. Παρά τον σεβασμό που τους οφείλουμε, δεν πρέπει να εναποθέτουμε την ελπίδα μας σε ανθρώπινες εξουσίες, γιατί μόνο ο Θεός μπορεί να μας προσφέρει αληθινή σωτηρία.
Όπως λέει η Αγία Γραφή: «Μη πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπους, οις ουκ έστι σωτηρία». Η υπερβολική πίστη στους θεσμούς απομακρύνει την πνευματική μας ζωή και τη σωστή κατεύθυνση. Για να ξεπεράσουμε τα σύγχρονα προβλήματα ψυχικής υγείας και την εξάρτησή μας από φάρμακα ή άλλες λύσεις που συχνά είναι μόνο επιφανειακές, πρέπει να στραφούμε σε ένα βαθύτερο και πιο μόνιμο κέντρο αναφοράς: στην πίστη μας στον Θεό και στη δύναμη που Εκείνος μπορεί να προσφέρει στην ψυχή μας.»
Πιστεύετε ότι κάθε βήμα στην εκκλησία, από το Άγιο Φως μέχρι τη Θεία Κοινωνία, είναι σημαντικό;
«Χαιρόμαστε όταν βλέπουμε τους ανθρώπους να έρχονται στην εκκλησία το Μεγάλο Σάββατο με τις λαμπάδες τους, για να πάρουν το Άγιο Φως. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Αν στη συνέχεια επιλέξουν να παρακολουθήσουν και την Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία, τότε αυτό αποτελεί ένα ακόμη βήμα στην πορεία τους, και αν μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων, τότε πραγματικά χαιρόμαστε ακόμα περισσότερο, γιατί αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα προς τη Θεία Χάρη.»
Πώς μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος να βιώσει το Πάσχα, πέρα από τη νηστεία και την παρουσία του στην Εκκλησία;
«Ο σύγχρονος άνθρωπος καλείται να αποκαταστήσει τη σχέση του με τον Θεό μέσω της προσευχής. Όταν σταματάμε να επικαλούμαστε τη Χάρη του Θεού, λέγοντας «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με» και «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς», τότε απομακρυνόμαστε από το θεϊκό σχέδιο και καταλήγουμε σε προσωπικά αδιέξοδα.
Όσο ο άνθρωπος παραμένει ενωμένος με το μυστήριο της Χάρης του Τριαδικού Θεού και του Αναστάντος Χριστού, τόσο περισσότερο μπορεί να περιορίσει τα προβλήματά του και να βρει πνευματική ανακούφιση. Δυστυχώς, σήμερα οι άνθρωποι σκέφτονται περισσότερο και προσεύχονται λιγότερο, αν όχι καθόλου. Αυτό οδηγεί σε μια ζωή γεμάτη εγωισμό και υπερβολική αυτοπεποίθηση, στην απολιτικοποίηση και την απουσία ιστορίας. Όταν τα πράγματα εξελίσσονται όπως τα θέλουμε, επιταχύνουμε χωρίς αναστολές, αλλά όταν έρχονται αντίξοες καταστάσεις, βρίσκουμε τον εαυτό μας σε ένα πέλαγος απελπισίας.»
Πώς θα εξηγούσατε σε κάποιον, ανεξαρτήτως αν είναι βαπτισμένος ή όχι, τη σημασία και τον βαθύτερο συμβολισμό του Πάσχα στη ζωή μας;
«Για κάποιον που ανήκει σε άλλες Αβρααμικές θρησκείες, όπως ο Εβραϊσμός ή ο Ισλαμισμός, θα του έλεγα με σεβασμό και αγάπη να παραμείνει πιστός στη θρησκεία του, ακολουθώντας τις διδασκαλίες και τις πρακτικές της με ευλάβεια. Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να ζει την πίστη του με την ελευθερία και το σεβασμό που του αναλογεί, και αυτό πρέπει να το κάνουμε όλοι με ειρήνη και αγάπη.
Για έναν βαπτισμένο Χριστιανό, θα του πρότεινα να επιδιώξει να προετοιμαστεί και να μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων, κάνοντας μια ειλικρινή μετάνοια για τα λάθη και τις αμαρτίες του. Αυτή η πνευματική προετοιμασία είναι η ευκαιρία για να ανανεώσει τη σχέση του με τον Χριστό και να αισθανθεί την παρουσία Του στη ζωή του.
Για τον άνθρωπο που είναι αδιάφορος ή απομακρυσμένος από την πίστη, θα του έλεγα να αναλογιστεί τα αποτελέσματα του σύγχρονου πολιτισμού, ο οποίος έχει αποκοπεί από τη θρησκεία και τον Χριστό. Αυτή η απομάκρυνση οδηγεί σε αδιέξοδο, και ίσως είναι καιρός να ξανασκεφτεί τη σχέση του με την πνευματικότητα και τον Θεό, για να βρει νόημα και κατεύθυνση στη ζωή του.»
Πιστεύετε ότι οι νέοι σήμερα έχουν απομακρυνθεί από την εκκλησία ή έχουν έρθει πιο κοντά σε αυτήν;
«Πιστεύω στους νέους. Είναι φυσικό να έχουν αμφισβητήσεις και να ασκούν κριτική, η οποία πολλές φορές είναι σκληρή. Ζουν σε μια πραγματικότητα που δεν είναι πάντα ρεαλιστική και συχνά πιστεύουν σε έναν ανθρώπινο παράδεισο, στον οποίο νομίζουν ότι μπορούν να φτάσουν μόνοι τους ή με τη βοήθεια άλλων. Όμως, καθώς μεγαλώνουν, έρχεται η ωριμότητα και η προσγείωση στην πραγματικότητα. Από την νεότητα έως την ενηλικίωση, εάν ο νέος εγκολπωθεί τη χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού, αυτό θα τον βοηθήσει πολύ. Συμμετέχοντας στο μυστήριο της Αναστάσεως, η καρδιά τους θα μαλακώσει και θα βρουν πραγματική γαλήνη. Οι παλιές γυναίκες λέγανε «να είσαι καλοφωτισμένος», εννοώντας το ακατάληπτο φως της θεότητας του Χριστού, ένα φως που δεν είχαν μάθει από τα σχολικά βιβλία, αλλά που μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά μέσα από την εμπειρία και τη ζωντανή παράδοση.»
Ποιο είναι το πασχάλιο μήνυμά σας ενόψει του Πάσχα;
«Χριστός Ανέστη – Αληθώς Ανέστη! Ας συμμετάσχουμε στο μυστήριο του Αναστάντος Κυρίου με προσευχή, με τη συμμετοχή μας στην Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία και στη Θεία Κοινωνία. Ας αγωνιστούμε ενάντια στα πάθη μας, μικρά και μεγάλα, με την ελπίδα και τη δύναμη που προσφέρει η Ανάσταση του Χριστού.»
Καλό Πάσχα!