Πώς το είπε χθες ο κυβερνητικός βουλευτής κ. Βαρδάκης; «Οποιαδήποτε καθυστέρηση πλέον στον ΒΟΑΚ θα μας βαραίνει όλους»! Ενδιαφέρουσα άποψη, εάν λάβουμε υπόψιν μας ότι και αυτή η κυβέρνηση με τα τρία χρόνια στο τιμόνι της χώρας έχει κάνει… μηδέν! Ολοστρόγγυλο! Και αυτό προωθεί και τώρα που… αναμένεται να έρθει ο κ. Σπίρτζης τις επόμενες ημέρες για να εξαγγείλει τη… δημοπράτηση! Ναι, έτσι το λένε…τη δημοπράτηση ποιου έργου και με ποιες… μελέτες! Ακόμη κι όταν ο πρωθυπουργός εξήγγειλε τη στρατηγική μελέτη, την πήγαν στις καλένδες. Δηλαδή θα έχουμε ένα τεράστιο έργο χωρίς μελέτες. Θαύμα κανονικό…
Φυσικά ο βουλευτής δεν είπε αυτό το περίφημο «δεν θέλουμε δουλείες και δεσμεύσεις του παρελθόντος» που στοίχισε το πρώτο διάστημα και μετά έγινε κυβίστηση προς τους εργολάβους και τα συμφέροντα…
Η εξαγγελία
Πριν 2 μήνες ήταν που ο πρωθυπουργός (και βουλευτής Ηρακλείου) είχε κάνει τις εξαγγελίες για τον Βόρειο Οδικό Άξονα: Στρατηγική μελέτη άμεσα, δημοπράτηση του έργου και εγκαίνια το 2023. Και τότε λέγαμε… πώς είναι δυνατόν ο πρωθυπουργός να αναφέρει δημόσια με τέτοια ευκολία πράγματα που του “πασάρουν” και μετά βεβαιότητας δεν θα γίνουν; Πολιτικοί θα μου πεις…Εύκολα λόγια… Αλλά τα λόγια αναφέρονται στα…εγκαίνια που σίγουρα δεν θα γίνουν σε 4-5 χρόνια και όχι στη στρατηγική μελέτη, η οποία δεν αμφισβητείται από κανένα! Κι όμως ο κ.Τσίπρας το εξήγγειλε, αλλά η στρατηγική μελέτη πάει στις… καλένδες!
Ναι, εντελώς ξαφνικά αποφασίστηκε από το Υπουργείο Υποδομών και τον ΟΑΚ ως κυβερνητικό οργανισμό να διαγραφεί ουσιαστικά η εξαγγελία του πρωθυπουργού και να αλλάξει η τακτική για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης. Να μην ακολουθηθεί η διαδικασία της στρατηγικής μελέτης που θα έδειχνε τι δρόμο χρειαζόμαστε, πού τον θέλουμε και με τι λεφτά θα γίνει. Και προκρίνεται- εντελώς ξαφνικά πάλι!- μια λύση που δεν έχει καμία σχέση με τη λογική αυτή της προεπιλογής εταιρείας που θα οδηγήσει σε ένα σύστημα μελέτη-κατασκευή!
Σε πρώτη φάση, δηλαδή, θα γίνει μια περιγραφή του έργου γενικά, θα κληθούν οι εταιρείες να καταθέσουν το ενδιαφέρον τους και σε δεύτερη φάση θα γίνει για την τεχνική και οικονομική προσφορά.
Η «Π» είναι σε θέση να γνωρίζει ότι υπάρχουν ήδη επαφές με τρεις τουλάχιστον μεγάλες ελληνικές εταιρείες, λέγεται ότι ενδιαφέρεται και μια ξένη, ενώ έγινε προκήρυξη για τεχνικό σύμβουλο και όλα δείχνουν ότι πάμε σε μια πρόταση να γίνει ο ΒΟΑΚ… Κεντρικός Οδικός Άξονας Κρήτης,δηλαδή αυτή που είχε κάνει την περασμένη δεκαετία από την Αμερική ο κ. Νάθενας. Ναι, χωρίς μελέτες, χωρίς χωροθέτηση, χωρίς χρηματοοικονομικό μοντέλο… Άρα με μαθηματική ακρίβεια τα εγκαίνια του δρόμου δεν θα γίνουν το… 2023!
