Μνήμες από την Λαμπεντούζα για τους μαθητές του Πρότυπου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου

Ένα ταξίδι, μία εμπειρία ζωής στη Λαμπεντούζα βίωσαν μαθητές από το Πρότυπο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου. Συνεργάστηκαν με συμμαθητές τους από το ιταλικό σχολείο Liceo Scientifico e delle Scienze Umane Teresa Gullace, Tallota di Roma για τον διαγωνισμό του Υπουργείου Παιδείας της Ιταλίας, με τίτλο «Πύλες της Ευρώπης» “Porte d’ Europa”. Το θέμα του διαγωνισμού ήταν η ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των μαθητών σε θέματα όπως η μετανάστευση και τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο.  Η ομάδα των δύο σχολείων συμμετείχε με το έργο NOLIMITDONATION (https://www. scuolecomitatotreottobre.it/en/dettaglio-scuola.php?id_ scuola=114) το οποίο και διακρίθηκε.

Η υπεύθυνη εκπαιδευτικός της δράσης Ειρήνη Κασσωτάκη και η μαθήτρια Τερψιχόρη Μανουσάκη φιλοξενήθηκαν και συμμετείχαν σε εκπαιδευτικές δράσεις στο νησί Λαμπεντούζα (Lampedusa), μετά από πρόσκληση του ιταλικού σχολείου. Οι δράσεις έλαβαν χώρα από 30 Σεπτεμβρίου έως 3 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης και Φιλοξενίας. Η μετακίνηση πραγματοποιήθηκε με την αμέριστη συμπαράσταση της Διευθύντριας του Πρότυπου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου, κ. Μαρίας Γ. Πατραμάνη.

Παρατίθενται οι εντυπώσεις της Τερψιχόρης Μανουσάκη από αυτό το ταξίδι:

3 Οκτωβρίου, Εθνική Ημέρα Μνήμης και Υποδοχής για την Ιταλία. Τέτοια μέρα, εννέα χρόνια πριν, κοντά στο μικρό νησάκι Λαμπεντούζα, σε ένα τραγικό ναυάγιο έχασαν τη ζωή τους 368 μετανάστες. Έκτοτε, η μη κερδοσκοπική οργάνωση Comitato 3 Ottobre σε συνεργασία με το Ιταλικό Υπουργείο Παιδείας διοργανώνουν στο νησί εκδηλώσεις προς τιμή των θυμάτων, στις οποίες παίρνουν μέρος σχολεία της Ιταλίας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Είχα την τύχη φέτος να κληρωθώ να εκπροσωπήσω το σχολείο μου σε μια «εκδρομή» που τελικά εξελίχθηκε σε εμπειρία ζωής.

Οι εκδηλώσεις, που διήρκησαν τέσσερις μέρες, ήταν πολύ καλά οργανωμένες. Κάθε μέρα σχεδόν στην πλατεία του νησιού γίνονταν συνεδρίες στις οποίες συμμετείχαν δημοσιογράφοι, εθελοντές από την οργάνωση, αλλά και ο ευρωβουλευτής Pietro Bartolo. Ο τελευταίος, γιατρός γεννημένος στη Λαμπεντούζα, εδώ και 30 χρόνια φροντίζει στην κλινική του τον τεράστιο αριθμό προσφύγων που δέχεται το νησάκι.

Την τρίτη ημέρα, όλοι οι μαθητές πήραν μέρος σε ένα εργαστήριο (workshop). Σε αυτό που συμμετείχα εγώ, αποσαφηνίστηκαν μερικές παρανοήσεις σχετικά με τη μετανάστευση. Το ίδιο απόγευμα, επιζήσαντες και συγγενείς θυμάτων από το ναυάγιο μάς μίλησαν για την εμπειρία τους. Αξέχαστη θα μου μείνει μια γυναίκα από την Ερυθραία, η οποία παρά τα όσα της συνέβησαν, ήταν ίσως από τους πιο ευχάριστους και θετικούς ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Αυτό που με συγκλόνισε περισσότερο ήταν η επίσκεψη στο Μουσείο Εμπιστοσύνης και Διαλόγου της Μεσογείου (Museo della Fiducia e del Dialogo del Mediterraneo), στο οποίο εκτίθενται ιστορίες και αντικείμενα προσφύγων που πέθαναν από ασφυξία σε ένα ναυάγιο το 2013.

Την 3η Οκτωβρίου το πρωί, τελέστηκε το μνημόσυνο για τα θύματα του ναυαγίου, με παρουσία όλων των μαθητών και των εκπαιδευτικών που φιλοξενούνταν στο νησί. Η συγκέντρωση όλων των συμμετεχόντων ξεκίνησε από την κεντρική πλατεία και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε πορεία μέχρι το σημείο του ναυαγίου, όπου και πραγματοποιήθηκε η τελετή. Στο συγκεκριμένο σημείο υπάρχει το μνημείο «Η Πύλη της Ευρώπης», αφιερωμένο σε όσους έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να φτάσουν στο νησί και από εκεί στην Ευρώπη. Παρόλο που η τελετή έγινε στα ιταλικά, προκάλεσε πολύ μεγάλη συγκίνηση σε όλους όσους παρευρέθηκαν.

Αν και σύντομη, ήταν μια εμπειρία που πραγματικά έχει επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι το μεταναστευτικό. Αυτό που αποκόμισα είναι κυρίως ότι πρέπει να είμαστε πιο ανοικτοί, να δείχνουμε κατανόηση και να μη ξεχνάμε ότι και οι δικοί μας πρόγονοι υπήρξαν μετανάστες και πρόσφυγες κάποια στιγμή.

Μετά το ταξίδι, η Τερψιχόρη Μανουσάκη μίλησε στους συμμαθητές της για αυτή την ξεχωριστή εμπειρία.