Σημειώσεις

Κάλεσμα για συμμετοχή στην προσπάθειά του για ανάδειξη του ιστορικού πλούτου της μαθητικής δημοσιογραφίας μέσα από τις νεανικές γραφές του καθενός, πριν από το έτος 2012 που ξεκίνησε η συστηματική καταγραφή μέσω των στοχευμένων δράσεών του απευθύνει ο Σύλλογος Νεανικής Δημοσιογραφίας «Τύπος και Ουσία-Λευτέρης Δασκαλάκης».

Στο κάλεσμα αναφέρονται τα εξής:

«Σε αυτό το πλαίσιο καλούμε τον κάθε ενήλικο φίλο της μαθητικής δημοσιογραφίας να μας αποστείλει στην ηλεκτρονική διεύθυνση  οποιοδήποτε άρθρο, ρεπορτάζ, συνέντευξη ή σκίτσο των μαθητικών ή φοιτητικών του χρόνων, ακόμα και των γονιών του τα οποία πιθανόν να έχει φυλάξει ως προσωπικό ή οικογενειακό αρχείο με την –αυτονόητη- άδεια δημοσίευσής τους μέσα από οποιασδήποτε μορφής έκδοση. Πολύ σημαντική θα ήταν και η συνοδεία των προσωπικών γραφών με τη μαθητική ή φοιτητική εφημερίδα που τα εμπεριείχε,  σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή (φωτοτυπία ή σκαναρισμένη).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κείμενα και τα έντυπα που έχουν εκδοθεί την περίοδο της Δικτατορίας (1967-1974), εξαιτίας  των συνθηκών λογοκρισίας  και απαγόρευσης,  αλλά και πριν από αυτήν, όσο παλιά κι αν έχουν γραφτεί.

Οι νεανικές γραφές αυτές θα αποτελέσουν τη βάση για ειδικές εκδόσεις  που θα κυκλοφορήσουν σε συνεργασία με τον επαγγελματικό Τύπο σε συνεχόμενα ένθετα ή ακόμα και σε μορφή αυτοτελούς έκδοσης (βιβλίου) προκειμένου αφενός μεν να αναδείξουν  τη δυναμική και τη διαχρονικότητα της νεανικής γραφής, αφετέρου δε να παρακινήσουν  τα σημερινά παιδιά και τους νέους να δημοσιοποιούν τα θέματα που θεωρούν ενδιαφέροντα και να εκφράζονται μέσα από τον δημόσιο λόγο.

Ήδη έχουμε τέτοια παραδείγματα μέσα από τη μέχρι τώρα έρευνα όπως του Γιώργη Ανδρουλιδάκη *(χειρόγραφη εφημερίδα «Ο Λιχούδης» του 1919), του Εμμανουήλ Κριαρά **(το διήγημα «Τέτοια Ζωή» του 1924) κ.ά.

Προθεσμία αποστολής, έως την 27η Ιανουαρίου 2023».

Ιστορικά παραδείγματα νεανικών γραφών:

*«Πρώτο νεανικό έντυπο θεωρείται το χειρόγραφο περιοδικό «Λιχούδης», που κυκλοφόρησε το 1919. Δεν έχει εντοπιστεί, ωστόσο, κανένα τεύχος του. Οι πληροφορίες μας για αυτό, στηρίζονται αποκλειστικά στη μαρτυρία του Γιώργη Ανδρουλιδάκη (1905-1974), κορυφαίου δημοσιογράφου και αρχισυντάκτη της έγκριτης αθηναϊκής εφημερίδας «Ελευθερία» αργότερα, που υπήρξε και ο μοναδικός συντάκτης του. Την ιδέα της έκδοσης, όπως έχει γράψει, τη συνέλαβε σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών. Έκοψε δύο φύλλα από το τετράδιό του, χώρισε την κάθε σελίδα σε δύο στήλες, και άρχισε να κυκλοφορεί σε ένα αντίτυπο τη χειρόγραφη εφημερίδα του. Στις σελίδες της έγραφε διάφορες πληροφορίες για το σπίτι του αλλά και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον του…».

Κώστας Γ. Τσικνάκης «Τα νεανικά περιοδικά του Ρεθύμνου»

(αδημοσίευτο κείμενο).

**«Τα βιώματα αυτά, ταυτόχρονα με τα διαβάσματά του, τον οδήγησαν να κατανοήσει, να συνειδητοποιήσει και να καθορίσει, κατά κάποιο τρόπο πολύ νωρίς, με ωριμότητα, τη θέση και τη στάση του απέναντι στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Θέση και στάση ενός προοδευτικού με σοσιαλιστικές τάσεις νέου, απόλυτα ρεαλιστική, η οποία καταγράφεται προς στο τέλος του διηγήματος με τη φράση: «… Θά ερχότανε όμως μιά μέρα. Θά ερχότανε μέ τόν καιρό, αμα θά ωρίμαζε στά κεφάλια των ὅόμοιών του η ιδέα της ισότητας, άμα θά νοιώθανε ο ταλαίπωροι πώς έχουν κι αυτοί δικαιώματα στή ζωή, σάν τους ἄάλλους …».

Το διήγημα «Τέτοια ζωή!…» αποτελεί δείγμα γραφής ενός εφήβου που στις αρχές του εικοστού αιώνα μετουσίωσε σε πεζό λόγο τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του, όπως ένας άλλος θα μπορούσε να γράψει ποίηση ή ένας τρίτος να εκφραστεί με τις καλές τέχνες, το οποίο φέρνουμε στο φως ξανά μετά από ενενήντα χρόνια για τους νέους των αρχών του εικοστού πρώτου αιώνα και όχι μόνο».

Γιώργος Γ. Πιτσιτάκης, δάσκαλος – ιστορικός ερευνητής

(απόσπασμα από τον πρόλογο της έκδοσης «Τέτοια ζωή…» αφιέρωμα στον Εμμανουήλ Κριαρά, Χανιά, Νοέμβριος του 2015).