Τι συνέβη με τον ΒΟΑΚ
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή για να έχετε μια εικόνα τι πραγματικά γίνεται με τον πολύπαθο Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, την τελευταία ντροπή της Ελλάδας. Ο ΒΟΑΚ παραμένει ένας δρόμος της δεκαετίας του ΄60 για την Ελλάδα, προπολεμικός για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Όλες οι κυβερνήσεις το έχουν εξαγγείλει, αλλά καμία δεν τόλμησε να κάνει το επόμενο βήμα. Η αλήθεια είναι ότι η πίεση για μεγάλους οδικούς άξονες ήταν μεγαλύτερη στην υπόλοιπη Ελλάδα και εδώ λόγω πολιτικών και κοινωνικών συγκυριών η «πίεση» ήταν ελάχιστη. Μεγάλη η Κρήτη, αλλά παραμένει νησί στα μάτια των πολιτικών που αποφασίζουν. Και αφού τέλειωσαν οι μεγάλοι άξονες στη χώρα, έμεινε η Κρήτη, την οποία τώρα κοιτάζουν και οι εργολάβοι. Στην πραγματικότητα αυτοί ενδιαφέρονται περισσότερο και “σπρώχνουν” τους κυβερνώντες να πάρουν αποφάσεις.
Η πολιτική ηγεσία, ωστόσο, μετά από χρόνια, προέκρινε τη λογική της στρατηγικής μελέτης. Πριν… 5 έτη το είπαν και ακόμη δεν το έχουν κάνει! Και τώρα αποφάσισαν να μην την προχωρήσουν, πηγαίνοντας σε απευθείας παζάρια με τους εργολάβους, ότι πιο παράλογο έχει προκριθεί…
Στρατηγική μελέτη (που έπρεπε να είχε γίνει) για τρεις λόγους:
Ο ΠΡΩΤΟΣ: Να μετρούνταν με ακρίβεια οι κυκλοφοριακοί φόρτοι στον ΒΟΑΚ. Πόσα αυτοκίνητα κινούνται και από πού όλο το διάστημα. Χειμώνα Καλοκαιρι…
Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ: Να προτεινόταν χωροθέτηση, να προωθηθούν μελέτες, περιβαλλοντικά, άδειες αρχαιολογίας.
Ο ΤΡΙΤΟΣ: το χρηματοοικονομικό μοντέλο, πώς και με ποια λεφτά θα γίνει ο δρόμος.
Χωρίς αυτά, τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει. Κανένα οδικό έργο με παραχώρηση ή μη δεν προχώρησε χωρίς μελέτες. Κανένα. Πώς θα γίνει στην Κρήτη;
Όλα δείχνουν πάντως ότι η απόφαση έχει ληφθεί με τις πιέσεις και των εργολάβων… Λίγο ο ΑΚΤΩΡ, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Ιντρακάτ πιέζουν για μια λύση – πακέτο που θα τρέξει από τις ίδιες. Που θα περιλαμβάνει ένα μεγάλο έργο με πολλές σήραγγες (κι αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό…) το οποίο θα το καρπωθούν έχοντας μεγάλες προσδοκίες για το τελικό αποτέλεσμα.
Σε αυτό το πλαίσιο και με βάση τα όσα ακούγονται για τον τεχνικό σύμβουλο, όλα δείχνουν ότι κάποιοι προτάσσουν τον… ΚΟΑΚ, την πρόταση που είχε κάνει ο ομογενής κ. Νάθενας, σχετικά με την οποία ο τότε περιφερειάρχης κ. Τσόκας είχε παραγγείλει αντίστοιχη μελέτη… Τι προβλέπει ο ΚΟΑΚ; Νέα χαράξη με έναν δρόμο από τα Χανιά στο Λασίθι, από το κέντρο της Κρήτης. Με σήραγγες άνω των 40-50 χιλομέτρων! Και ξέρετε τι σημαίνει σήραγγες για τους εργολάβους- περιγραφή κάνουμε δεν λέμε, επαναλαμβάνω, ότι είναι κάτι κακό… Το θέμα είναι και πόσο εφικτό είναι αυτό το σχέδιο που είχε υπολογιστεί τότε στα 4 δισ. ευρώ…
Βέβαια εάν θέλαμε πράγματι έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο σε τέτοια λογική, έπρεπε να είχαμε προχωρήσει σε νέα χάραξη πριν χρόνια. Αλλά τις καλές εποχές να είχε ξεκινήσει και να τον είχαμε… το 2023. Τώρα μάλλον ζήσε Μάη μου…
Θα προσλάβουν τεχνικό σύμβουλο που θα προτείνει τον δρόμο
ΠΡΟΚΡΙΝΕΤΑΙ Ο ΔΟΞΙΑΔΗΣ
Στο γραφείο Δοξιάδη φαίνεται πως καταλήγει το Υπουργείο Υποδομών για τη σύμβαση υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου για τον ΒΟΑΚ.
