Η ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας μας το 2009, η εξαιτίας της επιβολή σ’ αυτήν των τριών Μνημονίων και η εφαρμογή των μέτρων της σκληρής λιτότητας περιλαμβάνονταν σ’ αυτά από τις διαδοχικές κυβερνήσεις επί μια δεκαετία, εκτίναξαν στα ύψη την ανεργία, μείωσαν δραστικά μισθούς και ημερομίσθια και μείωσαν δραστικότερα τις συντάξεις. Ταυτόχρονα έγιναν δραστικές περικοπές στις ανεπαρκείς κοινωνικές παροχές, με αποτέλεσμα να σημειωθεί μεγάλη μείωση των γεννήσεων και αύξηση των θανάτων τα έτη 2009-2019.
Στις έξι στήλες του πρώτου τμήματος του Πίνακα 1 δίνονται οι γεννήσεις από Ελληνίδες στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας τα 2009-2019. Στην τελευταία γραμμή του τμήματος αυτού δίνεται η ποσοστιαία μείωση των γεννήσεων το 2019 σε σχέση με το 2009.
Στο δεύτερο τμήμα του Πίνακα δίνονται τα αντίστοιχα στοιχεία για τις γεννήσεις από αλλοδαπές και στο τρίτο για το σύνολο τους (το άθροισμα των γεννήσεων από Ελληνίδες και αλλοδαπές).
Από την τελευταία γραμμή των τριών τμημάτων του Πίνακα 1 φαίνεται ότι το 2019 σε σχέση με το 2009 οι γεννήσεις μειώθηκαν στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Οι μειώσεις των γεννήσεων από:
– Ελληνίδες και στο σύνολο τους (πρώτο και τρίτο τμήμα του Πίνακα) ήταν μικρότερες από εκείνη στο Σύνολο Χώρας. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στο νομό Ηρακλείου και η μικρότερη στο νομό Χανίων.
– Αλλοδαπές (δεύτερο τμήμα του Πίνακα) ήταν μεγαλύτερες από εκείνη στο Σύνολο Χώρας και πολύ μεγαλύτερες από εκείνες στις Ελληνίδες Η μεγαλύτερη σημειώθηκε στο νομό Ρεθύμνης και η μικρότερη στο νομό Χανίων. Οι πολύ μεγάλες αυτές μειώσεις των γεννήσεων από αλλοδαπές οφείλονται από τη μεριά στη μεγαλύτερη ανεργία και στα χαμηλότερα εισοδήματα των αλλοδαπών και από την άλλη στο γεγονός ότι ορισμένες οικογένειες αλλοδαπών επέστρεψαν στις πατρίδες τους ή μετανάστευσαν σε άλλα κράτη.
ΙΙ. ΟΙ ΘΑΝΑΤΟΙ
Στον Πίνακα 2 δίνονται οι θάνατοι Ελλήνων, αλλοδαπών και το σύνολο τους. Ο Πίνακας είναι ανάλογος του Πίνακα 1 για τις γεννήσεις.
Από την τελευταία γραμμή των τμημάτων του Πίνακα 2 φαίνεται ότι το 2019 σε σχέση με το 2009 οι θάνατοι:
– Ελλήνων και το σύνολο τους (πρώτο και τρίτο τμήμα του Πινακα) αυξήθηκαν στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Η μεγαλύτερη αύξησή τους σημειώθηκε στο νομό Ηρακλείου και η μικρότερη στο νομό Ρεθύμνης. Η αύξηση στους νομούς Ηρακλείου και Χανίων και στην Κρήτη ήταν μεγαλύτερη από εκείνη στο Σύνολο Χώρας ενώ στους νομούς Λασιθίου και Ρεθύμνης μικρότερη.
– Αλλοδαπών (δεύτερο τμήμα του Πίνακα) μειώθηκαν ελαφρά στο νομό Ηρακλείου και εκτοξεύτηκαν στα ύψη στους άλλους νομούς και στην Κρήτη (ιδιαίτερα στο νομό Ρεθύμνης τετραπλασιάστηκαν) και ήταν μεγαλύτερες από εκείνη στο Σύνολο Χώρας. Οι πολύ μεγάλες αυτές αυξήσεις θανάτων αλλοδαπών, εκτός από τους λόγους που αναφέρθηκαν για τη μείωση των γεννήσεων, οφείλονται και στο γεγονός ότι πολλοί από αυτούς είναι ανασφάλιστοι και δεν έχουν πρόσβαση στις δομές υγείας και πρόνοιας, εργάζονται σε βαριές και επικίνδυνες εργασίες και ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές.
