Από τις παραλείψεις του Υπουργείου μέχρι τη «φυγάδευση» της τελευταίας καραβιάς
Το «μπάχαλο» που εξακολουθεί να επικρατεί στο θέμα του προσφυγικού με κύρια ευθύνη του Yπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής αποκαλύπτει ο τρόπος με τον οποίο η κεντρική ηγεσία διαχειρίστηκε τις δύο διαδοχικές «καραβιές» προσφύγων που μεταφέρθηκαν στο Ηράκλειο, μετά από διάσωση.
Ακόμα και σήμερα προκύπτει ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει σοβαρή οργάνωση και κυρίως σοβαρή πρόβλεψη για τις περιοχές στις οποίες δεν λειτουργεί hot-spot, όπως είναι η Κρήτη και η Ρόδος, ενώ διαπιστώνεται ότι ο νόμος για τους νεοεισερχόμενους πρόσφυγες και μετανάστες εφαρμόζεται ανάλογα με τις περιστάσεις και τις πιέσεις.
Μέσα σε αυτό το κλίμα αποσυντονισμού, κάποιοι υποχρεώνονται να βγάλουν το «φίδι από την τρύπα» για να καλύψουν την ανεπάρκεια άλλων. Η έκτακτη έλευση 175 προσφύγων και μεταναστών (σε δύο δόσεις) ήταν ένα ισχυρό «crash test» για το Ηράκλειο, το οποίο όμως δεν πέρασε και με τις καλύτερες επιδόσεις. Γιατί, αν εξαιρέσουμε τις πρώτες δύο ημέρες κατά τις οποίες άπαντες εμφανίστηκαν έτοιμοι για την καλύτερη δυνατή φιλοξενία αυτών των ανθρώπων, ανάμεσα στους οποίους δεκάδων παιδιών και βρεφών, τις υπόλοιπες τα πράγματα ήταν ζόρικα, με πολλή γκρίνια και μουρμούρα και με αφόρητες πιέσεις για την άμεση απομάκρυνσή τους από το νησί.
Η μία όψη του νομίσματος λέει ότι οι πιέσεις αυτές ασκήθηκαν, καθώς η αίθουσα των λιμενεργατών, όπου αναγκαστικά φιλοξενήθηκαν επί τόσες ημέρες, ήταν παντελώς ακατάλληλη. Οι συνθήκες ήταν ασφυκτικές, απάνθρωπες και ανθυγιεινές και σημειώθηκαν μέχρι και λιποθυμικά επεισόδια. Ούτε βεβαίως και το αμφιθέατρο του Αστυνομικού Μεγάρου Ηρακλείου προσφέρεται για μία τέτοια λύση έκτακτης ανάγκης, όπως συνέβη στο παρελθόν. Κατά συνέπεια, χώρος κατάλληλος για προσωρινή φιλοξενία δεν υπάρχει.
Η άλλη όψη του νομίσματος λέει ότι από πλευράς τοπικών φορέων-με κάποιες εξαιρέσεις-δεν συζητείται καν η προοπτική εξεύρεσης αξιοπρεπούς χώρου, ο οποίος θα χρησιμοποιείται ad hoc σε περιπτώσεις έκτακτων ελεύσεων προσφύγων για προσωρινή πάντα φιλοξενία. Και η άρνηση αυτή έχει να κάνει με την ανησυχία ότι η Κρήτη μπορεί ξαφνικά να μετατραπεί σε κέντρο έλευσης προσφύγων, κάτι που θα πλήξει την εικόνα της τουριστικά, όπως υποστηρίζουν.
Κάπως έτσι, και υπό το βάρος βαρύτατων καταγγελιών, κυρίως από μέλη της Πρωτοβουλίας Ηρακλείου για τους Πρόσφυγες και Μετανάστες, οι 69 από τους 72 πρόσφυγες της δεύτερης «φουρνιάς», «σάλπαραν» νωρίς χθες το πρωί για Κω όπου μεταφέρθηκαν σε προαναχωρησιακό κέντρο του νησιού.
Και τώρα θα αρχίσουμε να ξετυλίγουμε τα παράλογα του πράγματος και την… παραζάλη στην οποία δείχνει να τελεί το Υπουργείο.
Με βάση τον ισχύοντα νόμο, οι νεοεισερχόμενοι πρόσφυγες και μετανάστες θα πρέπει κανονικά να περνούν από hot-spot όπου θα γίνεται το «φιλτράρισμα» και θα διαχωρίζονται όσοι είναι για άσυλο και όσοι είναι για απέλαση.