Η προκήρυξη για τεχνικό σύμβουλο για τον ΒΟΑΚ έχει βγει στον αέρα και έχουν προσκληθεί οι:
- ΤΟ.Π.ΠΟ.Σ. σύμβουλοι, μηχανικοί.
- OBERMEYER HELLAS
- Γραφείο Δοξιάδη, που φαίνεται ότι το υπουργείο τους προκρίνει.
Όπως αναφέρει το υπουργείο Υποδομών στο έγραφο που έστειλε τον Οκτώβριο στον ΟΑΚ:
«…Από τις επαφές, συναντήσεις και συζητήσεις με τους τοπικούς φορείς της Κρήτης και τις απόψεις που κατατέθηκαν στα πλαίσια του πρόσφατου περιφερειακού αναπτυξιακού συνεδρίου, προέκυψε η ανάγκη για συμπερίληψη στην προγραμματιζόμενη προκήρυξη τουλάχιστον του τμήματος που η κατασκευή του είναι ήδη αποφασισμένη για τετράιχνη διατομή με διαχωρισμένη επιφάνεια κυκλοφορίας, ήτοι το τμήμα από Χανιά έως Άγιο Νικόλαο.
Με την παρούσα εκφράζουμε την πολιτική μας βούληση για την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση με σύμβαση παραχώρησης του τμήματος του ΒΟΑΚ Χανιά Άγιος Νικόλαος, ως σύγχρονη οδική αρτηρία των Διευρωπαϊκών Δικτύων με θεώρηση της χάραξης από μηδενική βάση χωρίς τις δεσμεύσεις και «δουλείες» του παρελθόντος, με σκοπό την βελτιστοποίηση της λύσης των διαμορφωνόμενων αναγκών του νησιού και σε συνδυασμό με τις νέες συγκοινωνιακές και λοιπές υλοποιούμενες και σχεδιαζόμενες υποδομές.
Στη βάση της ανωτέρω θεώρησης σας καλούμε να συναινέσετε στην κατεύθυνση αυτή και τα δύο μέρη (Ο.Α.Κ. Α.Ε. και Υπουργείο δια της δημοπρατούσας Αρχής) να αναθεωρήσουν – τροποποιήσουν την ανωτέρω προγραμματική σύμβαση, που αφορούσε στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο την αναβάθμιση του υφιστάμενου σήμερα ΒΟΑΚ». Σύμφωνα με το υπουργείο η προγραμματική σύμβαση θα αναφέρεται στο δρόμο Χανιά-Άγιος Νικόλαος και το υπουργείο αναλαμβάνει:
- Να ολοκληρώσει το συμφωνηθέν αντικείμενο και να συντάξει και διαθέσει την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού.
- Όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να υλοποιήσει και να εγκρίνει τα αναφερόμενα στο 601/09-10-2017 έγγραφο του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, ως πολιτική βούληση της πολιτικής ηγεσίας, με σκοπό την βελτιστοποίηση της λύσης των διαμορφωνόμενων αναγκών του νησιού και σε συνδυασμό με τις νέες συγκοινωνιακές και λοιπές υλοποιούμενες και σχεδιαζόμενες υποδομές.
- Να προσλάβει τους συμβούλους (νομικός σύμβουλος, χρηματοοικονομικός σύμβουλος, τεχνικός σύμβουλος και σύμβουλος για την εκπόνηση της ανάλυσης κόστους – οφέλους του έργου) ή και μελετητές που θεωρούνται απαραίτητοι και θα συνεπικουρήσουν στη διαμόρφωση της δομής και αρχιτεκτονικής όλων των φάσεων του διαγωνισμού και θα προτείνουν το τεύχος της Α’ φάσης και όσα στοιχεία απαιτούνται για την υποβολή πρότασης «ένταξης του έργου σε χρηματοδοτικά προγράμματα.