ΙΙΙ. ΦΥΣΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΝ (ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ ΜΕΙΟΝ ΘΑΝΑΤΟΙ)
Στον Πίνακα 3 δίνεται η φυσική μεταβολή (γεννήσεις μείον θάνατοι) Ελλήνων, αλλοδαπών και του συνόλου τους στην Κρήτη και τους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας.
Εξαιτίας των μεγάλων διαφορών στη μείωση των γεννήσεων και στην αύξηση των θανάτων –όπως φαίνεται από την τελευταία γραμμή των τριών τμημάτων του Πίνακα 3– σημειώθηκαν μεγάλες διαφορές στη φυσική μεταβολή του πληθυσμού της Κρήτης και των νομών και του Συνόλου τα έτη 2009-209. Ειδικότερα:
Από το πρώτο τμήμα του Πίνακα 3 φαίνεται ότι στους Έλληνες:
-Στην Κρήτη και στους νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνης και Χανίων ορισμένα έτη της περιόδου 2009-2019 οι γεννήσεις ξεπερνούσαν τους θανάτους και σε άλλα συνέβαινε το αντίθετο, ενώ στο νομό Λασιθίου οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις όλα τα έτη της περιόδου αυτής, αποτέλεσμα στους μεν νομούς Ηρακλείου και Ρεθύμνης την περίοδο 2009-2019 να σημειωθεί φυσική αύξηση ενώ στους νομούς Λασιθίου και Χανίων και στην Κρήτη φυσική μείωση.
– Στο Σύνολο Χώρας όλα τα έτη οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις με αποτέλεσμα τη φυσική μείωση κατά 343.528.
Από το δεύτερο τμήμα του Πίνακα 3 φαίνεται ότι στους αλλοδαπούς:
– Στην Κρήτη και σε τρεις νομούς της και στο Σύνολο Χώρας όλα τα έτη οι γεννήσεις ξεπερνούσαν τους θανάτους με αποτέλεσμα τη φυσική αύξησή τους, η οποία στο Σύνολο Χώρας ανήλθε σε 135.269.
Από τρίτο τμήμα του Πίνακα 3 φαίνεται ότι στο σύνολο του πληθυσμού (Ελλήνων και αλλοδαπών):
– Στους νομούς Ηρακλείου και Ρεθύμνης, χάρη στη φυσική αύξηση των αλλοδαπών, όλα τα χρόνια της περιόδου 2009-2019 οι γεννήσεις ξεπερνούσαν τους θανάτους και σημειώθηκε σημαντική φυσική αύξηση του πληθυσμού τους.
– Στο νομό Χανίων και στην Κρήτη τα περισσότερα έτη οι γεννήσεις ξεπερνούσαν τους θανάτους ενώ στα υπόλοιπα συνέβη το αντίθετο. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να σημειωθεί και στους νομούς αυτούς φυσική αύξηση του πληθυσμού τους. Αντίθετα
– Στο νομό Λασιθίου, με εξαίρεση το 2010, έτος στο οποίο οι γεννήσεις ξεπέρασαν τους θανάτους κατά 2, όλα τα υπόλοιπα έτη συνέβη το αντίθετο με αποτέλεσμα σημαντική φυσική μείωση του πληθυσμού του.
– Στο Σύνολο Χώρας όλα τα έτη οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις με αποτέλεσμα τη μεγάλη φυσική μείωση του πληθυσμού της χώρας κατά 208.259.
Η φυσική μείωση του πληθυσμού είναι σοβαρότερη από τη μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) δεδομένου ότι, με την ανάκαμψη της οικονομίας η μείωση αυτή θα εξαλειφθεί και το ΑΕΠ θα αυξηθεί, ενώ η φυσική μείωση του πληθυσμού όχι μόνο δεν αναπληρώνεται, αλλά χειροτερεύει από τη μια μεριά από αύξηση των θανάτων λόγω γήρανσης του πληθυσμού και από την άλλη από τη μη λήψη δραστικών για την στήριξη της οικογένειας και τη φροντίδα των παιδιών ώστε να υπάρξει ανάκαμψη των γεννήσεων.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: Αντιπρόεδρος της Βουλής, Υπουργός και Καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.