Η μοναξιά είναι επικίνδυνη για την ψυχική και σωματική μας υγεία και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας που την περιγράφει ως «οικουμενική απειλή», συστήνει διεθνή επιτροπή για την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την αντιμετώπισή της.
Η επιτροπή που θα λειτουργήσει για τρία χρόνια, έρχεται μετά την πανδημία της Covid-19 που «πάγωσε» τις κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες, εντείνοντας το αίσθημα της απομόνωσης.
«Η κοινωνική απομόνωση δεν γνωρίζει ηλικία ή σύνορα» τονίζουν οι ειδικοί και επισημαίνουν ότι οι κίνδυνοι που εγκυμονεί είναι τόσο επιβλαβείς όσο 15 τσιγάρα ημερησίως και μεγαλύτεροι από αυτούς που συνδέονται με την παχυσαρκία και τη σωματική αδράνεια.
Για τους ηλικιωμένους, η μοναξιά συνδέεται με αυξημένο κατά 50% κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και 30% εμφάνισης στεφανιαίας νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Πλήττει, ωστόσο, και τις ζωές των νέων, αφού σύμφωνα με στοιχεία (τα οποία είναι ενδεχομένως χαμηλότερα από την πραγματική διάσταση του προβλήματος) μεταξύ 5% και 15% των εφήβων βιώνουν αυτό το αίσθημα.
Έρευνες έχουν δείξει πως η έλλειψη συγκεκριμένων τύπων κοινωνικής επαφής συνδέεται με κακή ψυχική υγεία και ενισχύει τον κίνδυνο άγχους, κατάθλιψης και αυτοκτονίας.
«Η κοινωνική αποσύνδεση έχει γίνει τώρα βασική αιτία μιας ευρύτερης ψυχικής κρίσης που βλέπουμε στον κόσμο» αναφέρουν οι ειδικοί, προσθέτοντας πως περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, εκ των οποίων το ένα τέταρτο έφηβοι, ζουν με προβλήματα ψυχικής υγείας.
«Για πολύ καιρό η μοναξιά υπήρχε απαρατήρητη, αθέατη και υποεκτιμημένη, οδηγώντας σε ψυχικές και σωματικές ασθένειες. Τώρα, έχουμε μια ευκαιρία να το αλλάξουμε αυτό», σημειώνουν οι επιστήμονες.
Άλλωστε το υπουργείο του 21ου αιώνα είναι το Υπουργείο Μοναξιάς και πρώτη το ίδρυσε το 2018, η Μεγάλη Βρετανία.
Αν νομίζετε ότι το ζήτημα εδώ στην Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα δεν μας αφορά, κάνετε λάθος.
Σήμερα ο καθηγητής Ψυχιατρικής Αλέξανδρος Βγόντζας και επιστημονικός υπεύθυνος της Κινητής Ψυχιατρικής Μονάδας του ΠΑΓΝΗ θα μιλήσει σε συμπόσιο για το θέμα και θα παρουσιάσει ανησυχητικά στοιχεία, που αφορούν στο νησί μας.
Όπως είπε στην «Π», το 35% των εξεταζόμενων ασθενών απο γιατρούς της Μονάδας εμφανίζει κατάθλιψη και η κύρια αιτία της είναι η μοναξιά.
«Σχεδόν σε όλους αυτούς τους ανθρώπους δίνουμε φάρμακα,είναι όμως αυτή η μόνη λύση; Η απάντηση είναι: Όχι» επεσήμανε ο κ.Βγόντζας υπογραμμίζοντας ότι χρειάζονται ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις απο τους Δήμους, τις Κοινότητες, τους Συλλόγους, την εκκλησία.
Η Αντιγόνη Λυμπεράκη καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου, η οποία επίσης μίλησε στην «Π», ανέφερε ότι ασφαλώς υπάρχει πρόβλημα και στην Ελλάδα και μάλιστα είναι έντονο στις γυναίκες μεγαλύτερων ηλικιών, που έχουν χάσει τους συζύγους τους.
Όλη η ζωή τους περιστρεφόταν γύρω απο την οικογένεια και όταν τα παιδιά τους κάνουν και εκείνα τις δικές τους οικογένειες και απομακρύνονται από το σπίτι, βιώνουν έντονα το αίσθημα της απομόνωσης, αφού δεν έχουν μάθει σε άλλες διεξόδους και δραστηριότητες.
«Πρέπει στην Ελλάδα να επινοήσουμε τρόπους μακροχρόνιας φροντίδας για όλους αυτούς τους ανθρώπους» τόνισε η κ. Λυμπεράκη.
Έρευνα: Πώς η μοναξιά συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου
Η απουσία επισκέψεων από φίλους ή συγγενείς συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «BMC Medicine».
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από περισσότερους από 450.000 ενήλικες από τη βρετανική βάση δεδομένων υγείας «UK Biobank» για να διερευνήσουν τη συσχέτιση μεταξύ της θνησιμότητας και πέντε τύπων κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Οι συμμετέχοντες είχαν μέση ηλικία 56,5 έτη και συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις για το πόσο συχνά μπορούσαν να εμπιστευτούν κάποιον κοντινό τους άνθρωπο και πόσο συχνά ένιωθαν μοναξιά (υποκειμενικές μετρήσεις), πόσο συχνά τους επισκέπτονταν φίλοι και συγγενείς, πόσο συχνά συμμετείχαν σε εβδομαδιαία ομαδική δραστηριότητα και αν ζούσαν μόνοι τους (αντικειμενικές μετρήσεις).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι και οι πέντε τύποι κοινωνικής αλληλεπίδρασης συνδέονται με μεγαλύτερη θνησιμότητα. Συνολικά, η αυξημένη θνησιμότητα σχετιζόταν εντονότερα με τα χαμηλά επίπεδα των αντικειμενικών μετρήσεων κοινωνικής αλληλεπίδρασης σε σύγκριση με τα χαμηλά επίπεδα των υποκειμενικών μετρήσεων. Η ισχυρότερη συσχέτιση αφορούσε σε άτομα που δεν τους επισκέπτονταν ποτέ φίλοι ή συγγενείς και διέτρεχαν 39% αυξημένο κίνδυνο θανάτου.
Οι συμμετέχοντες που δέχονταν επισκέψεις φίλων ή συγγενών σε τουλάχιστον μηνιαία βάση είχαν σημαντικά χαμηλότερο σχετιζόμενο κίνδυνο θνησιμότητας, γεγονός που υποδηλώνει ότι υπήρχε ενδεχομένως προστατευτική επίδραση από αυτή την κοινωνική αλληλεπίδραση. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε όφελος από τη συμμετοχή σε εβδομαδιαίες ομαδικές δραστηριότητες σε συμμετέχοντες που δεν είχαν ποτέ επισκέψεις από φίλους ή συγγενείς.
Οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι περαιτέρω έρευνα θα μπορούσε να διερευνήσει τις επιδράσεις άλλων τύπων κοινωνικής αλληλεπίδρασης στη θνησιμότητα. Επιπλέον, επισημαίνουν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στον εντοπισμό των ασθενών που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου λόγω κοινωνικών παραγόντων και στην ανάπτυξη αποτελεσματικότερων παρεμβάσεων για την καταπολέμηση του κινδύνου αυτού.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