Με βάση τη συμφωνία με την Τουρκία που αφορά σε όλα τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης, δύο είναι οι επιλογές και δεν υπάρχει τρίτη: Ή ζητάς άσυλο ή απελαύνεσαι στην Τουρκία. Στην Κρήτη που δεν υπάρχει hot-spot το βάρος πέφτει σε Αστυνομία και Λιμενικό.
Η πρώτη «καραβιά» με τους 103 πρόσφυγες μεταφέρθηκαν στον Πειραιά και αντί να προωθηθούν σε hot-spot, αφέθηκαν ελεύθεροι στην Αθήνα και ήδη, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, έχουν έρθει σε επαφή με κυκλώματα διακινητών. Αντιθέτως, στους πρόσφυγες της δεύτερης «φουρνιάς» πράγματι δόθηκαν υπηρεσιακά σημειώματα με βάση τα οποία φέρονται να τελούν υπό κράτηση μέχρι και έξι μήνες με σκοπό την απέλασή τους. Όσοι λαμβάνουν τέτοια σημειώματα μεταφέρονται σε προαναχωρησιακά κέντρα και όχι σε hot-spot, όπως συνέβη και στη συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτό ήταν κάτι που προκάλεσε αντιδράσεις από αλληλέγγυους.
Μετά από συνομιλίες με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, μας διευκρινίστηκαν τα εξής:
-1ον τα μεσάνυχτα της Τρίτης οι πρόσφυγες που βρίσκονταν στην αίθουσα των λιμενεργατών ενημερώθηκαν από τη δικηγόρο της Ύπατης Αρμοστείας για τη μεταφορά τους σε άλλη περιοχή και για τις προβλεπόμενες διαδικασίες.
– 2ον τα υπηρεσιακά σημειώματα που τους δόθηκαν να υπογράψουν από την Αστυνομία ήταν, όπως λένε, περισσότερο τυπικά, προκειμένου να μεταφερθούν σε προαναχωρησιακό κέντρο της Κω, το οποίο είναι άδειο αυτές τις ημέρες, σε αντίθεση με τα hot-spot, τα οποία ασφυκτιούν από κόσμο. Υποστηρίζεται ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε και στις δύο περιπτώσεις είναι σύννομη.
– 3ον υποστηρίζεται ότι οι πρόσφυγες έχουν τον χρόνο να ζητήσουν άσυλο, καθώς ήδη έχουν έρθει σε επαφή με εκπροσώπους της Ύπατης Αρμοστείας εκεί. Σε διαφορετική περίπτωση, όσοι δηλαδή δεν ζητήσουν άσυλο, θα απελαθούν. Οι υπόλοιποι θα ενταχθούν σε δομές και κάποιοι ενδεχομένως έρθουν και στην Κρήτη στο πλαίσιο του προγράμματος που «τρέχει» η Αναπτυξιακή.
Κοινή διαπίστωση πάντως είναι ότι επισπεύστηκαν οι διαδικασίες κακήν-κακώς για να φύγουν το συντομότερο δυνατόν από το Ηράκλειο, λόγω και των σφοδρών πιέσεων που ασκήθηκαν κυρίως σε πολιτικό επίπεδο.
Τη διερεύνηση όσων συνέβησαν ζητά με αναφορά της στον Συνήγορο του Πολίτη η Πρωτοβουλία Ηρακλείου για τους Πρόσφυγες και Μετανάστες.
Τέλος, να σημειωθεί ότι οι τέσσερις από τους 72 που παρέμειναν στο Ηράκλειο αποτελούν μέλη οικογένειας. Η μητέρα βρίσκεται στο νοσοκομείο, καθώς το βρέφος της παραμένει σε θερμοκοιτίδα και άρα είναι προστατευόμενα μέλη. Αρχικώς υπήρξε η σκέψη να διαχωριστούν τα μέλη της οικογένειας, δηλαδή να μείνει η μητέρα με το βρέφος στο Ηράκλειο, και ο πατέρας με το άλλο παιδί να προωθηθούν στην Κω. Πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά και από παρέμβαση του Αστυνομικού Διευθυντή Ηρακλείου, ο οποίος αντιμετώπισε το θέμα πολύ ανθρώπινα, αποφασίστηκε να παραμείνουν στο Ηράκλειο και οι τέσσερις.