- Να μεριμνήσει για την έγκριση διάθεσης του απαιτούμενου προϋπολογισμού, για την κάλυψη των δαπανών των συμβάσεων των συμβούλων ή και μελετητών.
- Να συμμετέχει στη κοινή επιτροπή για την παρακολούθηση της πορείας της σύμβασης και να παρέχει κάθε δυνατή και αναγκαία πληροφορία και βοήθεια στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του για την εμπρόθεσμη υλοποίηση όσων προβλέπονται στη σύμβαση.
Έτσι, το υπουργείο Υποδομών προχωρά στην πρόσληψη τεχνικού συμβούλου επειδή:
Το έργο του ΒΟΑΚ στο τμήμα Χανιά Άγιος Νικόλαος κρίνεται ως απόλυτης προτεραιότητας και ιεράρχησης από πλευράς οδικής ασφάλειας, κυκλοφοριακών χαρακτηριστικών και σπουδαιότητας στη στρατηγική μεταφορών της Κρήτης σε συνδυασμό και με τις λοιπές σχεδιαζόμενες υποδομές μεταφορών (νέο αεροδρόμιο Καστελλίου, αναβάθμιση αεροδρομίου Χανίων).
Κρίνεται απολύτως απαραίτητη η πρόσληψη τεχνικού συμβούλου προκειμένου να υποβοηθήσει την αρμόδια υπηρεσία επί των προκαταρκτικών ενεργειών και προετοιμασίας διαδικασίας διεθνούς διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης για τη «Μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του τμήματος του ΒΟΑΚ Χανιά – Άγιος Νικόλαος». Το αντικείμενο του τεχνικού συμβούλου είναι απολύτως ειδικό μπορεί να ανατεθεί και υλοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο και κατ’ αποκλειστικότητα από εξειδικευμένους επιστήμονες. Περαιτέρω η σύμβαση του τεχνικού συμβούλου είναι διακριτή και αυτοτελής μη σχετιζόμενη με τις συμβάσεις υπηρεσιών των άλλων συμβούλων ήτοι νομικού, χρηματοοικονομικού συμβούλου και συμβούλου ανάλυσης κόστους οφέλους.
Οι οικονομικοί φορείς:
- ΤΟ.Π.Π.Ο.Σ. σύμβουλοι, μηχανικοί Α.Ε.
- OBERMEYER HELLAS Ltd
- Γραφείο Δοξιάδη σύμβουλοι για Ανάπτυξη και Οικιστική Α.Ε.
διαθέτουν την γνώση και εμπειρία για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης του τεχνικού συμβούλου, όπως προκύπτει και από τα κατατεθέντα στοιχεία εμπειρίας και διάρθρωσης των οικονομικών αυτών φορέων.
Ποιο θα είναι το κόστος του δρόμου;
Πόσο αλήθεια είναι το κόστος για ένα νέο Βόρειο Οδικό Άξονα; Το κόστος όπως έχει μελετηθεί και προϋπολογισθεί από τις υπηρεσίες, από τα Χανιά στο Ηράκλειο είχε προϋπολογισθεί σε 1,3 δισ. ευρώ στο οποίο συμπεριλαμβάνεται ο ΦΠΑ και το εργολαβικό όφελος .
Ωστόσο, η πίεση για έναν «πλήρη» άξονα μέχρι τον Άγιο Νικόλαο και τη Σητεία έξω… πρέπει να υπολογιστεί ένα ποσό της τάξεως συνολικα 1,8 δις ευρώ.
Άρα μιλάμε στην καλύτερη περίπτωση για 2 δισεκατομμυρια ευρώ… Ο Κεντρικός Οδικός Άξονας είχε χονδρικά υπολογιστεί σε…4 δισ. ευρώ!
Το πώς θα βρεθούν και από ποιον είναι ένα θέμα. Ο κ. Αρναουτάκης, ως περιφερειάρχης, πιεζει για ρήτρα διαθεσιμότητας. Να βρεθούν δηλαδή από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και να δίδεται κάθε χρόνο ένα ποσο… περίπου στα 80 εκατομμύρια ευρώ για 30 χρόνια…